ایران، بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی دنیا

به گزارش می متالز،  آمارها حاکی از افزایش تولید آهن اسفنجی ایران است؛ در نمودار 1، حجم تولید آهن اسفنجی ایران بین سال‌های 1389 تا 1395 نشان داده شده است. همان‌طور که در این نمودار قابل مشاهده است، حجم تولید آهن اسفنجی ایران طی این دوره روند افزایشی را طی کرده است. همچنین افزایش تولید آهن اسفنجی در مدت 4ماهه اول سال 96 به میزان 10.2 درصد نسبت به سال پیش از آن، یکی از نتایج هدف‌گذاری بخش فولاد کشور است. برپایه سند راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران، برای سال 96 رقم 35 میلیون تن تولید فولاد خام هدفگذاری شده بود و انتظار می‌رود در افق 1400 به 48 میلیون تن بالغ شود و در سال 1404 دستیابی به 55 میلیون تن فولاد خام هدفگذاری شده است. تولید آهن اسفنجی به طور مستمر از سال 1389 در ایران ادامه داشته است و به رغم اعمال تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی در طی این سال‌ها ایران سرمایه‌گذاری قابل توجهی را در صنعت فولاد انجام داده است.

آهن اسفنجی محصول واسطه‌ای برای تولید فولاد است. آهن اسفنجی یک ماده اولیه پایدار، کارآمد و جایگزین مرغوب‌تری از قراضه برای تغذیه فولادسازان به‌شمار می‌رود. بنابراین تولید آهن اسفنجی از جنبه تقاضا و مصرف فولاد حایز اهمیت است.

میزان تولید آهن اسفنجی در ایران با رشد قابل ملاحظه‌ای در سال‌های اخیر همراه بوده است و دلیل این امر در دسترس بودن منابع عظیم گاز طبیعی در ایران است. در 7ماه نخست سال 96  ایران با تولید 12.6 میلیون تن مقام اول دنیا را در تولید آهن اسفنجی کسب کرد.

در نمودار 2، ظرفیت تولید آهن اسفنجی واحدهای مختلف فعال در این حوزه در کشور نشان داده شده است و همان‌طور که مشاهده می‌شود در حال حاضر 10 مجتمع فعال تولید آهن اسفنجی در ایران وجود دارد و با مجموع ظرفیت اسمی تولید حدود 25 میلیون تن فعالیت می‌کنند. فولاد مبارکه با ظرفیت اسمی تولید 11 میلیون تن، بزرگ‌ترین مجتمع تولید آهن اسفنجی در ایران و جهان است.

برآورد می‌شود که ایران برای رسیدن به هدف تولید 55 میلیون تن فولاد در سال نیاز به ظرفیت  تولید حدود 52 میلیون تنی از آهن اسفنجی دارد. طبق سند منتشر شده شرکت ملی فولاد ایران در خرداد 96 ظرفیت اسمی تولید آهن اسفنجی 24.5 میلیون تن در سال است، طرح های توسعه‌ای قابل تحقق نیز شامل ظرفیت 18.5 میلیون تن در سال است. در نتیجه برای کامل شدن زنجیره فولاد و تحقق تولید 52 میلیون تن آهن اسفنجی کمبود ظرفیت تولید 9 میلیون تن در سال مشاهده می‌شود که فعلا برنامه‌ای برای رفع این کمبود ارایه نشده است.

با اینکه ایران جزو تولیدکنندگان برتر این صنعت در دنیا است ولی جزو صادرکنندگان مطرح دنیا جای نمی‌گیرد و بیشتر تولید این کشور صرف فولادسازان داخلی می‌شود، ایران در سال‌های اخیر با ایجاد زنجیره فولاد و سرمایه‌گذاری در طرح‌های فولادسازی نیاز داخلی خود را برای آهن اسفنجی افزایش داده است، همچنین با توجه به اینکه ایران نیاز به گندله وارداتی برای تولید آهن اسفنجی از سایر کشورها دارد، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران پیشنهاد اعمال تعرفه برای صادرات این محصول را داده است؛ زیرا از نظر برخی تحلیل‌گران صادرات به دلیل استفاده از گندله وارداتی و همین‌طور افزایش نیاز داخلی به آهن اسفنجی، مزیت اقتصادی ندارد و بهتر است برای بهره بردن از ارزش افزوده بیشتر این محصول در داخل کشور به سایر محصولات میانی یا انتهایی زنجیره فولاد، با ارزش افزوده بیشتر تبدیل شود.