خاک در خانه و ما گرد جهان می‌گردیم

به گزارش می‌متالز، معدن بوکسیت تاش در استان سمنان و شهرستان شاهرود، در نزدیکی روستای تاش واقع شده است و این معدن ازجمله معادن شرکت آلومینای ایران است که زیر نظر سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) فعالیت می‌کند. شرکت آلومینای ایران تنها تولیدکننده پودر آلومینا در کشور است.

نخستین بار وجود ماده معدنی بوکسیت در معدن تاش، سال ۱۳۶۵ گزارش شده و مطالعات اکتشافی این معدن را بخش خصوصی سال ۱۳۸۷ انجام داد. همچنین ثبت محدوده در تاریخ ۱۳۷۸/۰۳/۱۲ به شماره ۴۴۵۳۳ انجام شده و سال ۱۳۸۹ پروانه اکتشاف این معدن را سازمان صنعت، معدن و تجارت استان صادر کرده است. این معدن یکی از ۵ معدن بوکسیت کشور است که بیش از یک سوم ذخایر بوکسیت ایران را دارد.

"تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه خود گرد جهان می‌گردند"

تا همین چهار سال پیش، مواد خام این معدن به استان همسایه (خراسان شمالی) و کارخانه آلومینای جاجرم منتقل و آنجا پس از فرآوری و تولید، پودر آلومینا به شمش آلومینیوم تبدیل می‌شد، اما حالا معدن خاک می‌خورد و کارخانه هم مواد اولیه‌اش را از خارج وارد می‌کند.

مدیر معدن تاش می‌گوید: درحال برداشت از معدن بودیم و کارگران هم مشغول کار، حالا، اما این سنگ بوکسیت برای فرآوری به کارخانه نمی‌رود وکارخانه، مواد اولیه‌اش را از ترکیه وارد می‌کند.

بیات افزود: علت تعطیلی معدن، تخریب محیط زیست اعلام شده است درحالیکه هرچه گفتند، انجام دادیم.

محمدی، فعال زیست محیط می‌گوید: در سال‌های فعالیت معدن، آلودگی منابع آبی، گردوغبار ناشی از معدنکاری و تخریب منظر گردشگری درپی انفجار‌های معدن در یکی از خوش آب‌وهواترین نقاط کشور هیچ توجیه عقلانی نداشته و ندارد چه آنکه خبرگزاری‌های رسمی بار‌ها و بار‌ها از حیات‌وحش کوه شاهوار در زمان تعطیلی معدن و در آرامش کامل، صحنه‌های کم‌نظیری را منتشر کرده‌اند که سابق بر آن، کمتر دیده می‌شد.

این فعال زیست محیطی می‌گوید: ادامه فعالیت معدن تاش چیزی جز، تهدید امنیت وحوش و ذخایر ژنتیکی جانوری که حداقل ۳۴ گونه جانوری شامل دارکوب‌ها، پرستوها، جغدها، کبوترها، پلنگ، قوچ، خرس قهوه‌ای، کل و میش و جمعیت گله‌های پرجمعیت باردار را شامل می‌شود ره آورد دیگری ندارد.

وی ادامه داد: از زمان آغاز فعالیت معدن هم مردم استان، بار‌ها و بار‌ها برای توقف این معدن دادِشان را به نمایندگان و استاندار بردند تا اینکه سرانجام موفق به تعطیلی معدن شدند، اما در این سال‌ها و در فواصل مختلف همچنان زمزمه‌هایی از پیگیری برای بازگشایی دوباره‌اش به گوش رسیده است، آنچنان که این روز‌ها هم دوباره مطرح شده است.

آن سوی ماجرا اما، معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت از واردات سالانه یک ونیم میلیون تن (تنی ۵۰۰ دلار) پودر آلومینا که ماده اصلی تولید شمش است خبر می‌دهد، حال آن که پیشتر بخشی از این نیاز کشور با استخراج سنگ بوکسیت از معدن تاش و فرستادنش به تنها کارخانه تولید پودر آلومینا که در نزدیکی معدن تاش ساخته شده تامین می‌شد.

رییس کمیسیون صنایع و معادن اتاق ایران هم با اشاره به اینکه همه جای دنیا معدنکاری با تخریب محیط زیست همراه است می‌گوید پس چگونه است که کشور‌های دیگر از میان جنگل‌های انبوه خود طلا برداشت می‌کنند.

بهرام شکوری ادامه می‌دهد: راه حل، تعطیل کردن معدن نیست تخریب باید جای دیگر یا به شکلی دیگر جبران شود این مشکل باید حل شود، اگر اینگونه نیست قانونگذار ظرفیت ماده ۲۴ را برای چه ایجاد کرده است. در تبصره ۳ ماده ۲۴ آمده طبق قانون چنانچه بین وزارت صمت و سازمان حفاظت محیط زیست در موضوع بهره‌برداری از یک معدن اختلاف نظر وجود داشته باشد، تعیین تکلیف درباره بهره‌برداری از معدن به هیات وزیران سپرده می‌شود.

سلاجقه گفت: معدن با نظر شورای تامین استان تعطیل شده وطبق قانون هم چنانچه بهره‌برداری از معدن به نفع کشور وخروج منابع ارزی کشورباشد همه ما موظف به تمکین از قانون هستیم و اگر این معدن، تعهدات خود برای رفع تخریب محیط زیست را انجام دهد، می‌شود برای بازگشایی آن تصمیم گیری کرد.

ازسویی استاندار و فرماندار سمنان گویا علاقه‌ای به مطرح شدن دوباره موضوع در رسانه‌ها ندارند و از ما هم خواستند به بحث ورود نکنیم.

موضوع تعطیلی اجباری معدن در تیرماه ۱۴۰۲ هم ازسوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بررسی شد که در این گزارش هم ضمن برشمردن همه تخریب‌های محیط زیستی صورت گرفته با ارائه ۸ راهکار گفته باید با ارائه راهکار‌های عملیاتی و واقع بینانه علاوه بر تداوم فعالیت‌های معدنکاری و تأمین نیاز کشور به بوکسیت، امکان رفع نگرانی‌های زیست محیطی و اجتماعی فراهم شود.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی راهکار‌های: در دستور کار قرار دادن موضوع توقف کامل معدن در شورای عالی معادن، تشکیل یک تیم تحقیقاتی مستقل به کمک دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی برای بررسی دقیق آلودگی‌های آب و پوشش گیاهی منطقه، بازنگری در طرح مدیریت بهره‌برداری معدن و ارائه طرح جامع توسعه پایدار به ویژه در حوزه مدیریت باطله و برنامه جلوگیری از خطر ازبین رفتن ذخایر آب و پوشش گیاهی منطقه، بررسی طرح مدیریت زیست محیطی معدن در کارگروه‌های تخصصی شورای معادن استان، برآورد خسارت‌های وارد شده به آب، خاک و هوای منطقه توسط کارگروه‌های تخصصی شورای معادن استان و جبران خسارات توسط شرکت آلومینای ایران، ارائه گزارش سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری درخصوص طرح مدیریت زیست محیطی معدن به شورای عالی محیط زیست، تعهد شرکت آلومینای ایران برای عمل به توافقات، و نظارت و ارزیابی مستمر زیست محیطی ازسوی دفتر ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست کشور برای حل مشکل پیشنهاد شده است.

مهدی حمیدی مدیرکل بهره‌برداری از معادن وزارت صمت، اما از چاره‌اندیشی برای بازگشایی دوباره معدن خبر داد و گفت: موضوع با رییس جمهور هم مطرح شده و درحال پیگیری است و به زودی نتایج پیگیری‌ها اعلام می‌شود.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما