شناسایی و بررسی ۲۴۰ هزار کیلومتر در حوزه اکتشافات معدنی از اولویت‌های برنامه هفتم

به گزارش می‌متالز، امروز میز اقتصاد به بررسی آخرین وضعیت اکتشاف معدن با حضور جدیدی مدیر کل دفتر برنامه ریزی فناوری و بودجه سازمان زمین شناسی، شعبانی رئیس کمیته اکتشافات معدنی ایران، مقدم علی مدیر طرح‌های توسعه سازمان ایمیدرو پرداخت.

اکتشاف معدن کجا میتواند به کار مردم بیاید؟

جدیدی: صنعت مس فولاد و آلومینیوم همه چیز‌هایی هستند که اقتصاد کشور بر پایه آن‌ها پایه گذاری میشود و باید نقش دولت و کنش گران در این دستگاه اکتشاف مشخص شود و این برنامه تامین مواد اولیه مورد نیاز برای صنایع پیشرفته کشور را باید جوابگو باشد. ما در بحث اکتشاف به دنبال ساختار سازی هستیم که در سال‌های اخیر از آن دور شدیم.

بخش خصوصی و بنگاه‌های توسعه باید در طول همدیگر حرکت کنند و هر کس به اندازه خودش میخواست در این حرکت شرکت کند، شفافیت مراحل اکتشاف در مراحل قبلی در این ساختار وجود نداشته است. ساختار‌ها کاملا شفاف شده اند و در جهت همدیگر حرکت می‌کنند. وظیفه‌ی ما کار اقتصادی نیست و وظیفه‌ی ما تولید اطلاعات پایه است این مرحله برای بخش خصوصی جذابیت ندارد و این ریسک را باید دولت‌ها بپذیرند و تولید منفعت عمومی برای اکتشاف را سازمان‌های زمین شناسی برعهده می‌گیرند.

سازمان زمین شناسی با همکاری سازمان توسعه از مهر ۱۴۰۰ طرحی را برنامه ریزی کرد که آغاز آن در استان خراسان جنوبی بود. ما باید دوازده ماهه عملیات تولید اطلاعات اکتشاف مان را انجام دهیم. نظام تخصیص منابع ما نظام مناسبی بود و در خراسان جنوبی موفق واقع شد. اما چیزی که من باید بگویم این است که مدل موفقی بود.

 ارزیابی شما چیست؟

شعبانی: واقعیت این است که از نظر من ما آن طور که باید به بخش خصوصی توجه نکردیم. ما سال‌ها در برنامه مان این است که به سمت بخش خصوصی برویم، اما از بخش خصوصی آن طور که باید حمایت نشد جایگاهی که باید باشد نرسید. در بخش اقتصادی بخش خصوصی توانمند است. ما شرکت خصوصی بالای سال صد سال در ایران نداریم یعنی حمایت تمام قدی از بخش خصوصی صورت نگرفته است. مسائل و مشکلات محلی برای ما مسأله شده است و ما باید انرژی خود را برای حل این مشکلات بگذاریم. ما دیگر با سازمان‌هایی مثل انرژی اتمی هم باید وارد چالش شویم.

 شما چقدر کمک حال بخش خصوصی هستید؟

مقدم علی: قانون گذار گفته است که شرکت حقوقی و حقیقی تفاوتی ندارد و باید بیاید و کار خود را انجام دهد. سرمایه گذاری زیادی این کار نیاز دارد و ریسک بالایی دارد. ما یک سازمانی را داریم که عمر بیش از پنجاه سال دارد. اگر ما بخواهیم ژئو فیزیک هوایی انجام دهیم بخش خصوصی مایل به انجام این کار نیست. کار‌ها و فرایند‌ها باید به هم پیوسته باشند تا ما بتوانیم معدن را به دست بیاوریم. یک تفاهمی صورت گرفت که ما مرحله به مرحله برای خودمان وظیفه کار مشخص کردیم. همزمان که ما داریم صحبت میکنیم ما خراسان شمالی را پیش رفتیم و تعدادی کار قرار است مستقیم به بخش خصوصی واگذار شود و استان قم هم در برنامه کارمان است. مزایده‌ها هم با بخش خصوصی باید پیوسته انجام شود و وزارت صمت این مسیر را دنبال میکند و همه می‌توانند شرکت کنند به شرط این که صلاحیت داشته باشند.

ما چقدر اکتشاف کردیم؟

جدیدی: چالش اصلی ما این است که اول ساختار‌های اکتشافی کشور را بشناسیم. آن عدد هفت درصد شناسایی شده پایه علمی ندارد آن‌ها آن‌هایی هستند که پروانه اکتشاف دارند و ذخایر قطعی را مشخص می‌کنند و مبنای آن این نیست که ما هفت درصد منابع کشور را شناختیم. ما چندین بار کشور را در اسکن خود قرار دادیم. اصول برنامه ریزی ما در سازمان زمین شناسی از زمان تشکیل این سازمان پیمایش‌های منظم با مقیاس‌های متفاوت بوده است.

به صورت واضح برنامه ما برای برنامه هفتم این است که اولویت اول اکتشافی خودمان را که مطرح شده است باید دویست و چهل هزار کیلومتر که از خراسان شمالی شروع شده و به آذربایجان غربی و کردستان راه دارد را تکلیف آن را مشخص کنیم. سازمان‌های زمین شناسی نباید سراغ مقیاس‌های سفارشی بروند. تکلیف ما سالیانه نصف این عدد در سال‌های گذشته بوده است. ما به ۶۰ درصد اهداف تعیین شده در پایه رسیده ایم.

ما، اما بحث اکتشاف را مطرح میکنیم ما چند لایه را در نظر داریم و ما همه اکتشاف‌ها را با هم انجام میدهیم. وظیفه‌ی ما یک وظیفه‌ی غیر انتفاعی است. وظیفه‌ی ما این است که کاهش ریسک سرمایه گذاری در حوزه معدن را انجام دهیم و کار‌هایی را انجام دهیم که کاهش ریسک را برعهده خواهد داشت. نقشه‌های بزرگ مقیاس ما میشود نقشه پنجاه هزارم و نقشه‌های کوچک‌تر صد هزارم است و ما نسبت به لایه صد هزارم یک چهارم ریسک را پایین‌تر می‌آوریم.

ما در توافق نامه هر سال منابع مشخصی با استفاده از ظرفیت‌ها داریم یکی از مشکلات ما بودجه عمومی است که ما در رسیدن به اهداف مان ناتوان می‌کند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان