تولید ورق API با صرفه‌جویی ۱۴۰ میلیون دلاری

شرکت فولاد اکسین خوزستان سال گذشته توانست در مجموع تولیدی ۶۴۰ هزار تنی داشته باشد. مدیرعامل شرکت فولاد اکسین خوزستان از دستور وزیر نفت برای حمایت از ساخت داخلی ورق‌های ای‌پی‌آی محیط‌های ترش نفت و گاز خبر داد. درباره این ورق‌ها و میزان نیاز کشور به این ورق‌ها با غلامرضا محمودپور، مدیرعامل شرکت فولاد اکسین خوزستان به گفت‌وگو نشسته ایم که در ادامه می‌خوانید.

ورق‌های ای‌پی‌آی چه نوع ورق‌هایی هستند و استفاده از این ورق‌ها در چه بخش‌هایی کاربرد دارد؟

ورق‌های ای‌پی‌آی نوعی ورق به‌شمار می‌روند که از نوعی استاندارد مانند ایزو برخوردار هستند. در حقیقت این نوع استاندارد، استاندارد نفتی امریکایی محسوب می‌شود که بسیار سختگیرانه است. عمده کاربرد این ورق‌ها در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی برای ساخت لوله‌های انتقال مواد نفتی، گاز و برای ساخت مخازن است. همچنین به‌دلیل کیفیت بالای این ورق‌ها در ساخت بدنه‌های کشتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجا که برای خطوط انتقال نفت و گاز از ورق‌های خاصی برای لوله استفاده می‌شود، بنابراین استانداردهای بالایی را می‌طلبد. چراکه در لوله‌های انتقال نفت و گاز، این مواد با فشار بالایی از خطوط عبور کرده و در درون لوله‌ها نیز مواد اشتعال‌کننده و انفجاری وجود دارد، بنابراین تهیه این ورق‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و استاندارد سخت‌گیرانه بسیار بالایی را می‌طلبد. بنابراین تولید این ورق‌ها که نیازمند نظارت دقیقی است، در کشورهای معدودی انجام می‌شود. اما در شرکت فولاد اکسین این ورق‌ها تولید می‌شود و طراحی کارخانه بر مبنای تولید ورق‌های ای‌پی‌آی انجام شده است.

فناوری تولید ورق‌های ای‌پی‌آی در اختیار چه کشورهایی است؟

دانش فنی، فناوری و تجهیزات ورق‌های ای‌پی‌آی در کارخانه اکسین خوزستان موجود است. البته پیش از این در منطقه خاورمیانه چند شرکت انگشت‌شمار به تولید این نوع ورق‌ها می‌پرداختند، اما پیش از این در ایران توان طراحی و تولید این نوع ورق‌ها برای محیط‌های ترش موجود نبود که با ورود متخصصان فولاد اکسین و انجام اقدام‌های گسترده پژوهشی، فنی و مهندسی موفق به داخلی‌سازی این فناوری شدند و هم‌اکنون هم ورق‌های شیرین و هم ترش آن تولید می‌شود.

آیا تقسیم‌بندی از ورق‌های ای‌پی‌آی وجود دارد؟

در کل ورق‌های ای‌پی‌آی به دو دسته تقسیم می‌شوند، یک دسته ورق‌های ای‌پی‌آی شیرین هستند که سختگیری استاندارد آن از نوع دوم کمتر است. نوع دوم آن نیز ورق‌های ای‌پی‌آی ترش هستند که دارای محیط‌های اسیدی‌تر و نیازمند استانداردهای سختگیرانه‌تری هستند. این لوله‌ها علاوه بر اینکه باید دارای استحکام بیشتری باشند، باید در برابر خوردگی و ترکیبات شیمیایی هم مقاوم‌تر از سایر لوله‌ها باشند. از این‌رو ورق‌های ای‌پی‌آی ترش نیازمند استانداردهای سختگیرانه‌تری نسبت به شیرین هستند. البته در فولاد اکسین هم ورق‌های شیرین و هم ترش آن به تولید رسیده که ورق‌های محیط شیرین آن نیز به مصرف رسیده است. اما در محیط ترش که نیازمند استاندارد بالاتری است، تبدیل به لوله شده، اما هنوز به مصرف نهایی نرسیده است. البته لوله‌سازی اهواز این ورق‌ها را تبدیل به لوله کرده است.

استانداردهای ورق‌های ای‌پی‌آی جهانی است. آیا این استانداردها در تولید داخلی رعایت شده است؟

تمام استانداردهای جهانی برای تولید ورق‌های ای‌پی‌آی در فولاد اکسین رعایت شده و در نهایت دقت تبدیل به لوله شده است.

نیاز کشور به ورق‌های ای‌پی‌آی در داخل کشور به چه میزان است؟

با توجه به اینکه در داخل کشور پروژه‌های نفتی بسیاری در دست اقدام است، حدود ۷۰۰هزار تن در سال مورد نیاز مصرف از نوع ترش آن است که البته ظرفیت فولاد اکسین یک میلیون و ۵۰هزار تن است که به‌راحتی می‌توانیم این ۷۰۰هزار تن را پوشش دهیم. تمام این ورق‌ها به‌ویژه ورق‌های ای‌پی‌آی ترش پیش از این، از خارج کشور وارد می‌شد. اما هم‌اکنون که به تولید با ظرفیت داخلی رسیده‌ایم برای وزارت نفت و وزیر نفت مهندس زنگنه یک درخواست همکاری نوشته و توانمندی خود را اعلام کرده‌ایم. ایشان هم دستور این همکاری را صادر کرده‌اند. بازدیدهایی از این توانمندی از سوی وزارت نفت انجام شده تا بتوان از این ظرفیت‌ها به نحو احسن استفاده کرد.

میزان واردات ما تا پیش از این برای ورق‌های ای‌پی‌آی به چه میزان بوده است؟

من به‌صورت دقیق آمار واردات سال‌های گذشته را ندارم، اما تمام نیاز کشور با واردات تامین می‌شد. اگر امسال نیز قصد واردات داشته باشیم باید ۷۰۰هزار تن واردات انجام شود.از نظر اقتصادی هر تن آن بالای ۷۰۰دلار نرخ دارد. یعنی هر تن ورق آن ۷۴۰ دلار نرخ دارد که واردات آن نیازمند رقم بالایی خواهد بود. بنابراین درصورتی‌که از تولید داخلی در این بخش حمایت شود، در هر تن تولید این ورق‌ها نسبت به واردات آن، با صرفه‌جویی ۱۵۰ تا ۲۰۰ دلاری روبه‌رو خواهیم بود و از خروج این میزان ارز پیشگیری می‌شود.

درحال‌حاضر با وزارت نفت قرارداد منعقد کرده‌اید یا همچنان مراحل آن در حال طی شدن است؟

پیش از این با وزارت نفت در حجم پایین یک قرارداد داشتیم، این قرارداد در قالب ۴۰هزار تن منعقد شده بود که البته ۵هزارتن آن را تحویل داده‌ایم و مابقی آن هنوز مانده است که به مرور تحویل خواهیم داد. اما این بازدیدها نیز برای این انجام می‌شود که قراردادهایی در حجم انبوه و با ظرفیت ۷۰۰هزار تن و به اندازه کل نیاز کشور منعقد شود.

آیا با توجه به ظرفیت کارخانه فولاد اکسین علاوه بر تامین نیاز داخل به فکر صادرات برای آینده هم هستید؟

اگر به‌صورت جدی از ظرفیت‌هایی که در بخش تولید ورق‌های API محیط‌های ترش و شیرین ایجاد شده، حمایت شود تا تمامی این ظرفیت‌ها فعال و وارد مدار تولید شوند، می‌توانیم در سال‌های آینده به کل ظرفیت اسمی تولید ورق‌های فولادی کارخانه فولاد اکسین خوزستان که همان یک میلیون و ۵۰هزار تن در سال است، دست یابیم و پس از تامین ۱۰۰درصدی نیاز داخل، می‌توانیم به فکر بازارهای صادراتی بوده و این امر دست یافتنی است و دور از انتظار نیست.