زمستان سخت برای صنعت خاکستری

به گزارش می‌متالز، موضوع ناترازی انرژی آرام آرام در حال نمود یافتن در صنایع گوناگون است و در این بین افزایش مصرف گاز طبیعی در فصل سرما که در پی رشد تقاضای بخش خانگی رخ می‌دهد، شرایط را سخت‌تر خواهد کرد.

هرچند دولت در تلاش است تا تدابیری برای جلوگیری از قطعی برق و گاز صنایع در پیش بگیرد، با این حال به نظر می‌رسد این اقدام در عمل امکان‌پذیر نیست، چراکه نه ذخایر مورد نیاز در سوخت‌های جایگزین صنایع در اندازه‌ای است که نیازهای موجود را برطرف کند و نه دولت در بخش کاهش مصارف خانگی ابزارهای متعددی در اختیار دارد.

در حال حاضر نیز به دلیل محدودیت‌های دولتی برای استفاده از سوخت مازوت در کلانشهرها، شرکت‌های صنعتی انرژی بر در این استان‌ها با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهند شد. یکی از این صنایع تولید سیمان است که به گفته الوندیان، دبیر انجمن سیمان کشور، شرکت‌های نزدیک به کلانشهرها در این صنعت تا ۵۰ درصد با کاهش تولید روبه‌رو شده‌اند که نشان می‌دهد چالش‌های این صنعت در فصل سرما آغاز شده است.

در این بین صنعت سیمان در تابستان نیز به دلیل قطعی برق با افت شدید تولید روبه‌رو شده بود که این امر در کنار کاهش تولید در فصل زمستان، در مجموع مشکلات تامین نیاز بازار را به همراه خواهد داشت. البته آن طور که الوندیان گفته هنوز عرضه سیمان به بازار کاهش نیافته، با این حال همان طور که در زمستان سال قبل کاهش منابع انرژی در فصل سرما باعث کاهش عرضه‌ها و افزایش قیمت در زمستان شد، این اتفاق برای امسال هم دور هم ذهن نیست؛ به خصوص این که تخصیص مازوت برای برخی شرکت‌های سیمانی در سال جاری بر خلاف سال قبل احتمالا متوقف خواهد بود؛ شرکت‌های سیمان تهران، آبیک، شمال، فارس، دورود، اصفهان، سپاهان و گیلان شرکت‌هایی هستند که به احتمال زیاد به دلیل عدم تخصیص مازوت، با کاهش عرضه انرژی روبه‌رو خواهند شد که می‌تواند نزدیک به ۳۰ درصد از عرضه سیمان کشور را تحت تاثیر خود قرار دهد.

واقعیت آن است که صنعت سیمان ۱۴ درصد مصرف انرژی صنایع و ۳ درصد مصرف انرژی کل کشور را به خود اختصاص داده است. انرژی مصرفی در صنعت سیمان به دو صورت نیروی الکتریکی و حرارتی است که حدود ۲۰ درصد از سبد انرژی صنعت سیمان مربوط به انرژی الکتریکی و حدود ۸۰ درصد آن مربوط به انرژی حاصل از سوخت‌های فسیلی نظیر مازوت و گاز است.

تجربه فصل تابستان نشان داد که متاسفانه ۷۰ درصد از تولید سیمان کشور در نتیجه قطعی برق کاهش یافت و قیمت سیمان در مردادماه تا هر پاکت ۱۶۰ هزار تومان هم بالا رفت. با این حال در صورتی که در فصل زمستان نیز میزان تولید سیمان به میزان ۵۰ درصد با افت روبه‌رو شود، علاوه بر کاهش ذخایر، به احتمال زیاد قیمت‌ها در سال آینده با روندی صعودی روبه‌رو شود.

الوندیان در این باره معتقد است از آنجا که محدودیت‌های برق در شهریورماه مرتفع شد و تولید به مدار اصلی خود بازگشت، در شهریورماه و مهرماه وضعیت عرضه سیمان مساعد بود و در حال حاضر روند قیمت‌ها به‌ دلیل وجود ذخایر کلینکر، افزایشی نیست و آنچه باعث نگرانی در ماه‌های آینده می‌شود، کاهش ذخایر کلینکر به دلیل توقف کوره‌های تولید است.

مازوت سوخت غیرمحبوب سیمانی‌ها

نگاهی به اتفاقات سال قبل نشان می‌دهد شرکت‌های سیمانی روزانه ۲۷ میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌کردند که در فصل سرما این رقم به ۶ میلیون مترمکعب کاهش یافته بود، با این حال بقیه نیاز صنعت از طریق مازوت تامین می‌شد که رقمی در حدود ۷۰ درصد سوخت مورد نیاز برای تولید در چهار ماه سرد سال می‌باشد که رقمی در حدود ۴۰ همت را تنها برای مازوت نشان می‌دهد.

در این بین شرکت‌های سیمانی نیز علاقه ای به استفاده از مازوت ندارند و معتقدند دولت باید تخصیص گاز را در دستور کار قرار دهد و برنامه ای برای افزایش تولید گاز و توزیع متناسب بین بخش صنعت و خانگی را رعایت کند، چراکه هزینه حمل مازوت بسیار بالاست و از آنجایی که مازوت دارای شدت گرمایشی مناسبی در مقایسه با گاز نیست، بازدهی کم‌تر و هزینه بالاتری را برای تولید هر تن سیمان روی دست تولیدکنندگان می‌گذارد؛ به خصوص این که سوخت مازوت تحویلی برخی از پالایشگاه‌ها نیز از کیفیت مناسبی برخوردار نیست.

این در حالی است که سازوکارهای تحویل مازوت یا صدور حواله برای شرکت‌های سیمانی بسیار پیچیده و دشوار است و این صنعت را با مشکلات زیادتری مواجه می‌کند؛ اخذ انواع تضامین از صنایع با وجود پیگیری‌های فعالان صنعت سیمان از یک سو و فروش مازوت با نرخ فوب خلیج‌ فارس از سوی دیگر باعث افزایش هزینه‌های تولید در صنعت را فراهم می‌کند که همه این موضوعات باعث شده تولیدکنندگان سوخت گاز را ترجیح دهند، با این حال بخش خانگی در شرایط کنونی قابلیت قطعی و یا کاهش مصرف را ندارد و از طرفی نیروگاه‌های برق هم که مصرف بالایی از گاز را در اختیار دارند، با کاهش سهمیه مازوت با مشکل روبه‌رو خواهند شد و این مساله می‌تواند نارضایتی‌های اجتماعی را در فصل زمستان به همراه بیاورد و دولت از این موضوع آگاه است.

پیش‌بینی رشد مصرف انرژی در صنعت سیمان

شرکت‌های سیمانی بورسی، در دوره منتهی به ۲۹ اسفند سال ۱۴۰۲، مجموعاً مبلغ ۵.۵ همت برق، گاز سوخت و مازوت مصرف کرده‌اند که از این میزان، ۱۷ درصد مصرف مربوط به برق، ۵۹ درصد گاز سوخت و ۲۴ درصد مازوت بوده است. میزان مصرف انرژی در این شرکت‌ها در دوره منتهی به ۲۹ اسفند سال ۱۴۰۱، مجموعاً مبلغ ۲.۹ همت بوده است که طی سال ۱۴۰۲ با رشد چشمگیر ۸۸ درصدی همراه بوده است. بر این اساس برای تولید هر تن سیمان به حدود ۱۱۰ کیلووات ساعت برق و حدود ۱۰۵ متر مکعب گاز و یا ۱۰۰ لیتر مازوت نیاز است. با فرض افزایش نیاز به سوخت در این صنعت در سال جاری احتمالا در حدود ۷.۵ همت برق، گاز و مازوت مورد نیاز است تا بتوان میزان تولید را ثابت نگه داشت، اما سیاست‌های دولت جدید در حوزه آلودگی محیط زیست می‌تواند مانع از تحقق این هدف شود.

به این ترتیب قطع هم‌زمان گاز و کاهش تخصیص مازوت به شرکت‌های سیمانی می‌تواند عواقب ناگواری را برای این صنعت به همراه داشته باشد که بر خلاف سال‌های قبل حتما در بازار نمود خواهد یافت. مساله اینجاست که صنعت سیمان از آنجا که سال‌هاست از سبد حمایتی خارج شده، توانایی بالایی در انتقال هزینه‌های مازاد خود به قیمت دارد و این به معنای گران شدن سیمان در بازار در ماه‌های آتی است.

حمزه بهادیوند‌چگینی - روزنامه‌نگار

منبع: صدای بورس