تحول در بازار روغن موتور با تصمیم جدید دولت

به گزارش می‌متالز، خام‌فروشی و صادرات روغن پایه گروه‌یک ایران با تصمیم اخیر ستاد تنظیم بازار به شدت کاهش می‌یابد.

در آخرین روز مردادماه، معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت دستوری را به ۴ پالایشگاه روغن‌سازی کشور یعنی شرکت‌های نفت بهران، ایرانول، نفت‌پارس و نفت سپاهان ابلاغ کرد که بر اساس آن شرکت‌های تولیدکننده روغن پایه موظفند مازاد تولید خود را صرفا در بورس کالا عرضه کنند و صادرات روغن پایه منوط‌به عرضه در بورس کالا و نبود تقاضای داخلی است.

ضمن اینکه صادرات روغن‌پایه از این پس مشمول ۱۵ درصد عوارض صادراتی نیز می‌شود. تصمیم اخیر دولت درخصوص صادرات و نحوه عرضه روغن پایه تولید داخل اگرچه به نفع ده‌ها واحد روغن‌سازی بخش خصوصی است و از خام‌فروشی این ماده اولیه به کشور‌هایی همچون امارات جلوگیری می‌کند، اما بی‌شک باتوجه به شرایط حاکم بر فعالیت‌های تجاری ایران، این اقدام منجر به توقف صادرات، کاهش تولید روغن‌پایه در پالایشگاه‌ها و کاهش درآمد‌های ارزی نیز خواهد شد. اتخاذ این تصمیم شاید به چالش چندساله شرکت‌های بخش خصوصی و پالایشگاه‌داران بازگردد. پالایشگاه‌هایی که تولیدکننده روغن‌پایه هستند و ماده اولیه خود را با قیمتی اندک تهیه می‌کنند، به‌همین دلیل قیمت تمام‌شده آن‌ها به‌هیچ‌عنوان قابل‌مقایسه با قیمت تمام‌شده شرکت‌های خصوصی که مجبور به تهیه ماده اولیه خود به صورت قطره‌چکانی و با قیمت‌های بالا از بورس کالا بودند، نیست.

همین موضوع باعث شده بود فعالیت بخش خصوصی تولیدروغن موتور با چالش مواجه شود و توزیع قطره‌چکانی روغن‌پایه توسط پالایشگاه‌ها؛ این شرکت‌ها را هر روز با چالش‌های متعدد روبه‌رو کند. حال این تصمیم دولتی‌ها به‌رغم حمایت از تولید داخلی و جلوگیری از خام فروشی روغن‌پایه باعث می‌شود صادرات روغن پایه ایرانی به پایین‌ترین سطح ممکن برسد و به جای خریداران اماراتی و عرب این‌بار شرکت‌ها و کارخانه‌های داخلی از ماده اولیه تولید کشور بهره‌مند شوند و محصول نهایی را برای عرضه به بازار‌های منطقه‌ای تولید کنند.

با این اقدام به نظر می‌رسد دوران سلطه پالایشگاه‌های روغن‌سازی بر بازار روغن موتور نیز پایان یابد و فرصت رقابت برای شرکت‌های خصوصی نیز فراهم شود. فرصتی که می‌تواند قیمت‌ها و عرضه روغن‌های پرتقاضا در بازار را ساماندهی کند و بازار روانکار‌ها را از انحصار نجات دهد. با این اتفاق و تعیین عوارض برای صادرات روغن پایه ایرانی ازیک‌سو و ایجاد رقابت بین روغن موتور‌های پالایشگاهی و خصوصی ازسوی‌دیگر نقش بازار در فروش محصول نهایی پررنگ‌تر خواهد شد و شرکت‌های بزرگی که اقدام به کنار گذاشتن عاملان خود کرده بودند دوباره باید به سمت عوامل فروش و همکاری با آن‌ها حرکت کنند. اما نکته‌ای که در این میان به‌نظر می‌رسد توجه چندانی به آن نشده، ناهماهنگی میزان تولید روغن پایه مازاد در چهارپالایشگاه بزرگ کشور با نیاز بلندینگ‌های داخلی است، چون درهر صورت بخش عمده‌ای از این ماده خام باید در قالب صادرات به فروش برسد. صادراتی که با در نظر گرفتن عوارض ۱۵ درصدی به شدت آسیب خواهد دید و علت آن‌هم قیمت تمام‌شده روغن پایه ایرانی نسبت‌به رقبای منطقه‌ای است.

قیمت تمام‌شده روغن پایه ایران به دلیل تحریم‌ها، مشکلات مرتبط با نقل‌وانتقال پول بالاتر از رقباست و همین امر باعث می‌شود با اعمال عوارض ۱۵ درصدی در عمل قدرت مانور بالایی برای فروش روغن پایه ایرانی وجود نداشته باشد. ازسوی‌دیگر خریداران خارجی روغن ایران، کالا را به‌صورت فله‌ای و بارکشتی خریداری می‌کنند و به‌همین دلیل علاقه‌ای به قابل رصد بودن خرید‌های خود آن‌هم در بورس کالای ایران ندارند! با این تفاصیل تصمیم جدید دولت در حمایت از صنایع تولید روانکار داخلی مانند تیغ دولبه‌ای است که می‌تواند علاوه‌بر حمایت از اشتغال، تولید داخلی و صادرات محصول نهایی، صادرات ماده خام مازاد را با چالش مواجه کند.

منبع: دنیای خودرو (اخبار خودرو)