در نشست کلاب هاوسی فعالان زنجیره فولاد چه گذشت؟

به گزارش می‌متالز، بهادر احرامیان نایب رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در این نشست اظهار کرد: آمار‌ها از سال گذشته نشان می‌دهد صادرات فولاد با افت ۱۵ درصدی همراه بوده است. اما نکته تاسف بار این است که این افت نه تنها به دلیل افت بازار بلکه به دلیل قوانین و موانعی بود که در داخل کشور ایجاد شد.

وی ادامه داد: این افت ۱۵ درصدی مشکل بزرگتری را در پشت خود پنهان کرده و آن این است که در این سال هزینه‌های زیادی برای صادرکنندگان در قالب‌های مختلف از جمله دموراژ‌ها ایجاد شد. درواقع محصول ایران در بازار‌های جهانی به دلیل آنکه در چشم شرکای تجاری به عنوان محصول کم اعتبار جلوه داده شده بود، با تخفیف عرضه شد. نکته مهم این است با وجود همه این مسائل یک سوال در صحن علنی مجلس از بدنه وزارت صمت در این باره نداشتیم.

احرامیان افزود: درواقع مجلس باید بررسی می‌کرد که با ایجاد محدودیت‌های صادراتی، قیمت مسکن، فولاد و ... پایین ماند و با اعمال محدودیت‌ها در صادرات منجر به کاهش درآمد ارزی شد.

سال ۹۹ سال مانع تراشی‌ها برای صادرات

احسان دشتیانه عضو هیات مدیره شرکت «ذوب آهن اصفهان» نیز در این نشست بیان کرد: اگر بخواهیم نامی برای سال ۹۹ انتخاب کنیم باید آن را سال مانع تراشی برای صادرات بدانیم. ما بیشترین مشکلات در حوزه صادرات را در سال گذشته شاهد بودیم.

وی ادامه داد: البته در دوره کوتاهی که آقای مدرس خیابانی سرپرستی وزارت صمت را برعهده داشتند شاهد آزاد سازی صادرات بدون قید و شرط بودیم که در نهایت مجلس با اقدام ضربتی و با رای ندادن به ایشان عدم علاقه خود به صادرات را نشان داد.

دشتیانه تصریح کرد: هیچ اقتصادی بدون صادرات زنده نمی‌ماند و تنها منبع ورودی از بیرون به یک اقتصاد، صادرات است و اقتصاد تنها از این زاویه می‌تواند رشد کرده و به آینده امیدوار باشد.

به گفته وی، متاسفانه در مطالعات همیشه شاهد یک سیکل تکراری دعوای بین متولیان بازار در دولت و تولیدکننده و صادرکننده بر سر قیمت و محدودیت‌ها قابل مشاهده است و هر بار هم این تجربه تکرار می‌شود.

عضو هیات مدیره شرکت «ذوب آهن اصفهان» با اشاره به وضعیت سال ۹۹، بیان کرد: متاسفانه در سال گذشته روز‌های سختی را برای صادرات شاهد بودیم. صادرکننده در این سال نه تنها تشویق نمی‌شد بلکه باید پاسخگوی سوالات بود.

دشتیانه اظهار امیدواری کرد، در سال جاری و با توجه به فرمایشات رهبری و نیاز ارزی کشور شاهد اتفاقات خوبی در حوزه صادرات باشیم.

وی همچنین بیان کرد: در سال ۱۳۹۸، نسبت به سال ۱۳۹۹ صادرات فولاد افزایشی بود. اما این موضوع به دلیل جهش ارزی در سال ۹۷ بود. البته جهش ارزی را در سال ۹۹ هم شاهد بودیم، اما به دلیل کنترل قیمت‌های داخلی صادرات محدود شد. درواقع هر زمان با جهش ارزی مواجه می‌شویم سیستم به دنبال مقاومت است که درنتیجه شاهد ایجاد رانت هستیم و درنهایت عقب نشینی سیستم از محدودیت‌ها رخ می‌دهد. به طور کلی در سال‌هایی که جهش ارزی رخ می‌دهد صادرات کاهشی می‌شود.

