به گزارش میمتالز، ایران دارای حدود ۸۱ نوع از انواع مختلف مواد معدنی است. ذخایر اثبات شده سنگ آهن ایران به مقدار ۲.۷ میلیارد تن (هشت دهم درصد کل ذخایر جهان) و ذخایر سنگ معدن مس به مقدار ۲.۶ میلیارد تن (چهار دهم درصد از ذخایر جهانی) است. ایران همچنین دارای ۱۱ میلیون تن روی (چهار درصد از ذخایر جهانی) است.
ماده معدنی قدرت معدنی جهان جای گرفته و یکی از کشورهای غنی از حیث داراییهای معدنی به حساب میآید. این درحالیاست که تولیدات معدنی ۱.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل میدهد.
با کاهش درآمدهای نفتی شاید بهترین راه برای نجات اقتصاد کشور رونق صادرات از طریق دیگر بخشها به ویژه فروش مواد معدنی باشد، البته این مواد اگر فرآوری شوند ارزش افزوده چند برابری خواهند داشت.
فرآوری، در زنجیره ارزش صنایع معدنی زمینه ساز ارزش افزوده بالایی است که میتواند در بحران بد اقتصادی برای کشور مفید باشد. سنگهای معدنی پس از فرآوری از ارزش بالایی برخوردار میشوند.
سعید صمدی کارشناس بخش معدن، با اشاره به اینکه در سال ۲۰۱۴ سازمان تجارت جهانی در قالب یک گزارش به بررسی مناطق مختلف کشورها که ذخایر ناشناخته معدنی دارند پرداخت، اظهار داشت: این گزارش در صدد این بود تا با شناسایی ذخایر غنی معدنی کشورهای مختلف پتانسیل آنها را برای تأمین مواد اولیه در صنایع مختلف مورد ارزیابی قرار دهد.
وی افزود: نکته جالب در این گزارش این بود که مشخص شد سه کشور کره شمالی، افغانستان و ایران ذخایر معدنی دست نخورده بالایی دارند که میتوان با اکتشاف و انجام مطالعات در این کشورها به ذخایر امید بخشی برای تأمین نیاز صنایع مختلف در آینده دست پیدا کرد. در این گزارش اعلام شده کار جدی در این سه کشور در حوزه معدن انجام نشده درحالیکه میتوان با سرمایه گذاری حساب شده از ذخایر این کشورها به نحو احسن استفاده کرد.
صمدی تصریح کرد: ایران در حوزه معدن میتواند نقش قابل توجهی در دنیا داشته باشد. باید توجه کنید که گردش مالی مواد معدنی در دنیا ۳۰۰۰ میلیارد دلار در سال است؛ در حالی که هرچند رقم دقیقی در درمورد گردش مالی معدنی در ایران نداریم، ولی این رقم بیشتر از ۱۰ میلیارد دلار نخواهد بود.
وی ادامه داد: اگر قرار بود سهم ۲ درصدی در گردش مالی مواد معدنی و صنایع معدنی دنیا داشته باشیم، گردش مالی این بخش در ایران باید حدود ۶۰ میلیارد دلار بود که متاسفانه اینگونه نیست، اما متاسفانه با وجود پتانسیلهای بالا فقط کمتر از ۱۰ میلیارد دلار از ذخایر معدنی خود کسب درآمد کرده ایم. آمار نشان میدهد ایران کشور معدنی و دارای ذخایر بسیار بالایی است که میتواند در بازارهای جهانی همانند گاز و نفت حرفی برای گفتن داشته باشد.
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران از کشف ۷۲ تن ذخیره محتوی طلا طی ۶ سال گذشته در کشور خبر داد و مجموع ذخایر طلای کشف شده کشور را ۲۰۱ تن برشمرد.
بنا به گفته محققان، ایران از نظر ذخایر مس، سرب، روی، نمک، گچ، گوگرد، آهن، اورانیوم، آلومینیوم و سنگهای تزئینی در صدر برترین کشورهای جهان قرار دارد که این موضوع اثبات میکند در کشور ما پتانسیل مواد معدنی وجود دارد، اما فراهم نبودن مواردی همچون آب صنعتی، انرژی مورد نیاز برای بخش تولید، فقدان شبکه گسترده حملونقل و امثال آن جلوی رشد بخش معدن را گرفته و خامفروشی را به یک راهکار شایع تبدیل کرده است. همچنین نبود مناسبات تجاری مستحکم و مستمر با سایر کشورها در سطح منطقهای و جهانی از یکسو و عدم تخصیص اعتبار مورد نیاز این بخش در کنار تحریمها از سوی دیگر باعث گسترش پدیده خامفروشی مواد معدنی شده است. چرا که فرآوری محصول نیاز به تجهیزات و تکنولوژی دارد که با وجود تحریمها امکان ورود تجهیزات به راحتی میسر نبوده و همین امر موجب شده تا فعالان این بخش ناچار شوند بخشی از استحصال را بهصورت خام صادر کنند.
بخش معدن حدود ۵۷ میلیارد تن ذخیره شناسایی دارد که سالانه حدود ۴۰۰ میلیون تن مواد معدنی از ۵ هزار و ۶۰۰ معدن فعال استخراج میشود.
بهرام شکوری رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در مورد وضعیت فعلی خام فروشی منابع معدنی در کشور اظهار کرد: به عقیده من کشور در این مسیر پیش رفته، اما واژه خام فروشی را نمیتوان مثل یک نسخه واحدی برای همه مریضها توصیه کرد. گاهی اوقات خام فروشی باید انجام شود. در حوزه سنگهای تزئینی بالای ۳ میلیارد تن ذخایر سنگهای معدنی داریم.
تولید سالیانه ما ۹ میلیون تن است و هر روز نیز کاهش پیدا میکند، با توجه به موانعی که بر سر راه فعالان قرار میگیرد. با این حساب بیش از ۳۰۰ سال سنگ داریم.
با تغییرات تکنولوژی در دنیا و تغییرات ذائقه مصرف کننده؛ قبلا نمای ساختمانها را سنگ میکردند در حالی که اکنون بیشتر کامپوزیت و شیشه میکنند. در نتیجه با گذشت زمان میزان استفاده از این سنگ کاهش مییابد.
یک کارشناس معدن نیز در خصوص خام فروشی مواد معدنی گفت: درست است که خام فروشی مساله خوبی نیست، اما برخی مواقع لازم است تا خام فروشی صورت گیرد.
وی ادامه داد: عاقلانهترین راه این است که هم اکنون که این بخش بازار خوبی دارد تا میتوانیم به استخراج و فرآوری بپردازیم و اگر بخشی را نیز به شکل خام میتوانیم صادر کنیم، چون میتواند ارز را به کشور وارد کند و نگه داشتن ذخایری که به زودی برایمان ارزشی نخواهند داشت، عقلانی نیست.
منبع: خبرگزاری برنا