معدن از مهمترین ظرفیت اقتصادی کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش می‌متالز، سالی که گذشت، سالی سخت به سبب همه‌گیری ویروس کرونا و مشکلات اقتصادی ناشی از آن برای همه جهان از جمله ایران بود. ضمن اینکه صنعت و اقتصاد کشور ما با مانع و محدودیتی همچون تحریم‌ها نیز دست‌وپنجه نرم می‌کرد. معدن و صنایع معدنی ایران نیز از قاعده مقابله با تحریم‌ها و سایر مشکلات از جمله کرونا مستثنی نبود؛ اما علیرغم همه مشکلات این بخش نقش خود را به خوبی ایفا کرده است؛ بدینگونه که در مجموع عملکرد اکثریت واحد‌های تولید معدنی و صنایع معدنی کشور، عملکردی مثبت و همراه با جهش تولید دیده می‌شود.

نخستین ذخیره معدنی نیترات کشور در کهگیلویه و بویراحمد است

سالار حسین پور رئس سازمان صنعت معدن و تجارت کهیگلویه و بویراحمد با بیان اینکه فرسودگی تجهیزات و به روز نبودن روش‌های اکتشاف نیز مزید بر علت شده است گفت: در کهگیلویه و بویراحمد بیشتر معادن شامل سیمان، مرمریت، آهک، گچ، سنگ لاشه، مارن، شن، ماسه، فسفات، بوکسیت و سلستین است.

سالار حسین پور افزود: کهگیلویه و بویراحمد از نظر معادن در حوزه رسوبی غیر فلزی قرار داشته و پتانسیل‌های خوبی در این حوزه وجود دارد.

وی ادامه داد: بهره‌برداری مناسب از این معادن سبب می‌شود که علاوه بر اشتغالزایی، میزان صادرات استان نیز افزایش یافته و توسعه اقتصادی به همراه داشته باشد.
در این یادداشت قصد داریم معادن موجود در کهگیلویه و بویراحمد و اقدامات انجام شده برای توسعه این مهم را تشریح کنیم.
فعال بودن معادن موجب ورود صنایع فرآوری و تبدیلی می‌شود و در بخش‌های مختلف استخراج، تولید، حمل و نقل و… اشتغال ایجاد می‌شود.

تاریخچه پیدایش معدن در کهگیلویه و بویراحمد....

اما استفاده از معادن با شیوه سنتی از دیرباز در کهگیلویه و بویراحمد رایج بود.
یکی از این معادن سنگ و گچ بوده که استفاده از آن به قرن‌ها و یا دوره‌های ساسانی برمی گردد.
مشهدی خانعلی پیرمردی ۷۰ ساله می‌گوید که زمانی با زحمت سنگ‌ها را در دل کوه و از مناطق صعب العبور با چهار پا حمل می‌کرد و پس از تراشیدن سنگ‌ها را برای ساخت قلیان آماده می‌کرد.
وی گفت: این کار‌ها را تا سال‌ها انجام می‌دادم و برخی دوستان هم که گاهی با هم به دل کوه می‌زدیم از این سنگ‌ها برای ساخت اشیاء سنگی مثل اسباب بازی و عروسک استفاده می‌کردند.
کهگیلویه و بویراحمد غنی از معادن بوکسیت، سلستین، مرمریت، ذخایر مواد اولیه سیمان، مصالح ساختمانی و گچ بوده و با مساحتی ۱۶ هزار و ۲۶۴ کیلومتر مربعی دارای بزرگترین معدن فسفات رسوبی کشور با ۸۱ میلیون تن ذخیره قطعی در کوه «لار» در شهرستان "چرام" است.