دشتیانه همچنین درباره وضعیت قیمت‌ها در بازار فولاد اظهار کرد: در حال حاضر شمش فولاد خوزستان ۱۰ هزار و ۸۰۰ در عرضه روز چهارشنبه فروخته شد که با تبدیل آن به نرخ دلار صرافی به قیمت ۴۳۰ دلار و با دلار نیمایی به ۴۶۵ یا ۴۷۰ دلار رسید در حالی که قیمت واقعی شمش امروز ۵۸۰ دلار است که تفاوت بسیاری با نرخ عرضه شده دارد.

وی در ادامه اضافه کرد: آن قسمت از زنجیره که مجبور به عرضه در بورس است (شمش) قیمت پایین دارد، اما قسمت‌های دیگر که مانند آهن اسفنجی مجبور به عرضه نیستند قیمت خود را افزایش می‌دهند. دلیل دو نرخی‌ها این است که به دنبال وضع شیوه نامه هستیم در حالی که در دنیا عرضه و تقاضا قیمت را مشخص می‌کند.

به گفته عضو هیات مدیره ذوب آهن اصفهان، امروز میلگرد ایران که از منشا شمش ارزان تولید می‌شود با قیمت ۴۹۰ دلار و شمش با قیمت ۵۶۰ دلار صادر می‌شود. درواقع یک محصول که با صرف نیروی کار و انرژی و ... تولید می‌شود ارزان‌تر از ماده اولیه به افغانستان و عراق صادر می‌شود.

دشتیانه همچنین درباره تاثیر آزاد سازی سهام عدالت، بیان کرد: صاحبان اصلی شرکت‌ها سهامداران آن هستند. امروز اگر سهام عدالت آزاد شود ۳ سیت از سهام شرکت در دست مردم است و چون مردم به دنبال منافع خود هستند اتفاق خوبی رخ می‌دهد. به اعتقاد بنده باید کانون سهامداران حقیقی در بورس تشکیل و اعضایی از حوزه معدن و صنایع معدنی داشته باشد.

عضو هیات مدیره «ذوب آهن اصفهان» در ادامه این نشست درباره نگاهی به ۱۴۰۰ افزود: صنعت فولاد هر سال تولید خود را افزایش داده و به نوعی توقف ناپذیر تولید را افزایش می‌دهد. اما انتظار ما بر این است که صادرات هم تسهیل پیدا کند.

دشتیانه همچنین درباره سیاست‌های دولت اظهار کرد: در سال ۱۴۰۰، ۲ عامل اصلی بر بازار فولاد اثرگذار خواهد بود. عامل اصلی جهانی و سیاست دولت جدید آمریکا است. درواقع پیش بینی‌ها بر این است که بازار کامودیتی‌ها افزایشی خواهد بود. اما عامل دیگر بحث انتخابات ایران است. انتخابات بر اقتصاد ایران بسیار اثرگذار است.

وی اضافه کرد: متاسفانه اشتباه برخی بر این است که با انجام مذاکرات نرخ ارز کاهش خواهد یافت، اما حتی پس از مذاکرات ارز کاهش شوک آور داشته باشد پس از مدت کوتاهی باز خواهد گشت. درنتیجه قیمت‌ها کاهشی نخواهد بود.

عضو هیات مدیره «ذوب آهن اصفهان» در ادامه درباره برنامه فولادی‌ها برای افق ۱۴۰۴ بیان کرد: ما شاهد هستیم که فولاد مبارکه با تملک سهام توسعه معادن، توانست صندلی‌هایی را در شرکت چادرملو و گل گهر بدست آورد. ذوب آهن نیز معادن البرز شرقی و مرکزی را برای تملک در اختیار دارد و در زمینه مواد اولیه به شدت به دنبال تامین سنگ آهن است.

وی همچنین درباره تاثیر همکاری ایران و چین بر بخش معدن اظهار کرد: درحال حاضر این تفاهم نامه بسیار کلی است و فکر نمی‌کنم مبلغی در این تفاهم نامه ذکر شده باشد بلکه تنها شبیه برنامه‌های کلی است و در این مرحله بعید است که الزام تعهد آوری ایجاد شده باشد.

نقش آفرینی بیشتر معدن با رفع موانع صادراتی

بهرام شکوری رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران نیز در این برنامه اظهار کرد: زنجیره فولاد زنجیره مهمی است که پرداختن به آن می‌تواند به حل مشکلات و موانع کمک کند. باید فضا به سمتی پیش رود که در حوزه سیاست گذاری این موانع برطرف شود تا فعالان حوزه معدنی به ویژه حوزه آهن و فولاد بتوانند به راحتی فعالیت‌های خود را توسعه داده و صادرات را به راحتی انجام دهند.

وی درباره اهمیت صادرات بیان کرد: آقای رییس جهور هم اعتراف کردند و اعداد و ارقام هم نشان می‌دهد، اگر صادرات محصولات معدنی به ویژه فولاد نبود بدون شک کشور دچار مشکل می‌شد. زیرا به غیر از ورود ارز به بخش معدن و صنایع معدنی به سایر بخش‌ها نیز کمک کردند و این ارز آوری معدن و صنایع معدنی نقطه قوت شرایط خاص کشور در سال‌های گذشته به ویژه سال قبل بود که کشور علاوه بر بحث تحریم‌ها با مساله شیوع کرونا هم مواجه بود.

شکوری افزود: به نظر می‌رسد در ۱۴۰۰ نباید هیچ نوع مانعی برای صادرات هیچ محصولی ایجاد نشود به ویژه محصولات معدنی و فولاد که بتواند نقش آفرینی گذشته خود را انجام دهد. اگر هم شرایط به سمت محقق شدن برجام در حرکت باشد بدون شک این نقش آفرینی بیشتر خواهد شد.

شکوری نیز در پاسخ به تاثیر تفاهم نامه ایران و چین، افزود: نظرات مثبت و منفی بسیاری درباره این تفاهم نامه وجود دارد. اینکه ما بتوانیم سرمایه گذاری مستقیم خارجی را در کشور داشته باشیم یک اتفاق مثبت است و تمام کشور‌ها در دنیا علاقه‌مند به جذب سرمایه گذاری خارجی هستند تا از ظرفیت‌های خود استفاده کنند.
وی اضافه کرد: چین هم یکی از کشور‌های مهم جهان است که سهم آن در اقتصاد جهانی بزرگ و یک رقیب جدی برای آمریکا محسوب می‌شود. اینکه ما بتوانیم با کشوری مانند چین ارتباط داشته و جذب سرمایه گذاری خارجی رخ دهد (به عنوان مثال سرمایه گذاری ۸۰ میلیارد دلاری در بخش معدن) یک اتفاق خوب است.

شکوری تصریح کرد: در حال حاضر کل سرمایه گذاری رخ داده در معدن و صنایع معدنی به ۵۰ میلیارد دلار نمی‌رسد، اما شاهدیم بخش معدن و صنایع معدنی توانسته در حوزه تولید، صادرات و اشتغال نقش آفرینی کند. بدون شک اگر ۸۰ میلیارد دلار وارد این بخش شود منجر به انقلابی در حوزه معدن و صنایع معدنی می‌شود که نقش معدن را پررنگ می‌کند.

وی درباره نگرانی‌های موجود در این تفاهم نامه اظهار کرد: نگرانی اصلی در این میان یک نقشه راه برای همکاری است. دل نگرانی ما درباره شرکت‌های دولتی و خصولتی است که ممکن است در مذاکرات این بخش منافع ملی به خطر افتد. اما راهکار این موضوع شفافیت در این قرارداد‌ها است. درواقع با نظرات مجلس و بخش خصوصی می‌توان این قرارداد‌های را به سمتی برد که از ظرفیت‌های خالی استفاده کرد. اگر نگاه به این صورت باشد این تفاهم نامه منجر به تعالی کشور خواهد شد.

رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران نیز در ادامه درباره قیمت گذاری در زنجیره فولاد، بیان کرد: در دنیا ابزار دولت‌ها تعرفه است درنتیجه در قیمت گذاری و صادرات ورود نکرده و بخش‌های مختلف زنجیره را آزاد می‌گذارند تا توسعه و صادرات رخ دهد. تولیدکنندگان نیز از قیمت‌های جهانی تبعیت می‌کنند.

شکوری تصریح کرد: کشور ما کشوری نیست که در قیمت جهانی اثر گذار باشد، اما رفتار بزرگان نشان می‌دهد در سال‌های آینده در حوزه آهن چه مواردی رخ می‌دهد. درنتیجه واحد‌های بالادست فولاد هم خود را براساس این رفتار تنظیم می‌کنند. دولت‌ها نیز بازار را رصد می‌کنند و هیچ مانعی را برای تولید و صادرات محصولات ایجاد نمی‌کنند. چنین اقدامی دیگر فعالان اقتصادی را نگران عملکرد دولت برای ۱۴۰۰ نمی‌کند.

وی اضافه کرد: درنتیجه چنین اقدامی تمامی حلقه‌های زنجیره خود را با قیمت‌های جهانی تنظیم می‌کنند و یک برنامه ریزی درستی برای تولید خود خواهند داشت. اما متاسفانه امروز بخش بالادستی را با عنوان خام فروشی با مشکل همراه کرده اند. درنتیجه باید تلاش کرد دست دولت را از حوزه فولاد و سایر بخش‌های اقتصادی کوتاه کرد و اجازه داد فعالان اقتصادی با درایت سیستم خود را اداره کنند. البته فراموش نکنیم سهم دولت در بخش اقتصادی بالا است و نظرات بخش خصوصی شنیده نمی‌شود.

شکوری همچنین در ادامه افزود: ما همه علاقه‌مند هستیم که دولت از قیمت گذاری دست بردارد. باید نسبت‌ها براساس استاندارد‌های قیمتی جهانی باشد. دوستان فعال در زنجیره موافق هستند که قیمت‌ها نسبتی از قیمت جهانی باشد. اگر امروز علاقه مندی به صادرات وجود دارد به دلیل دخالت دولت در قیمت گذاری است. با خروج دولت از قیمت گذاری رانت‌ها از بین می‌رود و عرضه و تقاضا واقعی می‌شود.

وی اضافه کرد: باید در این باره به سمتی رفت که تشکل‌ها با جلسات هم اندیشی خود مشکلات را حل کنند. ما در اتاق بازرگانی موافق اجرای این کار هستیم و باید شورای آهن و فولاد مجدد برگزار شود.

شکوری همچنین درباره صادرات سنگ آهن نیز بیان کرد: احساس بنده بر این است صادرات سنگ آهن مگنتیت در ۱۴۰۰ هم ممنوع خواهد بود و با توجه به تفکر مجلس دامنه مواد خام در حال گسترش است و امروز حتی برخی شمش فولاد هم خام می‌دانند. باید تلاش بر این باشد که ذهنیت دولت را تغییر داد و فکر می‌کنم شرایط سال ۹۹ ادامه دار باشد.

وی درباره کنسانتره مس هم افزود: در این حوزه بنا را بر این گذاشتند که کنسانتره به کاتد تبدیل شود، اما می‌توانیم کنسانتره را صادر کنیم تا بازار را از دست ندهیم. اما با توجه به صحبت‌های انجام شده دولت تمایلی به صادرات کنسانتره مس ندارد.

شکوری در ادامه همچنین اضافه کرد: بدون شک توان اقتصادی یک کشور منجر به قدرتمند شدن پول آن کشور خواهد شد. باید به این موضوع توجه داشت که قیمت گذاری دستوری قدرت پول را بیشتر نخواهد کرد. اگر تلاش ما حمایت از تولید باشد شاهد اشتغالزایی و قدرتمند شدن اقتصاد خواهیم بود.

شکوری معتقد است، اگر انجمن‌ها و فعالان بخش خصوصی دست به دست هم دهند می‌توانند مشکلات را حل کنند و بسیاری از تصمیمات نادرست را به تصمیمات درست تبدیل کنیم.

وی درباره شکل گیری شورای آهن و فولاد در دوره وزارت رزم حسینی، افزود: آقای رزم حسینی خوش فکر هستند، اما آنچه که رخ می‌دهد با نظرات ایشان متفاوت است.

رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در ادامه درباره تامین ماشین آلات برای واحد‌های کوچک و رفع مشکلات آنها، بیان کرد: تجهیزات و ماشین آلات یکی از مشکلات اصلی SME‌ها است. متاسفانه تصمیمات اشتباهی در این میان گرفته شد که تولیدکنندگان به صورت محدود موفق به واردات شدند و در نهایت ماشین آلات دست دوم بسیار گران شد.

شکوری افزود: پیشنهاد ما واردات ماشین آلات دست دوم بود. در کنار آن پیشنهاد دادیم علاوه بر تولیدکنندگان شرکت‌های بازرگانی فعال هم وارد کار شوند تا عرضه افزایش پیدا کند. متاسفانه در جهت حمایت از هپکو واردات را ممنوع کردند. البته درخواست کرده ایم بخشی از ماشین آلات که در هپکو تولید نمی‌شود آن را وارد کنیم.

وی درباره تامین مالی خرید ماشین آلات نیز افزود: قرار است از صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی تهسیلات به فعالان بخش معدن اعطا شود تا بتوان شاهد واردات ماشین آلات باشیم.

شکوری همچنین در ادامه با اشاره به افق ۱۴۰۴، بیان کرد: اگر با همین نقشه راه امروز در حرکت باشیم تنها تا ۱۹ سال پس از این افق سنگ آهن جوابگوی تولید فولاد خواهیم بود. اما اگر بر مبنای نیاز داخلی، در کنار سواحل جنوبی واحد‌هایی برای صادرات ایجاد کنیم می‌توان سنگ آهن آن را از محل واردات تامین کرد که در آن صورت تا ۳۵ سال پس از افق ۱۴۰۴ ذخایری را در اختیار خواهیم داشت.

وی افزود: مشکل اصلی ما در سنگ آهن نیست بلکه این مشکل در مدیریت زنجیره دیده می‌شود.

شکوری در ادامه با اشاره به حمل ریلی اظهار کرد: یکی از گلوگاه‌های اصلی حوزه معدن، حمل و نقل به ویژه حمل ریلی است. باید تمهیدات لازم برای این موضوع در نظر گرفته شود و شاید یکی از بخش‌هایی که باید با چینی‌ها وارد همکاری شد بحث توسعه حمل و نقل ریلی است.

شکوری همچنین درباره حقوق دولتی نیز اظهار داشت: همه ساله حقوق دولتی را دو برابر می‌کنند در حالی که ظرفیت‌ها دو برابر نمی‌شود. متاسفانه حقوق دولتی افزایش پیدا کرد. اما ما تلاش کردیم تا این موضوع از حالت سلیقه‌ای خارج و با استفاده از نرم افزاری طراحی شده، تعیین کنیم.

ممنوعیت صادرات ادامه خواهد داشت

مهرداد اکبریان رییس انجمن سنگ آهن ایران هم در ادامه این نشست با اشاره به وضعیت صادرات، بیان کرد: مشکلاتی که امروز گریبان زنجیره فولاد را گرفته است ناشی از دو موضوع است. اول آنکه در گذشته در شرایطی مساعد برای آینده زنجیره فولاد تصمیم گیری شده است. اما بدتر از این موضوع آن است که امروز در شرایط تحریمی دولت تصمیماتی اتخاذ می‌کند که به ضرر تولید و صادرات است.

وی ادامه داد: در این شرایط باید به دنبال راهکار‌های کوتاه مدت باشیم. باید در این راهکار‌ها بخش تولید کشور را نجات دهیم. بخشی از این موضوع به قوانین و تصمیماتی باز می‌گردد که هر از چندی از سوی مسوولان اعمال می‌شود. اگر سال ۱۴۰۰ تمام این مشکلات به گوش مسوولان رسیده و اجرایی شود می‌توان به روز‌های پیش رو امیدوار بود در غیر این صورت وضعیت ناامید کننده خواهد بود.

اکبریان همچنین درباره وضعیت قیمت گذاری اظهار کرد: اینکه منتظر باشیم تا شیوه نامه‌ای از سوی دولت یا مجلس تعیین کننده قیمت باشد، راهکار درستی نخواهد بود.

وی تصریح کرد: اگر بورس واقعی بوده و وابستگی به تصمیمات دولت نداشته باشد می‌تواند در کشف قیمت موثر باشد.

به گفته رییس انجمن سنگ آهن ایران، پیشنهاد بخش خصوصی درباره قیمت گذاری آن بود که دولت به موضوع اعداد و درصد‌ها ورود پیدا نکند، اما دولت اصرار دارد به عنوان تنظیم بازار در این موضوع دخالت داشته و باید پایه را انتخاب کند. ما گزارش‌هایی برای قیمت گذاری به دولت ارائه کردیم، اما متاسفانه کار بدتر و به مجلس شورای اسلامی کشیده شد. هرچند تعیین و تکلیف دولت برای قیمت کار درستی نیست، اما ورود مجلس و قیمت گذاری برای بخش خصوصی بدون شک بدتر خواهد بود.

وی افزود: امیدوار هستیم دولت در سال ۱۴۰۰، شرایط را هموار‌تر کرده و بیشتر از نظرات بخش خصوصی در اتاق فکر‌ها استفاده کند.

اکبریان در ادامه درباره صادرات مواد معدنی و محصولات میانی، بیان کرد: اگر تولید ما با مازاد همراه باشد ایرادی ندارد که بتوان آن را صادر کرد. درواقع واحد تولیدی می‌تواند برای تامین نیاز ارزی خود مازاد بر مصرف را راهی بازار صادرات کند. این موضوعی است که بار‌ها در جلسات با دولت مطرح شده است. البته در حوزه سنگ آهن به ویژه سنگ آهن‌های مگنتیت عیار بالا به دلیل نیاز بازار داخلی در حال حاضر صادرات آن مقدور نخواهد بود.

وی تصریح کرد: به طور قطع صادرات سنگ آهن عیار بالا در سال ۱۴۰۰ همچنان ممنوع خواهد بود.

اکبریان با اشاره به سنگ‌هایی با عیار پایین هماتیت، افزود: باتوجه به اینکه مصرف در بازار داخلی کم است و سرمایه گذاری چندانی در معادن هماتیت انجام نشده، صادرات آن آزاد است.

وی همچنین در ادامه درباره شناسایی بازار‌های جدید افزود: باید به سمت شناسایی بازار و معاملات واقعی رفت. بخشی از مشکلات بازار مربوط به تصمیمات دولت است، اما بخشی دیگر به عدم ساختار درست بازاریابی بر می‌گردد. البته بورس کالا چند وقتی است این کار را انجام می‌دهد، اما آن طور که در عرضه محصولات فولادی موفق است در حوزه مواد معدنی به دلیل تفاوت شرایط موفق نبوده است. زیرا مشتریان ما پراکنده‌تر و تعهدات کوچکتر است، درنتیجه نمی‌توان آن را در قالب شرکت بورس کالا مطرح کرد. ما به دنبال فروش محصول با قیمت بالا‌تر از قیمت واقعی نیستیم بلکه به دنبال آن هستیم که در هر شرایطی بخش معدن و گندله سازی بتوانند سهم خود را از سود زنجیره دریافت کند.

رییس انجمن سنگ آهن ایران درباره چشم انداز ۱۴۰۰، بیان کرد: بخش معدن امروز تشنه سرمایه گذاری است. بخش معدن می‌تواند شاهد یک جهش خوب باشد، اما چند عامل برای اجرایی شدن آن ضروری است. درگام اول بحث سرمایه و پس از آن اصلاح قوانین، تامین ماشین آلات و تکنولوژی و... باید اجرایی شود.

وی ادامه داد: جهش بخش معدن مستلزم تصمیمات حاکمیت در سال ۱۴۰۰ است که باید دید این فرصت را به بخش معدن خواهند داد یا خیر.

به گفته اکبریان، خطر کوچک شدن بازار از موضوعات مهمی است که باید دولت به آن توجه ویژه داشته باشد. محدودیت صادرات می‌تواند منجر به کوچک شدن بازار شود.

رییس انجمن سنگ آهن ایران درباره حمل و نقل ریلی بیان کرد: سهم حمل ریلی در بخش معدن بسیار اندک است.

وی با بیان اینکه مشکلات بسیاری در حوزه حمل ریلی وجود دارد گفت: به عنوان مثال میزان ریلی که در کشور به اندازه‌ای نیست که این حمل و نقل در حد مطلوب باشد. از سویی دیگر با توجه به قیمت‌های اعلامی از سوی راه آهن، حمل ترکیبی با قیمت بالایی انجام می‌شود.

اکبریان افزود: زنجیره فولاد نیازمند توسعه حمل و نقل ریلی است.

اجرای ضرایب قیمتی برای خصولتی‌ها

محمد جعفر صالحی معاون خرید شرکت «ذوب آهن اصفهان» در این نشست درباره قیمت گذاری بیان کرد: چه کسی امروز دارد براساس درصد‌های مشخص فروش را انجام می‌دهد؟ واقعیت آن است که کنسانتره امروز حدود ۱۸.۵ تا ۱۹ درصد و گندله ۲۸ درصد، آهن اسفنجی در برخی برهه‌ها به ۷۶ درصد قیمت شمش هم رسید. قیمت‌های مشخص شده برای قیمت گذای تنها برای خصولتی‌ها آن هم در شرایطی قابل اجرا است.
وی ادامه داد: ضرایب روی کاغذ وجود دارد، اما در عمل متفاوت است و تنها در حلقه فولاد قیمت کنترل می‌شود. اما اعتقاد بنده بازار آزاد است تا عرضه و تقاضا قیمت را مشخص کند.

چشم انداز غبار آلود ۱۴۰۰

هومان خواجه نصیری فعال بخش معدن و صنایع معدنی نیز در این نشست کلاب هاوسی بیان کرد: اینکه دوستان بخش خصوصی تا این لحظه نتوانستند دولت را در مورد برخی موضوعات مانند عوارض و... متقاعد کنند باعث می‌شود چشم انداز حوزه سنگ آهن و فولاد را برای ۱۴۰۰ تیره و غبار آلود پیش بینی کرد. مگر آنکه دوستان تلاش‌های جدیدی را در دستور کار قرار دهند.

وی افزود: ما در سال گذشته در حوزه صادرات با افت همراه بودیم، اما در حوزه‌های دیگر هم شرایط چندان خوب نبود. به عنوان مثال در سال گذشته تعداد پروژه‌های فولادی یا توسعه سنگ آهن و پیشرفت آن‌ها بسیار محدود بوده و بسیاری از پروژه در مرحله مناقصه باقی مانده است.

فروش شمش در بورس کالا ۲۵ درصد ارزان تر از قیمت جهانی

بهمن تجلی زاده معاونت بازاریابی و فروش شرکت «فولاد خوزستان» نیز در این نشست درباره قیمت گذاری دستوری اظهار کرد: قیمت گذاری دستوری بسیار فراتر از آن چیزی است که در ذهن دوستان وجود دارد، اثر منفی بر مولفه‌های اقتصادی دارد.

وی ادامه داد: در حال حاضر مبنای قیمت گذاری شمش فولاد خوزستان است. البته دوستان بدانند قیمت شمش در صورت‌های مالی در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به گفته تجلی زاده، امروز قیمت شمش ۴۳۰ دلار است در حالی که در بازار جهانی ۵۸۰ دلار است. فاصله این دو با هم ۲۵ درصد است که معضلات فراوانی به همراه دارد.

وی با اشاره به این معضلات بیان کرد: حال به هر شکلی که این شمش از کشور خارج شود (به عنوان مثال در شکل قراضه) افراد سود خواهند کرد. درنتیجه این معضل باعث می‌شود کسی که آن را می‌خرد به دنبال ایجاد ارزش افزوده نباشد. از سویی دیگر به دلیل رکود حاکم در کشور نورد کاران هم سودی نخواهند کرد.

تجلی زاده ادامه داد: طبیعی است زمانی که شمش را به عراق یا افغانستان صادر می‌کنند ما به تفاوت آن را به صورت تعرفه اعمال می‌کنند. یعنی امروز تعرفه واردات شمش به عراق و افغانستان ۱۰۰ دلار است. به همین دلیل به عنوان ارزان فروش در بازار‌ها معرفی می‌شویم.

وی اضافه کرد: امروز قیمت کنسانتره ۱۶ درصد شمش خوزستان است، اما انتظار بر این است که به ۱۹ درصد تغییر پیدا کند. ما امروز شمش را ۲۵ درصد ارزان‌تر از قیمت جهانی در بورس می‌فروشیم حال اگر این درصد را بر کنسانتره اعمال کنیم می‌شود ۲۰ درصد، یعنی بالاتر از انتظار فعلی انجمن سنگ آهن است.

معاونت بازاریابی و فروش شرکت «فولاد خوزستان» در ادامه تصریح کرد: دو سال پیش شعار سال جهش تولید بود، اما مسوولان با این قیمت گذاری خلاف جهش تولید اقدام کرده اند. تنها فولادسازان بزرگ علی رغم قیمت گذاری منفی زنده بمانند که آن هم به دلیل خاصیت خصولتی بودن آن‌ها است.

وی درباره انرژی نیز بیان کرد: امسال قرار است هزینه انرژی فولاد سازان ۳۸۰ درصد باشد. اما خوشحال می‌شویم رانت‌ها اعمال شده از میان برداشته شود، اما قیمت گذاری واقعی شود.

دخالت دولت در بخش معدن کم شود

مهدی کرباسیان رییس سابق هیات عامل ایمیدرو نیز در این نشست بیان کرد: از سال ۹۲ که بنده به ایمیدرو آمدم تلاش کردیم تا معدن و فولاد مورد توجه مسوولان قرار بگیرد. امروز رییس جمهوری در مراسم‌ها به بحث معدن و به ویژه فولاد اشاره دارد.

وی افزود: مشکلی که امروز بنده را نگران کرده، آن است که به دلیل درآمدزایی و نقش فولاد در اقتصاد، میزان دخالت دولت و مجلس در آن افزایش یافته و نظرات غیرکارشناسی درباره آن مطرح می‌شود.

کرباسیان اظهار کرد: در دولت یازدهم و وزارت آقای نعمت زاده و با نقش آفرینی ایمیدرو میزان دخالت دولت بسیار اندک بود.

به گفته وی، میزان درآمد بخش فولاد تنها به این بخش باز نمی گردد. باید اجازه دهیم این حوزه به واردات تجهیزات و ماشین آلات کمک کند.

کرباسیان افزود: اگر دخالت دولت در بخش معدن کاهش پیدا کند می‌توان شاهد جهش بخش معدن بود. ما از نظر دارا بودن ذخایر سنگ آهن و گاز جزو کشور‌های برتر هستیم درنتیجه باید دولت اجازه حرکت را به بخش معدن بدهد.

نبود معاونت لجستیک در سازمان‌های معدنی

محمد سیاوشی مدیرکل دفتر مهندسی حمل و نقل راه آهن جمهوری اسلامی نیز در این نشست اظهار کرد: تلاش ما کمک به جامعه معدنی و فولادی کشور است.

وی با انتقاد از صنعت فولاد تصریح کرد: شاید اولین انتقاد بنده بر این است که هنوز حوزه لجستیک در چارت سازمانی صنعت معدن و فولاد به عنوان یک معاونت مستقل در نظر گرفته نشده است.

سیاوشی بیان کرد: اگر چنین معاونتی در برخی از سازمان‌ها ایجاد شده است باید مدیریت آن در دست نیرو‌های لجستیک باشد تا تصمیمات درستی اتخاذ شود.

وی در ادامه بیان کرد: خوشبختانه با ذوب آهن اصفهان جلساتی داشتیم و سندی تدوین شد تا انشاالله در سال جدید براساس این سند حرکت کنیم. با فولاد خوزستان هم جلساتی داشتیم تا بتوانیم این سند را اجرایی کنیم.

به گفته سیاوشی، خواسته مجموعه راه آهن از حوزه معدن آن است که مسائل خود را حل کرده تا ما بتوانیم تعهدات خود را عمل کنیم. در موارد بسیار واگن‌ها به سمت معادن اعزام می‌شوند، اما یا بار آماده نیست یا مشکلات دیگری وجود دارد که منجر به توقف واگن‌ها در مبدا می‌شود. البته این مشکل در مقاصد هم دیده می‌شود.

وی افزود: دو/سوم توقف‌ها در مبادی و مقاصد انجام می‌شود. اگر در سال ۱۴۰۰ برنامه‌ای راهبردی را تنظیم کنیم بدون شک شاهد جهش در حوزه حمل و نقل ریلی خواهیم بود. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که حوزه معدن در بخش حمل و نقل ریلی نیازمند سرمایه گذاری بیش از پیش خواهد بود.

توسعه اکتشافات برای حیات زنجیره فولاد

سعید عسکرزاده دبیر انجمن سنگ آهن ایران نیز در این نشست گفت: تمام زنجیره فولاد به این نتیجه رسیده است که مهمترین موضوع بحث اکتشاف و توسعه آن است.
وی ادامه داد: قرار بود یارانه انرژی فولاد در صندوقی جمع آوری شود و بتوان از آن در توسعه بخش معدن به ویژه حوزه اکتشاف استفاده کرد. اما متاسفانه با مقداری شلوغ کاری، شاهد هستیم در بودجه ۱۴۰۰ یارانه انرژی به محل دیگری منتقل و قیمت‌ها واقعی می‌شود. در حالی که استفاده‌ای برای زنجیره فولاد به همراه نخواهد داشت.

وی معتقد است باید آمار‌های تولید، مصرف و صادرات در زنجیره فولاد به صورت شفاف عنوان و مورد بررسی قرار بگیرد.

عسکرزاده افزود: آمار‌ها غیرشفاف بازار سرمایه را با چالش همراه می‌سازد.

به گزارش می‌متالز، بررسی جلسات هم اندیشی درباره چشم اندازه حوزه سنگ آهن و فولاد در سال ۱۴۰۰ در کلاب هاوس ادامه خواهد داشت.