ماشین‌آلات فرسوده، پاشنه‌آشیل احیای معادن

به گزارش می‌متالز، معادن یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های کشور برای پیشرفت صنایع، اقتصاد و مقابله با تحریم‌هاست؛ اما اخیرا با افت تولید در بسیاری از معادن کشور روبه‌رو هستیم که پس از بررسی علل افت میزان استخراج آن‌ها در می‌یابیم یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی معادن بحث فرسودگی ماشین‌آلات معدنی است. وزارت صمت در سال‌های گذشته برای حمایت از تولیدکنندگان ماشین‌آلات معدنی در کشور مانند هپکو، واردات ماشین‌آلات را محدود کرده است؛ اما با توجه به صبحت‌های معدن‌داران، ظــرفیــت‌های داخـــلی نــمی‌توانــد پاسخ‌گویی نیاز معادن کشور باشد و باعث از دست‌رفتن فرصت استخراج و افزایش تولیدات معدنی به عنوان یکی از جایگزین‌های نفت در شرایط تحریم می‌شود.

با توجه به اینکه قرار است طی چند هفته آینده دستورالعمل جدید واردات ماشین‌آلات ابلاغ شود و همچنین با عنایت به رتبه برتر استان اصفهان به لحاظ دارا‌بودن معادن در سطح کشور، چالش‌های معادن به‌خصوص ماشین‌آلات معدنی با معدن‌داران و فعالان این حوزه بررسی شود؛ به امید اینکه دستورالعمل جدید برطرف‌کننده این چالش‌ها باشد.

رفع مشکلات معدن‌داران در بخش‌نامه جدید

مدیرکل دفتر بهره‌برداری معادن وزارت صمت گفت: ما با مشکلات معادن آشنا هستیم و با توجه به این مشکلات قرار است دستورالعمل جدیدی تهیه شود؛ بخش‌نامه جدید ماشین‌آلات در حال تدوین است و تا یکی دو هفته آینده نهایی و ابلاغ می‌شود. کاووس قاسمی تأکید کرد: با توجه به تغییر بخش‌نامه قبلی نمی‌توان فعلا راجع به آن صبحت کرد؛ ما در این زمینه و رفع مشکلات معدن‌داران جلساتی برگزار کردیم و نظر آن‌ها در خصوص رفع این مشکلات اخذ شد و با توجه به این نظرات دستورالعمل در حال تدوین است. او افزود: رویه جدیدی برای واردات ماشین‌آلات معدنی با توجه به ماده ۱۰۹ و ۱۱۰ قانون آیین‌نامه اجرایی معادن و نظر‌های معدن‌داران در حال تدوین است.

وابستگی ۸۰ درصدی

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی معادن استان اصفهان گفت: دولت باید ابتدا راه‌های دسترسی به تکنولوژی و فراوری کالا‌های خام را فراهم کند و پس‌ازآن مانع خام‌فروشی شود؛ اقدامات دستوری در این زمینه راهگشا نیست و مشکل‌ساز خواهد شد.
محمدعلی منشوری با بیان اینکه ۸۰ درصد یک معدن وابسته به ماشین‌آلات معدنی است، اظهار کرد: اگر ماشین‌آلات مناسب تهیه نشود باعث ایجاد مشکلات مختلف می‌شود و به‌دلیل ضعف برنامه‌ریزی‌های دولت در حوزه معدن شاهد آشفتگی در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیمات ناپخته هستیم. دولت باید با اصلاح قوانین، دست شرکت‌های معدنی را باز کند تا زمینه برای واردات ماشین‌آلات فراهم و نیاز بخش معدن در این زمینه رفع شود. او افزود: ماشین‌آلات معدنی بسیار گران است و نمی‌توان بدون استفاده از تسهیلات آن‌ها را خریداری کرد. دولت و بانک‌ها برای رفع مشکلات این حوزه باید تسهیلاتی برای خرید ماشین‌آلات به فعالان بخش معدن ارائه کنند. امروز نتیجه عدم حمایت از واردات ماشین‌آلات این است که معدن‌داران برای تعمیر ماشین‌های فرسوده خود با مشکل روبه‌رو هستند و در نهایت موجب می‌شود قیمت تمام‌شده ماده معدنی افزایش یابد. منشوری اضافه کرد: در شرایط فعلی باتوجه به فرسودگی بالای نوع ماشین‌آلات، ضرورت دارد نمایندگی‌های ماشین‌آلات معدنی فعالیت‌های خود را در بازار ایران افزایش دهند.

هپکو توان تأمین ماشین‌آلات سنگین را ندارد

مدیرعامل شرکت معدنی «باما» با توجه به تغییر دستورالعمل گفت: معدن باما تولید‌کننده سرب و روی است و حدود ۷۰ سال است که فعالیت می‌کند و زنجیره تولید را از زمین‌شناسی، اکتشاف، بهره‌برداری از معادن و تا انواع کنسانتره روی، انواع کنسانتره سرب، شمش روی، اکسید روی و زغال‌سنگ انجام می‌دهد.
حسن اسلامی‌قانع بیان کرد: عدم ثبات قوانین مهم‌ترین مساله‌ای است که درگیر آن هستیم؛ برای مثال گران‌شدن حامل‌های انرژی مانند گاز و برق، بدون خبر‌های قبلی مشکلات زیادی را ایجاد کرد. او افزود: افزایش قیمت ناگهانی برق و گاز باعث می‌شود که تمام برنامه‌ها و معادلات اقتصادی شرکت‌ها از جمله توسعه‌ها، حفظ تولید و تمام مسائلی که برنامه‌ریزی کرده‌اند، دچار خدشه شود. مدیرعامل شرکت معدنی باما با اشاره به اهمیت استفاده از ماشین‌آلات مناسب اظهار کرد: ماشین آلات لازمه فعالیت معادن است؛ اما متأسفانه در سال‌های گذشته ورود ماشین‌آلات به دلیل تولیدات شرکت هپکو ممنوع شده و واقعیت این است که هپکو توان تأمین ماشین‌آلات سنگین را ندارد. او با توضیح اینکه حتی اگر هپکو با تمام ظرفیت کار کند توانایی ساخت ماشین‌آلات سنگین مورد نیاز ما را ندارد، تصریح کرد: ماشین‌آلاتی که در کشور وجود دارد، همه فرسوده است و از طرفی هزینه زیادی خرج لوازم یدکی و تعمیرات آن می‌شود و با این حال کارایی پایینی دارد. در حال حاضر تمام معادن کشور شدیدا درگیر تعمیر ماشین‌آلات هستند و از استفاده از ماشین‌های جدید بی‌بهره‌اند. او با بیان اینکه بهره‌برداری از معادن با ورود ماشین‌آلات معدنی نو و جدید بسیار بهتر می‌شود، خاطرنشان کرد: اقداماتی باید انجام شود تا شرکت‌های معدنی بتوانند ماشین‌آلات معدنی را به‌راحتی وارد کشور کنند تا با افزایش بهره‌برداری‌ها از سرمایه‌های داخلی کشور استفاده کنیم. دولت در خردادماه مصوبه واردات ماشین‌آلات دست‌دوم را تا ۱۰ سال افزایش داد که این روند خوبی است؛ اما برای کشوری مانند ایران وارد‌کردن ماشین‌آلات دست‌دوم مناسب نیست؛ اگر ماشین‌آلات نو و جدید وارد کنیم، کارایی و بهره‌برداری صددرصد بهتر می‌شود. او افزود: استان اصفهان معادن سنگ متعددی دارد که اگر ماشین‌آلات جدید وارد شود، تولید سنگ در کل کشور و استان اصفهان دو برابر می‌شود.

بازگشت به قانون، تنها خواسته

مشاور کمیسیون معادن اتاق بازرگانی اصفهان در خصوص مشکلات موجود در بخش معدن گفت: مشکلات و معضلات معدن غیرقابل‌حل نیست و چندین سال تغییر نکرده است؛ ماشین‌آلات فرسوده، معارضان محلی و مسائل حقوق دولتی از جمله مهم‌ترین مشکلات معدن‌داران است. حسام‌الدین فرهادی با توضیح اینکه برخی مسوولان فقط شعار می‌دهند که تابع رهبری هستند، اظهار کرد: چندین سال است که رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند معدن جایگزین نفت شود که با توجه به شرایط کشور و تحریم‌ها فرمایشات ایشان باید فصل خطاب باشد و راهکار و استراتژی برای آن مشخص شود؛ اما نه‌تن‌ها اینگونه نبوده، بلکه در این مسیر مانع ایجاد شده است. او افزود: اگر قرار است معدن پیشرفت کند و با توجه به شرایط تحریمی کشور جایگزین نفت شود، باید چالش عدم وجود ماشین‌آلات مناسب را حل کرد؛ اما با سنگ‌اندازی جلوی واردات ماشین‌آلات که اساس کار معادن است، گرفته شد. متأسفانه مسوولان هر بار با تصمیمات ناگهانی خود هزینه‌های سنگین را به معادن تحمیل می‌کنند و باعث عدم پیشرفت و اجرای برنامه‌ریزی معادن برای توسعه می‌شوند. مشاور کمیسیون معادن اتاق بازرگانی اصفهان با بیان اینکه هرکدام از این مشکلات که کمتر از انگشتان یک دست است، ناشی از عدم اراده برای کمک به بخش معدن است، تصریح کرد: تهیه ماشین‌آلات، حقوق دولتی، حل چالش‌های معارضان محلی و مزاحمت‌هایی که ارگان‌های دولتی برای معادن ایجاد می‌کنند، کاملا در قوانین معادن مشخص شده است؛ اما قانون را کنار گذاشتیم و با دستورالعمل‌های خلق‌الساعه باعث چالش‌های مختلف در بخش معدن شده‌ایم. او اضافه کرد: قانون‌گذار در آیین‌نامه اجرایی معادن ماده ۱۰۹ و ۱۱۰ به‌صراحت مشخص کرده است معدن می‌تواند دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مورد نیاز را وارد کشور کند؛ اما متأسفانه با دستورالعمل‌ها و بخش‌نامه جلوی این کار گرفته شد و زلف واردات ماشین‌آلات را به هپکو گره زدند. شرکت هپکو توانایی ساخت دستگاه‌های مورد نظر معادن را ندارد و این چالش بزرگی است که معدن‌داران را با مشکلات جدی به‌ویژه افت تولید مواجه کرده است؛ طبق آماری که ایمیدرو اعلام کرد میانگین سن ماشین‌آلات معدنی بیش از ۲۷ سال است و با چنین ماشین‌هایی نمی‌توان برای فعالیت و توسعه معدن انجام برنامه‌ریزی داد. فرهادی تأکید کرد: پس از اعتراض معدن‌داران، صحبت‌هایی با وزارت صمت داشتیم و قرار شد که این روند اصلاح شود؛ اما در قانون بودجه ۱۴۰۱ شرایط همچنین برای واردات مناسب نیست. همچنین در حال حاضر با بخش‌نامه‌های مختلف از اجرای قانون جلوگیری می‌شود و مشکلاتی که در خودروسازی با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنیم، در ماشین‌آلات سنگین هم ایجاد می‌شود. او با اشاره به کارایی بهتر ماشین‌های دست‌دوم نسبت به ماشین‌آلات موجود معادن، گفت: حتی ماشین‌آلات دست‌دوم بهتر از ماشین‌آلاتی است که چندین دهه در معادن ما فعالیت می‌کنند.

منبع: اصفهان زیبا