افتتاح بزرگ‌ترین کارخانه گندله‌سازى دوار کشور

به گزارش می‌متالز، یکی از پرافتخارترین پروژه‌های معدنی در کشور که در زمان اعمال سخت‌ترین تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران از سوی متخصصان داخلی مراحل تکمیلی خود را دنبال کرد، صبح دیروز با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مدیرعامل صندوق بازنشستگی فولاد و جمعی دیگر از مسوولان به صورت ویدئو‌کنفرانس با رئیس‌جمهور به صورت رسمی افتتاح شد. بزرگ‌ترین کارخانه گندله‌سازی کشور با ظرفیت تولید پنج میلیون تن که دارای بزرگ‌ترین کوره دوار در ایران و حتی منطقه است، به عنوان نتیجه کار مشترک از سوی شرکت فکور صنعت تهران و کوبه استیل ژاپن در بافق یزد به بهره‌برداری رسید؛ پروژه‌ای با سرمایه‌گذاری ۷۳۰۰ میلیارد تومان که نه‌تن‌ها برای ۸۸۰ نفر به صورت مستقیم و ۱۵۰۰ نفر به صورت غیر‌مستقیم اشتغال‌زایی ایجاد کرده بلکه از ابعاد گوناگون دارای ویژگی‌های خاصی است که همگی آن‌ها نشان از توان متخصصان داخلی کشور دارد.

استفاده از آخرین تجربیات بین‌المللی در طراحی

در واقع کارخانه گندله‌سازی سه‌چاهون واجد مزایای ویژه‌ای در تولید کمی و کیفی گندله کنسانتره سنگ‌آهن است که آن را از بسیاری پلنت‌های مشابه متمایز می‌کند. در درجه اول ظرفیت ۵ میلیون تن تولید آن به صورت سالانه است که در قیاس با سایر خطوطی که در کشور از تکنولوژی آلیس- چالمرز استفاده می‌کنند، بی‌نظیر است. همچنین این کارخانه قابلیت تولید گندله مرغوب از طیف وسیع خوراک ورودی با مشخصات فیزیکی و شیمیایی متنوع از نظر سیلیس، آلومینا، اکسید کلسیم، اکسید تیتانیوم و… را داراست. نکته جالب توجه اینکه تجهیزات این کارخانه از معتبرترین برند‌های بین‌المللی ژاپنی، استرالیایی، آلمانی، اتریشی و ایتالیایی تامین شده است که با توجه به شرایط بین‌المللی حاکم بر دوره پروژه، تامین این تجهیزات پروژه با دشواری‌های فراوانی همراه شد، اما با همکاری و تشریک مساعی تمام طرف‌های ذی‌ربط، این مهم با موفقیت کامل به انجام رسید. همچنین طراحی پایه و تامین تجهیزات اصلی این کارخانه نیز توسط شرکت کوبه استیل ژاپن به عنوان یک تکنولوژیست نامدار به انجام رسید به طوری که آخرین تجربیات بین‌المللی در طراحی این پلنت به کار گرفته شد.

بر همین اساس با حضور حسن روحانی رئیس‌جمهوری و محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جمعی دیگر از مسوولان، این پروژه عظیم به بهره‌برداری رسید. در همین خصوص رئیس‌جمهور اعلام کرد: برای ما بسیار خوشحال‌کننده است که بزرگ‌ترین کارخانه گندله‌سازی کشور با ظرفیت پنج میلیون تن که کارخانه بسیار مدرنی است، در راستای تکمیل زنجیره فولاد افتتاح می‌شود. حسن روحانی بیان کرد: در این خصوص به مردم بافق و هم مسوولانی که در راه آبادانی ایران و استان یزد خدمت می‌کنند، تبریک می‌گوییم.

یکی از پرافتخارترین پروژه‌ها

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز با اشاره به ارزش ۹۳۰۰ میلیارد تومانی این پروژه توسط تلاشگران پرافتخار زنجیره فولاد کشور گفت: افتتاح چنین پروژه‌هایی نشانه توانمندی مردان آهنین کشور است که در سخت‌ترین شرایط تحریم مراحل تکمیلی خود را طی کرده است. محمد شریعتمداری افزود: کارخانه گندله‌سازی سه‌چاهون با ظرفیت پنج میلیون تن، یکی از پرافتخارترین پروژه‌هاست که توسط شرکت فکور صنعت تهران و کوبه استیل ژاپن به نتیجه رسیده و برای ما مایه افتخار است که پروژه‌ای با این عظمت در اوج تحریم‌ها تکمیل شد.
رضا مسرور مدیرعامل صندوق بازنشستگی فولاد نیز در این خصوص گفت: ٩٣٠٠ میلیارد تومان ارزش به روز شده این پلنت است که ظرفیت تولید پنج میلیون تن گندله را دارد و با بهره‌برداری از آن در سال جهش تولید گام مهمی در تکمیل زنجیره صنعت فولاد در مجموعه شرکت سنگ‌آهن مرکزی برداشته می‌شود. ضمن اینکه به صورت مستقیم برای ۸۰۰ نفر اشتغال ایجاد شده است.
مسرور با بیان اینکه با افتتاح این پروژه ظرفیت اشتغال ۸۰۰ نفر مستقیم و ۱۵۰۰ نفر غیر‌مستقیم فراهم می‌شود، اظهار کرد: محصولات تولیدی این کارخانه دارای کیفیت بسیار بالا و متالیزاسیون بالای ۹۶ درصد است. از این رو در بازار‌های جهانی نیز امکان رقابت دارد. نکته جالب توجه اینکه با آغاز جنگ اقتصادی اخیر که مهندسان خارجی از پروژه خارج شده بودند، در سرعت این پروژه هیچ خللی ایجاد نشد و با عزم مهندسان ایرانی، کارخانه در موعد مقرر به افتتاح رسید که تا‌کنون بیش از ۷۰۰ هزار تن گندله باکیفیت را تولید کرده است.

تنوع‌بخشی به محصولات سنگ‌آهن

رضا فلاح‌مبارکه مدیرعامل شرکت سنگ‌آهن مرکزی ایران - بافق نیز اظهار کرد: با راه‌اندازی این واحد بستر برای جلوگیری از خام‌فروشی ۲۳ درصد سالانه سنگ‌آهن تولیدی این شهرستان که معادل چهار میلیون تن است، فراهم شد. وی افزود: عملیات اجرایی کارخانه از سال ۹۴ در قالب کنسرسیومی با شرکت‌های چینی، ژاپنی و ایرانی آغاز و پس از پنج سال آماده بهره‌برداری شد.
وی خوراک این واحد صنعتی را کنسانتره سنگ‌آهن ذکر کرد و افزود: استخراج سنگ‌آهن از معادن منطقه پس از پرعیارسازی (بالای ۶۰ درصد) در یک فرآیند با تجهیزات پیشرفته معدنی، به کنسانتره تبدیل می‌شود. وی راه‌اندازی کارخانه یادشده را یکی دیگر از حلقه‌های تولید فولاد در شرکت سنگ‌آهن مرکزی ایران - بافق ذکر کرد و یادآور شد: جلوگیری از خام‌فروشی، ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر و تنوع‌بخشی به محصولات سنگ‌آهن عمده‌ترین مزایای این طرح صنعتی است.

واگذاری رهبری مشارکت‌های صنعتی به ایرانی‌ها

براساس آنچه گفته شد، به کارگیری آخرین ایده‌های فنی و تجربیات بین‌المللی جهت بهینه‌سازی المان‌های اصلی خط تولید از ویژگی‌های اصلی این پروژه گندله‌سازی در سه‌چاهون است. در همین خصوص مدیرعامل شرکت مهندسی فکور صنعت تهران به «جهان‌صنعت» گفت: مساله‌ای که در این پروژه بسیار قابل اهمیت است، این است که در گذشته شرکت‌های خارجی در مشارکت با شرکت‌های ایرانی نقش راهبر را ایفا می‌کردند و شرکت‌های داخلی نقش زیرمجموعه آن‌ها را بازی می‌کردند. اما از زمانی که شرکت‌های داخلی از جمله فکور صنعت برای اجرای پروژه توانمند شدند، شرکت‌های بزرگ دنیا از جمله کوبه استیل ژاپن حاضر شدند رهبری مشارکت‌های صنعتی را به شرکت‌های ایرانی بسپارند.
محمدوحید شیخ‌زاده با اشاره به اینکه در پروژه گندله‌سازی سه‌چاهون شرکت مهندسی فکور صنعت تهران رهبری پروژه را بر عهده گرفت، گفت: در این راستا شرکت کوبه استیل در طراحی کار و ارائه تکنولوژی نقش مشارکتی خود را ایفا کرد، اما به دلیل تحریم‌ها در یک سال آخر، پروژه را رها کرد. این در حالی است که شرکت فکور صنعت با توان داخلی موفق شد این پروژه بسیار مهم را که بزرگ‌ترین کارخانه گندله‌سازی کوره دوار کشور است جلو ببرد. وی با بیان اینکه ما دو روش برای گندله‌سازی داریم، اظهار کرد: یکی از این روش‌ها کوره دوار است و دیگری روش کوره پخت خطی است. در دنیا نفر اول تکنولوژ روش کوره دوار، ژاپنی‌ها در شرکت کوبه استیل هستند. در کشور ما نیز قبل از پروژه سه‌چاهون بافق یزد، شرکت گندله‌سازی چادرملو در اردکان نفر اول روش کوره دوار بود که ۲/۳ میلیون تن گندله تولید می‌کرد، اما در این پروژه پنج میلیون تن گندله تولید می‌شود که حتی قابل افزایش به شش میلیون تن است.

بزرگ‌ترین کوره دوار کشور

شیخ‌زاده با بیان اینکه کوره دوار موجود در این پروژه به قطر هشت متر و به طول ۶۰ متر از لحاظ سایز کوره بزرگ‌ترین کوره دوار کشور است، افزود: بخش‌هایی از این کوره دوار در کره‌جنوبی و بخش‌هایی از آن در ژاپن ساخته شده و در ایران مونتاژ شده است.
وی افزود: نکته مهم دیگر در این پروژه این است که فکور صنعت در اینجا نقش مهندسی داشته است به این معنا که روال کار این پروژه این‌طور نبوده است که کوبه استیل ژاپن پروژه را مهندسی کند و فکور صنعت اقدامات لازم را در جهت نصب و اجرا انجام دهد. در واقع ما توانستیم مشارکتی را با ژاپنی‌ها ایجاد کنیم که به دنبال آن مهندسان ژاپنی حدود سه سال در شرکت ما مستقر شدند و با نیرو‌های مهندسی ما به صورت مشترک فعالیت کردند تا در نهایت این پروژه با موفقیت به سرانجام رسید.
مدیرعامل شرکت فکور صنعت تهران با بیان اینکه این پروژه نتیجه کار مشترک ایران با ژاپن است، گفت: روال پیشرفت این پروژه این‌طور نبوده که ژاپنی‌ها کار را پیش ببرند و شرکت‌های داخلی تنها نصب تجهیزات را انجام دهند.
وی با بیان یکی دیگر از مزیت‌های این پروژه اظهار کرد: در بسیاری از پروژه‌ها نقشه‌ها و تجهیزات را خارجی‌ها می‌دادند و تکنولوژ هم خود آن‌ها بودند و تنها ایرانی‌ها کار نصب را انجام می‌دادند. اما در این پروژه مهندسی پایه و مفهومی را کوبه استیل ژاپن انجام داده و مابقی کار‌های مهندسی با نظارت کوبه استیل و توسط شرکت فکور صنعت به نتیجه رسیده است. شیخ‌زاده بیان کرد: ما در حال حاضر دانش تکنولوژی کوره دوار برای تولید پنج میلیون تن گندله را در اختیار داریم. به این معنا که خود ما بدون کمک از متخصصان خارجی می‌توانیم چنین پروژه‌ای را به انجام برسانیم.

بهترین گندله تولیدی

مدیرعامل شرکت فکور صنعت تهران همچنین با اشاره به کیفیت گندله تولیدی سه‌چاهون گفت: به دنبال تست عملکردی که در خصوص کیفیت گندله تولیدی سه‌چاهون انجام شده، می‌توانیم بگوییم که بهترین گندله تولیدی کشور است که پارامتر‌های آن از نظر متالیزیشن یا خاصیت فلزی شدن ۹۷ درصد است در حالی که این خاصیت در گندله‌سازی‌های دیگر کشور حدود ۹۲ تا ۹۳ درصد است. از نظر نرمه نیز معمولا گندله‌سازی‌های دیگر کشور سه درصد نرمه و خاکه دارند در حالی که این بحث در اینجا پایین‌تر از نیم‌درصد بوده است.
شیخ‌زاده با اشاره به اینکه این پروژه از ابعاد گوناگون دارای ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی در کشور است، افزود: کوره دواری با این سایز در کشور وجود ندارد و این بزرگ‌ترین کوره دوار ایران است. در منطقه نیز جزو بزرگ‌ترین کوره‌های دوار است. در عمان و بحرین البته گندله‌سازی‌های پنج میلیون تنی وجود دارد که تکنولوژی به‌روز‌شده این پروژه در ایران را ندارند.
وی اظهار کرد: نکته بعدی این است که دقیقا این کارخانه همزمان با روی کار آمدن ترامپ و در زمان اوج تحریم‌ها بیشتر کار‌های خود را جلو برده است. این در حالی است که پیش از آن ژاپنی‌ها با ما کار می‌کردند، اما در زمان حضور ترامپ در آمریکا، ژاپنی‌ها ناچار شدند ایران را ترک کنند.

سوپروایزر‌های خارجی به ایران نیامدند

مدیرعامل شرکت فکور صنعت تهران بیان کرد: تا فاز تامین تجهیزات، ژاپنی‌ها همراهی‌های لازم را با ما انجام دادند، اما در خصوص نظارت نصب و بهره‌برداری، تست عملکرد و… حتی مکاتبه‌ای هم از جانب ژاپنی‌ها با فکور صنعت انجام نشد. در این میان هیچ‌یک از سوپروایزر‌های کانادایی برای نصب تجهیزات و دستگاه‌ها نیامدند. از این رو خود ما نرم‌افزار مورد نیاز در این زمینه را نوشتیم. شرکت کوبه استیل ژاپن هم برای ارائه نرم‌افزار‌ها و نصب تجهیزات به ایران نیامد. سوپروایزر‌های استرالیایی برای کار مشعل‌های کوره و سوپروایزر‌های آلمانی برای سیستم میکسر و همچنین سوپروایزر‌های اتریشی برای نصب دیسک‌ها نتوانستند در زمان اوج تحریم‌ها به ایران بیایند.
شیخ‌زاده با اشاره به اینکه بحث کرونا نیز مزید بر علت شد، افزود: بنابراین ما با توان شرکت‌های داخلی یا به تعبیری با همکاری فراشرکتی توانستیم اقدامات لازم در خصوص این پروژه را پیش ببریم.

افزایش ظرفیت گندله‌سازی کشور تا ۱۵ میلیون تن

وی با بیان اینکه امسال چند افتتاحیه برای تولید ۱۵ میلیون تن گندله در کشور انجام شد، اظهار کرد: در خردادماه کارخانه گندله‌سازی ۵/۲ میلیون تنی را در سنگان مشهد راه‌اندازی کردیم. همچنین پروژه ۵/۲ میلیون تنی مادکوش در بندرعباس در ماه گذشته راه‌اندازی شد. حدود سه هفته پیش هم پروژه پنج میلیون تنی گندله‌سازی توسط گهرزمین افتتاح شد و حالا با افتتاح پروژه پنج میلیون تنی سه‌چاهون بافق یزد روبه‌رو هستیم که در سال جاری جمعا ۱۵ میلیون تن به ظرفیت گندله‌سازی کشور اضافه کرده‌اند.

مدیرعامل شرکت فکور صنعت تهران گفت: این پروژه نتیجه همکاری شرکت فکور صنعت و کوبه استیل ژاپن بوده است. همچنین شرکت NFC چین در این پروژه نقش تامین‌کننده مالی را بر‌عهده داشته است. تجهیزات حساس نیز از کره‌جنوبی و ژاپن تهیه شده است. بسیاری دیگر از تجهیزات هم در داخل کشور ساخته شده به این معنا که این کارخانه تلفیقی از تکنولوژی ژاپن و ایران است.
وی با بیان اینکه به طور کلی توانستیم بسیاری از تجهیزات این کارخانه را بومی‌سازی کنیم، افزود: البته تجهیزاتی مثل میکسر را که تکرارشونده نیستند، از کشور‌هایی همچون آلمان تهیه کردیم. این در حالی است که می‌توانستیم اقدامات مربوط به داخلی‌سازی آن‌ها را نیز انجام دهیم، اما ساخت آن‌ها اقتصادی نبود.

مشکلات ناشی از شرایط تحریم

در این خصوص همچنین مهندس مهدی گودرزی، مدیرپروژه گندله‌سازی سه‌چاهون در شرکت فکور صنعت تهران به «جهان‌صنعت» گفت: پروژه احداث کارخانه گندله‌سازی سه‌چاهون با ظرفیت تولید پنج میلیون تن گندله در سال، بزرگ‌ترین پلنت گندله‌سازی کشور با استفاده از تکنولوژی آلیس‌چالمرز یا «استفاده ترکیبی از تراولینگ‌گریت و کوره دوار» است.
وی افزود: در روش آلیس‌چالمرز و بر اساس نوع طراحی تکنولوگ پروژه گندله سه‌چاهون یعنی شرکت کوبه‌استیل ژاپن، فرآیند پیش گرمایش از طریق دستگاه «تراولینگ‌گریت» که خود مشتمل بر چهار مرحله خشک‌کن اولیه، خشک‌کن ثانویه، پیش‌گرمایش اولیه (معتدل) و پیش‌گرمایش نهایی است، انجام می‌شود. در ادامه، پخت گندله در کوره دوار (با دمای بالغ بر ۱۲۰۰ درجه) صورت پذیرفته و نهایتا گندله پخته‌شده از طریق یک «کولر دوار» خنک و پس از عبور از سرند محصول و سایزینگ نهایی گندله‌ها در آن قسمت (با قطر ۹ تا ۱۶ میلیمتر) به قسمت انباشت منتقل می‌شود.
مدیرپروژه گندله‌سازی سه‌چاهون با بیان اینکه قرارداد پروژه در تیرماه سال ۱۳۹۴ منعقد شد، اما به دلیل مشکلات ناشی از شرایط تحریم و محدودیت‌های بانک مرکزی، گشایش اعتبارات اسنادی پروژه با مشکل مواجه شد، گفت: با پیگیری‌های مدیریت شرکت‌های فکور صنعت تهران و سنگ‌آهن مرکزی نهایتا اولین اعتبار اسنادی پروژه در بهمن‌ماه ۹۵ گشایش یافت.
به گفته وی، در ساخت این کارخانه بالغ بر ۶۰ هزار مترمکعب بتن‌ریزی، ۱۶۰۰۰ تن تجهیز مکانیکی، ۹۰۰۰ تن سازه فلزی و نیز حدود ۶۰۰ کیلومتر کابل قدرت و نزدیک به ۴۰۰ کیلومتر کابل کنترل اجرا شده که نهایتا فرآیند‌های اجرایی یادشده پس از تجمیع و انجام عملیات پیش‌راه‌اندازی مستقل و گروهی، به راه‌اندازی پروژه و تولید اولین نمونه‌های گندله نائل شد.
زمان مطلوب اجرای پروژه