مزیت‌های معدن برای همه

معدن و اهمیت آن در روایات؛

امام صادق علیه السلام: فَکِّرْ یا مُفَضَّلُ فى هذِهِ المَعادِنِ وَ ما یُخْرَجُ مِنْها مِنَ الْجَواهِرِ الْمُخْتَلِفَةِ؛ مِثْلِ الْجِصِّ، وَ الْکِلسِ، وَ الْجِبْسینِ، وَ الزَّرانیخِ، وَ الْمَرتَـکِ، وَ الْقوینا، وَ الزِّئْبَقِ، وَ النُّحاسِ، وَ الرَّصاصِ، وَ الْفِضَّةِ، وَ الذَّهَبِ، وَ الزَّبَرْجَدِ، وَ الْیاقُوتِ، وَ الزُّمُرُّدِ، وَ ضُروبِ الْحِجارَةِ! وَ کَذالِکَ ما یُخْرَجُ مِنْها مِنَ الْقارِ، وَ الْمُومْیا، وَ الْکِبْریتِ، وَ النِّفطِ، وَ غَیرِ ذالِکَ مِمّا یَسْتَعْمِلُهُ النّاسُ فى مَآرِ بِهِمْ. فَهَلْ یَخْفى عَلى ذى عَقْلٍ اَنَّ هذِهِ کُلَّها ذَخَائِرُ ذُخِرَتْ لِلاِْنْسانِ فى هذِهِ الاَرْضِ لِیَسْتَخْرِجَها فَیَسْتَعْمِلَها عِنْدَ الْحاجَةِ اِلَیْها؟! اى مُفَضَّل! در این معدن‌ها و موادّ معدنىِ گوناگونى که از آن‌ها استخراج مى شود، بیندیش: موادّ معدنى اى، چون گچ و آهک و سنگ گچ و زرنیخ و مردار سنگ و قونیا و جیوه و مس و سرب و نقره و طلا و زِبَرجَد و یاقوت و زُمرّد و انواع سنگ‌ها و نیز دیگر چیز‌ها (مانند: قیر و مومیا و گوگرد و نفت و جز اینها) که از معادن، استخراج مى شوند و مردم، آن‌ها را براى نیازهایشان به کار مى گیرند. آیا بر هیچ عاقلى پوشیده است که این‌ها همه گنج هایى هستند که براى انسان در زمین، اندوخته شده اند تا آن‌ها را استخراج کند و به هنگام نیاز، مورد استفاده قرار دهد؟... [بحار الأنوار، ج ۶۰، ص ۱۸۶، ح ۱۸.]یکی از ظرفیت‌های مهم کهگیلویه و بویراحمد که می‌تواند استان را از بن بست محرومیت خارج کند، بهره برداری از پتانسیل‌های معدنی موجود و شناسایی دیگر مواد معدنی استان می‌باشد.
ظرفیت‌های معادن کهگیلویه و بویراحمد به عنوان یکی از مسیر‌های ایجاد اشتغال و جهش تولید با افزایش ۲ برابری فعالیت مسوولان برای رونق این صنعت در مسیر شکوفایی قرار گرفته است.

تکاپوی مسوولان برای رونق اشتغال در حوزه معادن

تکاپوی مسوولان برای رونق اشتغال در حوزه معادن در سال‌های اخیر منجر به آغاز مطالعات ظرفیت سنجی در پنج پهنه اکتشافی به مساحت ۱۲ هزار کیلومتر مربع در کهگیلویه و بویراحمد شده که با توجه به گستره ۱۶ هزار کیلومتر مربعی آن بسیار چشمگیر است.

با توجه به بکر بودن استان ازلحاظ میراث طبیعی، پدیده‌های جذاب طبیعت‌گردی، پیشینه بسیار دیرینه و تنوع معدن‌کاری (به‌ویژه معدن‌کاری فلزی) و استخراج کانی‌های قیمتی، شناسایی و بها دادن به پدیده‌های ژئوتوریسمی در استان جهت اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی کنار بهره‌برداری از معادن امری اجتناب‌ناپذیر بوده که درحال حاضر پهنه‌های ژئوتوریسمی متعددی در استان شناسایی شده است.

به گفته معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت، فسفات، مرمریت، سلستین، بوکسیت، سنگ گچ، مواد اولیه سیمان و مواد اولیه آجر و مصالح ساختمانی از جمله مهم‌ترین معادن این استان است.

فرامرزی گفت: براساس آمار موجود، بیشترین معادن استان در شهرستان بویراحمد با ۲۲ مورد و بیشترین معادن فعال در شهرستان گچساران با ۱۲ مورد واقع شده اند.

وی ادامه داد: به دلیل برخورداری از قابلیت تولید محصولات صادراتی با امکان ارزش افزوده و تنوع و پراکندگی ذخایر معدنی کهگیلویه وبویراحمد می‌تواند به برنامه‌های رشد و توسعه اقتصادی به ویژه در مناطق محروم کمک کند.

معدن ناب‌ترین ذخائر اما.
------------------------------------------------------------------

تجدیدناپذیری، انفال بودن منابع معدنی، اهمیت ارزآوری و کمک به توسعه صادرات غیر نفتی، ظرفیت تامین نیاز‌های بخش گسترده‌ای از صنایع داخلی در اقتصاد ملی و روند پیشرفت کشور از مزایای رونق بهره وری از معادن است.
------------------------------------------------------------------

ایران با داشتن بیش از ۶۸ نوع ماده معدنی غیرنفتی با ذخایر حدود ۴۳ میلیارد تن از غنی‌ترین کشور‌ها در این حوزه محسوب می‌شود و براساس آمار‌های موجود، اکنون ۹۷ درصد معادن کشور در اختیار بخش خصوصی و ۳ درصد در اختیار بخش دولتی است.
کارشناسان اقتصادی و فعالان حوزه معادن بر این باور هستند که توجه هر چه بیشتر تصمیم سازان حوزه اقتصاد به این بخش و توسعه آن می‌تواند افزایش درآمد‌های ملی و کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی را به دنبال داشته باشد.

با وجود ارزش‌های فراوان، این صنعت هنوز آن طور که باید مد نظر قرار نگرفته است.
براساس برآورد‌های کارشناسی یک شغل بالادستی معدنی می‌تواند در طول زنجیره ارزش خود ۱۷ شغل ایجاد کند که از این تعداد پنج شغل مستقیم و ۱۲ شغل غیر مستقیم ایجاد می‌شود.
هرچند بخش معدن و صنایع معدنی سرمایه‌بر بوده، اما شغلی که ایجاد می‌کند، بسیار پایدار و تخصصی است که این موضوع در اقتصاد نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.

توسعه معادن استان به روایت آمار

معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: ۱۱۸ مجوز اکتشافی و بهره برداری معادن در استان از سال ۱۳۹۲ تاکنون صادر شده است.
دارا فرامرزی افزود: از سال ۱۳۹۲ تاکنون ۳۲ پروانه اکتشاف، ۳۵ گواهی کشف و ۵۱ پروانه بهره برداری معدن در کهگیلویه و بویراحمد صادر و ۳۸ میلیارد ریال حقوق دولتی معادن از دارندگان پروانه بهره برداری معادن و مجوز برداشت مواد معدنی وصول شده است.
وی بیان کرد: در این مدت پنج پهنه اکتشافی به مساحت تقریبی ۱۲ هزار کیلومتر مربع (بیش از ۷۵ درصد مساحت استان)، برای انجام عملیات پی جویی و اکتشاف مواد معدنی استان به سازمان اقتصادی کوثر، ایمیدرو، سازمان زمین شناسی و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران واگذار شده است.
معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: مطالعات چهار پهنه به وسعتی حدود پنج هزار کیلومتر مربع به اتمام رسیده و مناطق مستعد نیز شناسایی و محدوده‌های امید بخش برای صدور پروانه اکتشاف و آغاز عملیات اکتشاف تکمیلی در سامانه کاداستر معادن ثبت شده اند.
وی اضافه کرد: هفت هزار کیلومتر مربع باقی مانده هم تا پایان سال جاری تعیین تکلیف می‌شود.

وی ابراز امیدواری کرد: با تعیین تکلیف پهنه‌های اکتشافی در اختیار ایمیدرو و سازمان زمین شناسی در سالجاری و پی‌جویی و اکتشاف بیش از ده هزار کیلومتر مربع از مساحت استان شاهد جهش موثری در شناسایی پتانسیل‌های معدنی استان و در ادامه تکمیل عملیات اکتشافی و بهره برداری از معادن و ایجاد صنایع معدنی مرتبط باشیم.

فرامرزی عنوان کرد: ذخیره قطعی معادن فعال کهگیلویه و بویراحمد هزار و ۴۲۹ میلیون تن است که با سرمایه گذاری ۱۷۵ میلیارد ریال و اشتغال ۴۳۳ نفر در زمینه استخراج مصالح ساختمانی، مواد اولیه سیمان، بوکسیت و سلستین و مواد اولیه آجر فعالیت می‌کنند.

افزایش حقوق دولتی معادن

معاون امور صنایع و معادن سازمان صمت استان کهگیلویه و بویراحمد افزود: از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه بیش از ۹ میلیارد و ۹۰۰ میلیون ریال حقوق دولتی از بهره‌برداران معادن و دارندگان مجوز‌های برداشت موقت مواد معدنی وصول شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۷۲ درصد رشد داشته است.

امسال هفت هزار کیلومتر مربع از مساحت کهگیلویه و بویراحمد با محوریت پهنه اکتشافی دنا با هدف پتانسیل یابی، توسط ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی مطالعه می‌گردد

ریس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان عنوان کرد: بهره‌برداری مناسب از این معادن افزون بر اشتغالزایی منجر به افزایش میزان صادرات استان و توسعه اقتصادی را به همراه دارد.

سرمایه گذاری در بخش معدن از جمله محور‌های توسعه کهگیلویه و بویراحمد

وقتی استاندار کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید این استان دارای بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تن ذخیره معدنی است و سرمایه گذاری در بخش معدن از محور‌های توسعه استان است نشان از تبیین شدن این سرمایه ارزشمند برای مسوولان است.

حسین کلانتری افزود: در وهله اول باید زمینه تحقق و اکتشاف فراهم و زیرساخت‌ها نیز ایجاد شود.

ورود بخش خصوصی به صنعت معدن

به نظر می‌رسد، مشارکت بخش خصوصی در توسعه بخش معدن در استان می‌تواند استفاده از این ظرفیت‌ها در راستای توسعه اقتصادی را تحقق بخشد.
معاون اقتصادی استانداری کهگیلویه و بویراحمدگفت: در بخش معدن در حوزه تولید سیمان استان با کمک بخش خصوصی به یکی از قطب‌های تامین سیمان کشور تبدیل شده است.

واحد‌های معدنی در استان رشد نوسانی دارند

صمیمی دوست، معادن سنگ‌های تزئینی و سنگ لاشه را از دیگر معادن استان عنوان کرد و گفت: کهگیلویه و بویراحمد در زمینه کانی‌های غیرفلزی ظرفیت‌های مناسبی دارد که باید مطالعات اکتشافی و تفصیلی روی آن انجام شود.

فسفات، سنگ‌های تزئینی و لاشه، گچ و بوکسیت جزو معادن مهم استان هستند و می‌تواند در شاخص رقابت پذیری استان‌ها نیز امتیاز مهمی برای استان باشد.
رشد نوسانی واحد‌های معدنی در استان، نشان از عدم توجه کافی به این بخش دارد و این امر می‌تواند ناشی از عدم تامین اعتبار مورد نیاز برای اجرای طرح‌های اکتشاف مواد معدنی و نبود تسهیلات مناسب برای تامین ماشین آلات معدنی برای بهره برداری باشد.

‌در این راستا رئیس اتاق بازرگانی یاسوج هم با بیان اینکه باید زمینه جذب سرمایه گذار در بخش‌های معدنی فراهم شود، گفت: بر اساس مطالعات انجام شده، تاکنون بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تن ذخیره معدنی در استان شناسایی شده است.

کیانی توسعه در بخش معدن را نیازمند همکاری بین تمام بخش‌های عنوان کرد و افزود: در سال ۹۸ برنامه اکتشاف ۳۰۰ هزار کیلومتر مربعی در دستور کار ایمیدرو و یک کنسرسیوم متشکل از شرکت‌های بزرگ معدنی قرار گرفت.

وی ابراز امیدواری کرد با عزم مسوولان و کمک به صنعت ارزشمند معادن گامی استوار در جهش تولید و رونق اقتصادی استان برداشته شده و تلاش برای گام‌های استوارتر ادامه دارد.

تلاش دولت برای توسعه معادن و صنایع معدنی

معدن خمیرمایه توسعه صنعتی کهگیلویه وبویراحمدوزیر صمت با اشاره به تدوین نقشه راه معادن برای نخستین بار که در سال گذشته ابلاغ شد؛ توسعه فعالیت‌های اکتشافی، احیاء، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس، تکمیل زنجیره ارزش فلزات اساسی (فولاد، مس و آلومینیوم)، تجهیز و نوسازی معادن کشور و توسعه پایگاه ملی داده‌های علوم زمین را از جمله برنامه‌های امسال این وزارتخانه برای توسعه معادن و صنایع معدنی عنوان کرد.

وقتی وزیر صنعت، معدن و تجارت بیان می‌کند؛ امسال فرصت‌های خوبی برای ایجاد تحول بزرگ در بخش معدن و جهش تولید در کشور داریم؛ تحولی که مستلزم پشتکار فعالان معدنی و اقناع جامعه است باید امیدوار بود این تحول به استان کهگیلویه و بویراحمد که یک درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده برسد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان