بی تعهدی به برنامه‌ریزی‌ها زمینه‌ساز ورود خارجی‌ها

به گزارش می متالز، صنعتگران در هر موقعیت و مناسبتی سعی در ارتباط‌گیری و ارائه توانمندی‌های خود داشته تا بتوانند ضمن تامین بازار با قطعات فناوری شده بخشی از بازار خارج را نیز در اختیار داشته باشند. دعوت از صنعتگران خارجی برای همایش‌ها و میزگردها و نیز نشست‌های B۲B فرصت مناسبی برای شکل‌گیری همکاری دوجانبه اما با مشارکت و سرمایه‌گذاری مشترک بوده که امروز همچنان ادامه دارد. 
آنچه مسلم است قطعه‌سازان خارجی براساس ویژگی هر تولیدکننده به دنبال بازار برای محصولات خود هستند و چه فرصتی بهتر از اینکه بازاری بکر مانند بازار کشور که به شدت تشنه محصولات فناوری است در اختیار داشته باشند. از سوی دیگر قطعه‌ساز ایرانی ناگزیر به ارتباط و همکاری با صنعتگران بین‌المللی است زیرا در چند سال گذشته به لحاظ فناوری از دنیا عقب مانده و نیازمند نوسازی و به‌سازی خود است. همچنین شرایط صنعت قطعه به‌گونه‌ای است که نمی‌تواند به مشتری خود تکیه کند و انتظار داشته باشد تا خودروسازان او را همچون یک شریک در همکاری‌های بین‌المللی خود به بازی بگیرند چراکه آنها نیز با توجه به مشکلاتی که در سال‌های گذشته داشته‌اند به دنبال فراهم کردن شرایطی برای بهبود خود هستند. حال باید دید در چنین وضعیت متناقضی چگونه مدیران و کارشناسان صنعت قطعه می‌توانند بهترین بهره‌وری را برای این صنعت داشته باشند و به زنجیره تامین جهانی بپیوندند؟

صنعت خودرو بدون قطعه‌سازی حرفی برای گفتن ندارد

ساسان قربانی، یکی از کارشناسان صنعت قطعه درباره نگاه تجاری قطعه‌سازان خارجی به بازار ایران گفت: با توجه به موقعیت کشور باید پذیرفت تولیدکنندگان خارجی به عنوان بازار به ایران نگاه می‌کنند؛ فضایی مطلوب و پرظرفیت که فرصت مناسبی برای فروش محصولات آنهاست اما در این موقعیت این قطعه‌سازان ایرانی هستند که باید برنامه داشته باشند و نگذارند این اتفاق بیفتد. 
او افزود: باید گفت قطعه‌ساز ایرانی در حال آسیب است زیرا برنامه ندارد و از سوی دیگر به برنامه‌ریزی که تدوین می‌کند نیز پایبند نیست. زمانی که استراتژی تدوین می‌شود و در آن اعلام می‌کنیم باید ساخت داخل را توسعه دهیم نباید اجازه داد خودرویی به کشور وارد شود که ساخت داخل نداشته باشد. این فعال صنعت قطعه ادامه داد: وقتی امروز تنوع گسترده‌ای را در خودروها اعمال کردیم به نوعی در حال محدود کردن توسعه صنعت قطعه هستیم. هنگامی که خودروساز خودرویی با تیراژ ۵ تا ۱۰هزار دستگاه وارد چرخه تولید خود می‌کند مشخص است که مزیت اقتصادی برای ساخت داخل آن وجود ندارد بنابراین باید توجه کرد قطعه‌ساز ضربه اصلی را از داخل می‌خورد.  قربانی اظهار کرد: نباید فکر کرد کشورهای اروپایی یا چین در مواجهه با صنعت قطعه کشور برخورد نامناسبی دارند. واقعیت این است که اشکال از درون ماست؛ برنامه‌ریزی نمی‌کنیم یا در محدوده برنامه‌ریزی‌ها پایبند نیستیم.  این کارشناس صنعتی به حرکت جدی در داخلی‌سازی اشاره کرد و گفت: باید در داخل برنامه‌ریزی قوی داشته باشیم و برای ساخت داخل و توسعه آن با هدف جلو رفت ضمن آنکه در داخلی‌سازی باید نگاه جدی وجود داشته باشد. او ادامه داد: نباید در واردات خودروهای لوکس خیلی محدودیت ایجاد کرد بلکه با تعرفه‌های سنگین می‌توان از منابع آن استفاده کرد و صنعت خودرو و قطعه را توسعه داد. قربانی تاکید کرد: یادمان باشد صنعت خودرو کشور بدون قطعه‌سازی حرفی برای گفتن نخواهد داشت. 

ظرفیت تولید قطعات جدید در ۵۰درصد قطعه‌سازان 

این موضوع که خارجی‌ها به دنبال بازار ایران هستند امری پذیرفته‌شده از سوی صنعتگران داخلی است به طوری که ابوالقاسم آروند، از کارشناسان صنعت قطعه خراسان رضوی به این نکته اشاره کرد و گفت: تردیدی وجود ندارد که تولیدکنندگان خارجی برای گرفتن بازار تلاش داشته باشند زیرا تصور می‌کنند قطعه‌ساز داخلی نمی‌تواند قطعات فناوری مورد نیاز بازار خود را تامین کند. به این ترتیب صنعت خودرو به سمتی حرکت خواهد کرد که ناگزیر به واردات باشد.  وی یادآور شد: پیش‌تر هم عنوان کردم قطعه‌سازان و مجموعه‌سازان داخلی دارای فناوری و مهندسی طراحی بوده و این‌گونه نیست که کشور خالی از متخصصان و کارشناسان مورد نیاز باشد به‌طور نمونه در بخش متالورژی پودر یا قطعاتی که برای خودرو نیاز است عقب‌تر از قطعه‌سازان اروپایی نیستیم بلکه در داخل بنگاه‌های مختلف تولیدی ظرفیت تولید با روش‌های فناوری وجود دارد. او ادامه داد: امروز شرکت‌های قطعه‌ساز زیادی داریم که روی روزآمدی محصولات‌شان حساس هستند و برای حرکت با فناوری دنیا همکاری‌های لازم را با همتایان بین‌المللی دارند و به‌طور غیرمستقیم کمک می‌گیرند.

آروند اظهار کرد: توجه داشته باشیم کارشناسان و صنعتگران خارجی دانش فنی خود را به‌طور کامل در اختیار ما قرار نمی‌دهند و این صنعتگر است که باید با مطالعه و تحقیق به دانش مورد نیاز خود دست یابد بنابراین پذیرفتنی نیست که صنعت قطعه به لحاظ شعور فناوری خیلی عقب است؛ تنها قطعه‌سازان از نظر منابع مالی مشکلاتی دارند که باید رفع شود. او گفت: به‌طور قطع هر طراحی جدید احتیاج به مهندسی و مطالعه دارد اما نشدنی نیست. این فعال صنعت قطعه در پاسخ به این پرسش که وضعیت توانمندی صنعت قطعه کشور چگونه ارزیابی می‌شود، عنوان کرد: این ظرفیت و توانمندی در بخشی از قطعه‌سازان داخلی وجود دارد اما بعضی از واحدهای تولیدی به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که نمی‌توان به عنوان صنعتگر از آنها اسم برد. آنها بخشی از تیراژ تولید خود را از خارج وارد کرده و بخشی دیگر را در داخل تولید می‌کنند و خود را تولیدکننده می‌نامند اما شواهد نشان می‌دهد بخش زیادی از قطعات تولیدی به نام خود را از چین، کره و تایوان وارد می‌کنند بنابراین وقتی از توانمندی صحبت می‌شود منظور این قطعه‌سازان نیستند. این قطعه‌ساز در پاسخ به این پرسش که چند درصد از قطعه‌سازان توانمندی فناوری دارند، گفت: بین ۵۰ تا ۶۰درصد از قطعه‌سازان داخلی جزو این گروه بوده و می‌توانند در تولید قطعات جدید صاحب‌نظر و همراه باشند بنابراین باید از نظر منابع مالی حمایت و پشتیبانی شوند تا بتوانند خلأ قطعات فناوری را برای بازار داخل پر کنند.  آروند تاکید کرد: نباید اجازه داد قطعه‌سازان خارجی نیازهای صنعت خودرو داخل را به‌طور کامل در اختیار داشته باشند و تنها قطعات خاص که در داخل تولید نمی‌شود یا ساخت آن توجیه اقتصادی ندارد باید وارد شود.  بیشتر عنوان می‌شود که قطعه‌سازان داخلی دارای دانش فنی برای طراحی محصولات خود نبوده و به‌طور عموم با مهندسی معکوس به ساخت قطعه موردنظر می‌رسند. آروند این امر را نمی‌پذیرد و اظهار می‌کند: این موضوع مربوط به دو دهه پیش است و امروز مجموع شیوه‌نامه‌های (function) قطعه گرفته می‌شود و صنعتگر آن را به‌طور کامل خود طراحی می‌کند.  وی افزود: شرکت‌ها با توجه به مسئولیتی که پذیرفته‌اند مطالعه می‌کنند و با ارتباط‌گیری از دانشگاه‌های صنعتی بین‌المللی به‌طور غیرمستقیم دانش خود را روزآمد می‌کنند. البته وقتی این امر محقق می‌شود که این ۵۰ تا ۶۰درصد قطعه‌ساز توانمند خود بخواهند زیرا صنعتگرانی که دارای گردش (ترنول) مالی بالایی هستند بیشتر تاجرند. آروند در پایان سخنان خود یادآور شد: برای داشتن همکاری برد-برد باید حمایت‌های لازم از صنعتگر داخلی شود زیرا ظرفیت وجود دارد و می‌توانند بازارهای فروش خوبی در اختیار داشته باشند. تنها نباید نگاه تجاری داشت و به‌دنبال سود بیشتر بود زیرا در این صورت واردات صرفه اقتصادی بیشتری خواهد داشت.

سخن آخر

براساس آنچه از سوی کارشناسان مطرح شد امری طبیعی است که صنعتگران به دنبال بازار ایران باشند و نباید به آن خرده گرفت بلکه این مشکلات مربوط به مسائل داخلی بوده که ما را در موضع نامناسب قرار می‌دهد بنابراین لازم است کارشناسان این صنعت با برنامه‌ریزی مناسب و مدیران مرتبط با صنعت خودرو و قطعه با حمایت‌های مالی موقعیت برد-برد را برای صنعتگران رقم بزنند.