تورم در ایران نگران کننده‌تر از قبل می‌شود؟/ تاثیر دلار نیمایی بر ابر تورم

به گزارش می‌متالز، گرانی و تورم، حاصل رقابت نابرابر قیمت دلار با تولید و تجارت کشور است که در این بین مصرف کننده نهایی بازنده اصلی مدیریت ناکارآمد و غیر آگاه در اقتصاد کشور است. امروز فعالان اقتصادی و تاجران به غیر از اثرگذاری تحریم در اقتصاد بر وضعیت نرخ دلار نیمایی در تولید و مبادلات تجاری، سخت در فشار هستند که این سال سختی را برای آنان رقم خواهد زد.

مرکز آمار ایران با اعلام آمار جدید از تورم آذرماه ۱۴۰۱ خبر داد که نرخ تورم کل کشور در آذر ماه ۱۴۰۱ برابر ۴۵ درصد است. تورم آذرماه در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ۴۲.۵ درصد برای دهک دهم تا ۵۱.۷ درصد برای دهک اول (فقیر) نوسان دارد که بر اساس اعداد مربوط به تورم در میان دهک‌های مختلف هزینه‌ای، فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ۹.۲ واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل ۰.۷ واحد درصد افزایش داشته است.

سایه نرخ تورم از یک سو و گسترش آن بر اقتصاد کشور از سوی دیگر نگرانی‌های زیادی برای آینده کشور به ویژه بخش تولید به همراه دارد. در همین رابطه کامران ندری، کارشناس مسائل پولی و مالی درباره تاثیر سیاست دستوری ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی بازار نیمایی در کنترل نرخ دلار بازار آزاد در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: همه چیز به سیاست‌ها و برنامه‌هایی که آقای فرزین و تیم‌شان هم در حوزه پولی و هم در حوزه ارزی اتخاذ می‌کنند، بستگی دارد.

وی افزود: مشکلات ارزی ما به‌گونه‌ای نیست که بانک مرکزی به‌تن‌هایی بتواند از عهده مدیریت بازار ارز بر بیاید. به‌هرحال این بازار تحت تاثیر اخبار مثبت و منفی در حوزه سیاست خارجی قرار دارد و بسیار به میزان ذخایر بانک مرکزی و همچنین میزان خروج سرمایه از کشور وابسته است؛ بنابراین نمی‌توان از رئیس کل جدید بانک مرکزی انتظار معجزه داشت.

ندری تأکید کرد: در واقع سیاست تثبیت نرخ دلار به‌نوعی پذیرش نرخ ارز شاخص در بازار آزاد است. دولت با اتخاذ این تصمیم عملا بر این واقعیت که نرخ دلار حدود ۴۰ هزار تومان است، صحه گذاشت؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد در بازار آزاد، نرخ دلار در حال حاضر واقعی است؛ از همین رو با دستور پایین نمی‌آید و دولت هم منابع ارزی کافی برای اینکه نرخ ارز را پایین بیاورد، ندارد. انتظارات جامعه هم انتظاراتی نیست که بشود نرخ ارز را به‌راحتی پایین آورد.

دولت شکاف بین ارز نیمایی و آزاد را کم کند

این کارشناس مسائل پولی و مالی تصریح کرد: اختلاف نرخ ارز نیمایی و ارز آزاد خیلی افزایش پیدا کرده که این اختلاف خطرناک است و باعث می‌شود صادرات کشور کم‌کم از راه‌های قانونی انجام نشود و مزیت‌های صادراتی در بسیاری از کالا‌ها از بین برود؛ بنابراین بهتر است دولت شکاف بین ارز نیمایی و آزاد را کم کند.

کارشناس مسائل پولی و مالی با تاکید بر نقش تثبیت نرخ ارز در انتظارات تورمی گفت: از آنجایی که کنترل انتظارات تورمی در ایران کار دشواری است، این تثبیت نرخ دلار در محدوده ۲۸ هزار تومان قطعا تا شب عید از انتظارات تورمی می‌کاهد.

این اقتصاددان با تاکید بر اینکه مشکلات اقتصاد ایران صرفا راهکار اقتصادی ندارد، بیان کرد: ما مشکلات و گرفتاری‌های خیلی زیادی در اقتصادمان داریم که بسیاری از آن‌ها به بانک مرکزی ارتباطی ندارد؛ بنابراین نباید انتظارات‌مان از آقای فرزین و تیمش خیلی زیاد باشد، اما رئیس‌کل بانک مرکزی به‌عنوان یک اقتصاددان حتی اگر نتواند اوضاع را بهتر کند، برخی اختیاراتی دارد که می‌تواند مانع بدتر شدن وضعیت بازار ارز شود.

ضرورت ایجاد تعادل در بازار ارز مبتنی بر شاخص‌های نقدینگی و تورم

ندری در ادامه پیشنهاد کرد: رئیس کل جدید بانک مرکزی باید راهکار ایجاد تعادل در بازار ارز مبتنی بر شاخص‌های نقدینگی و تورم را احیا کند. همچنین باید در تنظیم نرخ محدوده کرانه بالا و پایین مداخله کند؛ به این صورت که در محدوده پایین ارز شاخص را خریداری و در کرانه بالا عرضه کند.

این کارشناس مسائل پولی و مالی با اشاره به اهمیت ثبات اقتصادی در کشور تصریح کرد: در شرایط موجود مهم ثبات اقتصادی است و باید بازار آزاد ارز کنترل شود و برای رسیدن به این هدف لازم است محدوده قیمتی توسط کمیته فنی با همکاری بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و برپایه توانمندی‌ها تعیین شود تا شرایط به ثبات برسد.

راهکار جلوگیری از تورم ناشی از ارز نیمایی چیست؟

وی در پاسخ که آیا اختصاص دلار نیمایی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به واردات کالا‌های اساسی موجب ایجاد ابرتورم می‌شود؟ گفت: برای جلوگیری از ایجاد تورم نظیر آنچه که با حذف ارز ترجیحی اتفاق افتاد، دولت ابتدا باید محدوده قیمتی برای ارز آزاد تعیین کند تا ثباث اقتصادی بر بازار حاکم شود؛ بر این اساس قیمت‌ها به‌تدریج و پلکانی کم خواهد شد.

این کارشناس مسائل پولی و مالی با تاکید بر نقش تثبیت نرخ ارز در انتظارات تورمی گفت: از آنجایی که کنترل انتظارات تورمی در ایران کار دشواری است، اگر این تثبیت نرخ دلار در محدوده ۲۸ هزار تومان با سیاست‌های حمایتی همراه باشد قطعا تا شب عید از انتظارات تورمی می‌کاهد در غیر این صورت وضعیت تورم در کشور نگران کننده‌تر از قبل می‌شود.

منبع: خبرگزاری اقتصاد ۲۴