زیر و بم روی‏‏‌سازان بورسی

به گزارش می‌متالز، بنابراین مصرف آن با حجم مصرف فلزاتی مانند فولاد که به گالوانیزه شدن (به منظور جلوگیری از زنگ‌زدگی) نیاز دارند، همبستگی دارد. صنایع خودروسازی با بیش از ۵۰درصد، بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان صفحات فولادی گالوانیزه‌شده محسوب می‌شوند. سایر مصارف روی در ساخت آلیاژها، برنج، مواد شیمیایی و... است. سرب، عمدتا در ساخت باتری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر مصارف سرب می‌توان به ساخت ورق‌های سربی، آلیاژ‌ها و... اشاره کرد. متوسط عیار روی کشور ۷/ ۵‌درصد ذخیره و ۸/ ۱۰درصد استخراج و عیار سرب ۹/ ۱درصد ذخیره و ۵/ ۲درصد استخراج است. سرانه مصرف روی در ایران ۷/ ۰کیلوگرم و سرانه مصرف سرب یک‌کیلوگرم است. مجموع ذخایر روی دنیا ۲۵۰میلیون تن فلز محتوی است که ایران با داشتن ۴/ ۱۲میلیون تن فلز محتوی روی با سهم حدود ۵درصد در رده ششم دنیا قرار گرفته است. از نظر روند تولید روی تصفیه‌شده، سهم تولید ایران ۵/ ۱‌درصد جهان و سهم ایران از تولید سرب تصفیه‌شده ۲درصد است. حدود ۳۰درصد استخراج معادن سرب و روی کشور از نوع اکسیدی و حدود ۷۰درصد آن از نوع سولفیدی است. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده سالانه فلز محتوی روی در جهان است. از دلایل عدم‌استفاده از ظرفیت‌های موجود در صنایع سرب و روی ایران، می‌توان به کمبود ماده معدنی، کاهش عیار خوراک ورودی کارخانه‌ها و عدم‌توسعه صنعت بازیافت اشاره کرد.

به طور کلی در کشور حدود ۳میلیون تن سنگ‌معدن روی، استخراج و واردات و به تولید ۹۳۰هزار تن کنسانتره منجر می‌شود. با احتساب واردات حدود ۱۹۸هزار تن شمش روی در کشور تولید می‌شود که ۸۸هزار تن آن مصرف و ۱۱۰هزار تن آن در سال ۱۳۹۸ صادر شده است. حدود ۸۰درصد مصرف روی ایران در صنعت گالوانیزه است (این نسبت در میانگین جهانی ۵۰درصد است). درحال حاضر ۸۵درصد تولید شمش روی جهان از منابع سولفیدی و سهم تکنولوژی‌های هیدرومتالورژی و پیرومتالورژی در جهان به ترتیب حدود ۸۰ تا ۸۵درصد و ۱۵ تا ۲۰درصد است. این نسبت در ایران برای تکنولوژی هیدرومتالورژی ۹۷درصد و برای پیرومتالورژی ۳درصد است. این درحالی است که حدود ۶درصد تولید شمش روی کشور از محل منابع سولفیدی و بیش از ۹۰درصد آن از کانسنگ‌های اکسیده است. بر اساس آمار گمرک ایران حدود ۶۰درصد صادارت شمش روی به ترکیه است و هند، افغانستان و چین در رتبه‌های بعدی قرار دارند. حدود ۵۷درصد قیمت تمام‌شده شمش روی مربوط به خرید خاک و ۲۹درصد مربوط به مواد مصرفی است که مهم‌ترین آن اسیدسولفوریک است. نرخ خرید خاک تحت‌تاثیر نرخ جهانی روی، عیار خاک و نرخ ارز تعیین می‌شود. فرآیند تولید کنسانتره سرب از ماده معدنی به روش فلوتاسیون و عمدتا به عنوان محصول جانبی فرآیند فلوتاسیون روی صورت می‌گیرد و عمده هزینه‌های آن مربوط به تامین خاک، برق و آب و مواد شیمیایی است. نرخ فروش محصولات تولیدی روی و سرب بر اساس نرخ جهانی و عموما از بورس فلزات لندن گرفته و با نرخ ارز مصوب تسعیر می‌شود. بر اساس معاملات بورس فلزات لندن، سرب طی ۹ماه سال ۱۴۰۰ حدود ۱۵درصد به طور میانگین افزایش نرخ داشته؛ هرچند تا اواسط مردادماه حدود ۲۰درصد افزایش نرخ را تجربه کرده و پس از آن با کاهش روبه‌رو بوده است. فلز روی در بورس لندن طی ۹ماه سال‌جاری ۱۸درصد افزایش نرخ را محقق کرده و در مهرماه سال ۱۴۰۰ با ۲۲درصد رشد نسبت به فروردین در بالاترین سطح معامه شده است. به طور کلی طی سال میلادی گذشته به دلیل کاهش عرضه، تحت‌تاثیر کمبود انرژی و مشکلات مربوط به حمل‌ونقل در پی افزایش تقاضا بعد از بهبود نسبی وضعیت کرونا در دنیا، قیمت فلزات تقویت شده است. فلز روی تحت‌تاثیر کمبود برق در مناطق اصلی تولید آن مثل چین و اروپا و اختلال عرضه در مکزیک روبه‌رو بوده است. بر اساس شاخص جهانی معاملات کالا، روی ۵۳/ ۳۱درصد بازدهی و سرب ۳۲/ ۱۸درصد بازدهی در سال ۲۰۲۱ محقق کرده است. در ادامه به بررسی عملکرد ۹ماهه تولیدکنندگان روی در بورس تهران می‌پردازیم:

فاسمین: فروش ریالی فصلی شرکت کالسیمین در فصل‌های اول و دوم سال‌جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بالاتر بوده و در پاییز مبلغ فروشی نزدیک به سال قبل داشته است. از نظر سود ناخالص در هر سه فصل عملکرد بهتری نسبت به سال گذشته داشته است. بیشترین فروش فصلی و سودآوری شرکت در سال‌جاری در فصل پاییز محقق شده است. «فاسمین» نسبت به ۹ ماه سال گذشته ۳۷ درصد افزایش درآمد و سودآوری را محقق کرده است. بیشترین وزن درآمد شرکت مربوط به فروش شمش روی صادراتی است که نرخ آن در ۹ ماه سال‌جاری نسبت به میانگین سال گذشته ۲۴ درصد افزایش داشته است. نسبت قیمت به درآمد گذشته‌نگر هر سهم ۴/ ۶ واحد است.

فسرب: شرکت ملی سرب و روی ایران در فصل‌های اول و دوم سال‌جاری از نظر فروش ریالی عملکرد به مراتب بهتری از سال گذشته داشته؛ اما در فصل پاییز نسبت به پاییز ۱۳۹۹ اندکی کاهش را گزارش کرده است. طی سال‌جاری بهترین عملکرد فروش شرکت در سه‌ماه سوم بوده؛ هرچند سود ناخالص فصلی در سال‌جاری نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرده است. بیشترین وزن فروش مبلغی شرکت مربوط به شمش روی و سرب داخلی است که طی ۹ ماه سال‌جاری حدود ۲۷ درصد افزایش نسبت به میانگین سال گذشته داشته‌اند. نسبت قیمت به درآمد گذشته‌نگر هر سهم ۹۸/ ۱۱ است.

فرآور: عملکرد ۹ ماه سال‌جاری شرکت فرآوری مواد معدنی ایران از نظر فروش ریالی و سودآوری بهتر از سال گذشته بوده و در سه‌ماه سوم سال‌جاری بهترین عملکرد را در مقایسه با دوره یک‌سال گذشته محقق کرده است. محصول این شرکت شمش‌روی است که در داخل به فروش می‌رسد و در ۹ ماه سال‌جاری ۴۰ درصد افزایش نرخ را نسبت به میانگین سال قبل محقق کرده است. نسبت قیمت به درآمد گذشته‌نگر هر سهم شرکت ۰۳/ ۱۵ واحد است.

الهه ظفری/ تحلیلگر بازار سرمایه

منبع: دنیای اقتصاد