مدیر پروژه گندله‌سازی سه‌چاهون در فکور صنعت تهران زمان اجرای پروژه را سه سال و نه ماه اعلام و خاطرنشان کرد که در مقایسه با پلنت‌های گندله اجراشده با ظرفیت‌های ۲/۵ میلیون تن در سال (نصف ظرفیت پروژه گندله سه‌چاهون) که در شرایط نرمال بین‌المللی با زمان‌هایی بین چهار تا پنج و بعضا هفت سال ساخته شده‌اند، زمان بسیار مطلوبی است.
گودرزی اظهار کرد: تامین تجهیزات اصلی این پلنت از بهترین برند‌های معروف بین‌المللی و کشور‌هایی نظیر ژاپن، آلمان، ایتالیا، کانادا، اتریش، کره‌جنوبی و… در زمان سخت‌ترین تحریم‌های آمریکا صورت گرفته است. در واقع این موفقیت در حالی کسب می‌شود که شرکت کوبه‌استیل ژاپن در مردادماه سال گذشته و پیرو تحریم‌های یکطرفه آمریکا، به یک‌باره نسبت به اعلام شرایط فورس‌ماژور و فسخ یکطرفه قرارداد خود با شرکت فکور صنعت تهران مبادرت کرد. آن هم در زمانی که پروژه در اوج شرایط نصب تجهیزات حساس خود قرار داشت و با قطع حضور ناظران شرکت کوبه‌استیل بر روند نصب تجهیزات و نیز عدم انجام آموزش‌های مربوطه از سوی متخصصان شرکت یادشده، فرآیند نصب و راه‌اندازی پروژه در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت.
وی ادامه داد:، اما همکاری و همدلی تمامی ارکان پروژه، حمایت‌های کارفرما و خودباوری نهادینه‌شده در ارکان مختلف شرکت فکور صنعت تهران، منجر به ادامه محکم مسیر طی‌شده و نهایتا راه‌اندازی موفقیت‌آمیز پروژه شد.
تقویت اصل خودباوری

گودرزی، مهم‌ترین دستاورد اجرای این پروژه توسط فکور صنعت را تقویت اصل خودباوری و نیز بومی‌سازی دانش احداث پلنت‌های گندله‌سازی در داخل شرکت فکور صنعت تهران آن هم به دست توانای متخصصان و مهندسان داخلی ارزیابی کرد. مدیر پروژه گندله‌سازی سه‌چاهون در فکور صنعت تهران، استفاده از روش آلیس‌چالمرز را یکی از مهم‌ترین مزیت‌های طرح عنوان کرد و افزود: پخت یکنواخت و بهتر گندله که ناشی از حرکت مواد و انتقال بهتر حرارت و در نهایت پخت بهتر می‌شود، افزایش کیفی و کمی تولید و نیز انتقال تکنولوژی از سوی یکی از معتبرترین شرکت‌های دنیا (کوبه‌استیل) به فکور صنعت از دیگر ویژگی‌های این پروژه محسوب می‌شود.
گودرزی این را هم گفت که فکور صنعت با ساخت داخل تجهیزاتی از قبیل ماشین استراکچر‌ها (که از دقت ساخت بسیار بالایی برخوردار است)، انواع پمپ‌ها، فن‌ها، کمپرسورها، شیر‌های دستی، سیستم تصفیه‌آب فرآیندی، برج‌های خنک‌کننده، سیکلون‌ها، ESP، فیلتر‌های کیسه‌ای، کابل‌ها و تجهیزات برقی و روشنایی، بخشی از تابلو‌های برق و بسیاری دیگر از تجهیزات کارخانه، رسالت خود را در این خصوص به انجام رسانید.
به گفته وی، در این راستا جایگزین کردن تفکر پروژه‌محور به‌جای تفکر مبتنی بر سیستم‌های وظیفه‌مدار یا اصطلاحا جزیره‌ای، بسیار ضروری است.

منبع: بورس امروز