در صورت‌های مالی «فولاد» چه می‌گذرد؟

به گزارش می‌متالز، محصولات فولاد مبارکه شامل محصولات گرم، محصولات سرد، محصولات پوشش‌دار و... است. سهامداران، این شرکت را با نماد «فولاد» می‌شناسند که در حال حاضر در بازار اول بورس دادوستد می‌شود. این نماد ۵۳۰ میلیارد برگه سهم دارد که آخرین قیمت آن ۵۰۷ تومان و ارزش بازاری آن معادل ۲۶۸‌هزار میلیارد تومان است. همچنین بازدهی این نماد در یک‌ماه، سه‌ماه و یک سال اخیر به‌ترتیب منفی ۴، منفی ۵ و منفی ۸‌درصد بوده است. این در حالی است که بازده شاخص کل و بازدهی صنعت فلزات اساسی طی یک‌سال اخیر به‌ترتیب منفی ۸ و منفی ۱۴‌درصد بوده است که نشان می‌دهد، شرکت طی یک‌سال اخیر نسبت به صنعت خود و طبق آخرین صورت مالی شرکت، بازدهی بهتری داشته و حاشیه سود ناخالص آن ۵۲‌درصد، حاشیه سود عملیاتی آن ۵۰‌درصد و حاشیه سود خالص آن ۵۸‌درصد بوده است. ارزش سهام شناور فولاد در حال حاضر ۹۳‌هزار میلیارد تومان است که بعد از فارس، دومین شرکت در بازار سرمایه از لحاظ ارزش شناوری است. این شرکت، مواد اولیه بیش از ۳ هزار شرکت را در صنایع پتروشیمی، گاز و خودرو تامین می‌کند و به این وسیله، بخش بزرگی از اقتصاد کشور را با خود مرتبط کرده است. شرکت فولادمبارکه حدود یک‌درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را در اختیار دارد و حدود ۳۵۰‌هزار نفر را به طور مستقیم یا از طریق پیمانکاران به کار گماشته است. بیش از ۳ هزار شرکت بزرگ و کوچک دیگر در سراسر کشور به شرکت فولادمبارکه وابسته هستند.

سهامداران

سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با ۱۹/ ۱۷‌درصد و شرکت توسعه سرمایه رفاه با ۱۰‌درصد، سهامداران عمده شرکت فولادمبارکه اصفهان هستند.

فروش و قیمت‌گذاری

بررسی عملکرد شرکت فولادمبارکه نشان می‌دهد که از میزان کل فروش این شرکت در سال گذشته، حدود ۸۳‌درصد داخلی بوده و ۱۷ درصد به خارج از کشور صادر شده است. فروش داخلی «فولاد» از طریق بورس‌کالا به‌صورت اعتبار اسنادی، نقدی یا دریافت ضمانت‌نامه انجام شده است. انتظار می‌رود در سال‌جاری سهم فروش داخلی نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کند. شرکت فولادمبارکه در سال گذشته ۱۴۵‌هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرد که نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد ۸۸ درصدی داشت. این در حالی است که بهای تمام‌شده شرکت نسبت به سال ۱۳۹۹، حدود ۷۲‌درصد افزایش داشت و عمده بهبود در روند حاشیه سود‌های شرکت را می‌توان این عامل در نظر گرفت؛ اما پیش‌بینی می‌شود در سال‌جاری روند حاشیه سود‌های شرکت نزولی باشد.

فولادمبارکه در سال گذشته سود خالص ۸۴ هزار میلیارد تومانی داشت که سود خالص شرکت نسبت به سود خالص ۳۸ هزار میلیارد تومانی سال ۱۳۹۹ حدود ۱۲۰‌درصد رشد نشان می‌دهد. در سال ۱۴۰۰ «فولاد» توانست به‌ازای هرسهم ۲۸۸ تومان سود بسازد که با در نظر گرفتن ۵۴ هزار میلیارد تومان فساد قیمت‌گذاری دستوری طبق تحقیق و تفحص مجلس که افشا شد، با سرمایه جدید بعد از افزایش سرمایه به‌ازای هر سهم حدود ۱۰۰ تومان سود می‌توان در نظر گرفت. قیمت‌های دستوری و سیاست سرکوب قیمت‌ها در سه‌سال گذشته خارج از قواعد بوده است. به گفته کارشناسان، قیمت پایه محصولات فولادی باید تغییر کند. قیمت‌گذاری دستوری که در بورس‌کالا اعمال شده، طی سه‌سال اخیر، از فرمول خاصی تبعیت نکرده و حتی این عملکرد برای واحد‌های تولیدی هم قابل فهم نبوده است.

به نظر می‌رسد، بورس‌کالا که مکانی برای انجام معاملات است، متاسفانه به محلی برای سیاستگذاری و قیمت‌گذاری دستوری تبدیل شده که ثمره آن در چند سال گذشته اختلاف ۵۴ هزار میلیارد تومانی از جیب سهامدار این شرکت به جیب دلال بوده است.

شرکت فولادمبارکه در سال گذشته، فروش ۴/ ۷ میلیون تن محصول را به ثبت رساند و انتظار می‌رود در سال‌جاری بتواند ۲/ ۸ میلیون تن از محصولات خود را به فروش برساند و از محل میزان فروش محصولات، رشد ۱۰ درصدی را تجربه کند. این در حالی است که در پنج‌ماه اول سال ۱۴۰۱ میزان فروش شرکت نسبت به پنج‌ماه سال ۱۴۰۰ رشد ۱۴ درصدی داشته است. باید توجه کنیم که در سال‌جاری، سهم فروش داخلی شرکت نسبت به سال گذشته افزایش ۳۰ درصدی و سهم فروش صادراتی شرکت کاهش ۱۴۰ درصدی نسبت به پنج‌ماه مشابه سال گذشته داشته است. با توجه به چشم‌انداز فروش ۲/ ۸ میلیون تن محصول در سال‌جاری، این شرکت تا مردادماه سال‌جاری توانسته است ۴۱‌درصد میزان کارشناسی سال‌جاری را محقق کند؛ این در حالی است که ۹۴‌درصد از ارزش فروش ۷۰ هزار میلیارد تومانی شرکت مربوط به فروش داخلی و ۵‌درصد آن مربوط به فروش صادراتی بوده است. این امر نشان می‌دهد که فولادمبارکه در داخل، نسبت به روند معمول سال گذشته، سهم فروش بیشتری را ثبت کرده است. کل فروش «فولاد» در مردادماه سال‌جاری نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد ۳۱ درصدی داشته است. برآورد ترکیب فروش داخلی و صادراتی هم نسبت به ترکیب فروش سال‌جاری در نظر گرفته شده است. میزان تولید محصولات گرم طی سال ۱۴۰۱ که حدود ۷۰‌درصد از ارزش تولید و فروش شرکت را دارد، ۳/ ۵ میلیون تن فروش داخلی و ۸۰۰ تن فروش صادراتی در نظر گرفته شده است که شرکت می‌تواند ۱۲۶ هزار میلیارد تومان فروش داخلی و صادراتی محصولات گرم را به ثبت برساند.

نرخ دلار و قیمت‌های جهانی، تاثیر زیادی بر سود‌سازی شرکت فولادمبارکه دارد. با توجه به وجود شرایط رکودی در بازار کامودیتی‌ها، انتظار تعدیل حاشیه سود‌های شرکت نسبت به سال‌های اخیر وجود دارد. این شرکت در پنج‌ماه سال‌جاری توانسته است ۳۹‌درصد پیش‌بینی فروش ۱۷۸‌هزار میلیارد تومانی منتهی به سال جاری را محقق کند.

نرخ فروش

میانگین نرخ فروش محصولات شرکت فولادمبارکه در پنج‌ماه سال‌جاری ۸۲۰ دلار به‌ازای هر تن بوده است. نرخ دلاری ورق گرم هم برای ادامه سال ۸۴۰ دلار برآورد شده است که نسبت به پنج‌ماه سال گذشته رشد ۱۴‌درصدی نشان می‌دهد. با توجه به افت شدید قیمت‌های جهانی در چند ماه اخیر و بهبود نسبی شرایط انتظار می‌رود در ۶ ماه آتی، میانگین نرخ فروش محصولات تا حدودی شرایط بهتری را نسبت به چند ماه اخیرا تجربه کند؛ بنابراین با توجه با کاهش رشد اقتصادی چین و شرایط رکودی در این کشور، به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهان و کاهش تقاضا نمی‌توانیم انتظار رشد زیادی داشته باشیم.

زنجیره تولید

زنجیره تولید فولاد، به فرآیند تولید این محصول از استخراج سنگ‌آهن تا تولید شمش فولاد گفته می‌شود. به طور کلی، این زنجیره شامل استخراج سنگ‌آهن از معدن، سپس تبدیل آن به کنسانتره و ورود آن به بخش فولاد‌سازی و در نهایت ورود به بخش نورد است. سنگ‌آهن بعد از استخراج از معدن و انجام عملیات تغلیظ (کنسانتره‌سازی) در محل معدن، از طریق جاده، راه‌آهن یا دریا یا ترکیبی از روش‌های حمل به واحد انباشت و برداشت و از طریق نوار نقاله به کارخانه‌های گندله‌سازی منتقل شده و به گلوله‌های کوچکی به نام گندله تبدیل می‌شود. گندله‌ها بعد از انجام عملیات پخت در کوره احیای مستقیم با استفاده از گاز‌های احیایی که از ریفرمر‌های گاز طبیعی به دست می‌آیند، احیا می‌شوند. محصول این عملیات، آهن‌اسفنجی نام دارد که در کوره‌های قوس الکتریکی (در بستری از قراضه مذاب) ذوب شده و بعد از پالایش و آلیاژ‌سازی به فولاد مذاب تبدیل می‌شود. فولاد مذاب تهیه‌شده توسط ماشین‌های ریخته‌گری مداوم به بیلت، بلوم و اسلب تبدیل می‌شود.

صنعت فولاد در خاورمیانه و کشور

فولاد یکی از صنایع زیربنایی است که در توسعه کشور نقش اساسی دارد. به‌طور کلی با توجه به شرایط بازار جهانی آهن و فولاد و نیاز روزافزون دنیا به محصولات فولادی و در کنار آن، طولانی‌بودن بازده سرمایه‌گذاری در بخش معدن، به‌ویژه صنعت فولاد، سرمایه در کشور ما طی سال‌های گذشته، بنگاه‌های بزرگ و فعال در بخش معدن و صنایع معدنی اقدامات موثری را در جهت گسترش و حفظ بازار‌های جهانی انجام داده‌اند، به طوری که ایران در حال حاضر جزو ۱۰کشور برتر تولیدکننده فولاد خام در جهان است. مصرف فولاد در منطقه خاورمیانه از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۹ تغییر چشمگیری نداشته و با کاهش ۵/ ۳ درصدی از ۳/ ۵۴ میلیون تن به ۳/ ۵۲ میلیون تن رسیده است. مصرف فولاد در این منطقه ۳ درصد از کل مصرف در جهان را به خود اختصاص داده است. مقایسه میزان مصرف و تولید نشان می‌دهد که منطقه خاورمیانه به طور خالص واردکننده فولاد است. کشور‌های ایران، عربستان‌سعودی و امارات متحده‌عربی، در عین حال که از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد محسوب می‌شوند، بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان فولاد نیز هستند. همان‌طور که پیداست، دسترسی به انرژی ارزان و نبود منابع زغال‌سنگ در این مناطق باعث شده است تا بیشتر کارخانه‌های فولاد این منطقه برپایه کوره قوس‌الکتریکی تولید کنند که از این نظر در مقایسه با سایر تولیدکنندگان دارای مزیت نسبی هستند. کشور‌های ایران، عربستان‌سعودی، امارات متحده عربی و قطر، تولیدکنندگان عمده فولاد در منطقه خاورمیانه هستند. ایران با تولید ۵/ ۲۸ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ سهم حدود ۷۰‌درصدی از تولید فولاد منطقه دارد. لازم به ذکر است، از آنجا که کشور‌های این منطقه نفت‌خیز و دارای گاز طبیعی ارزان‌قیمت هستند، بیش از ۹۴‌درصد فولاد به روش کوره قوس‌الکتریکی تولید می‌شود. عربستان تا سال ۲۰۳۰ برنامه‌های زیادی را برای گسترش و تولید فولاد‌سازی خود دارد که از این میان می‌توان به همکاری با باو استیل، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در سال ۲۰۲۱ اشاره کرد. همچنین طرح توسعه شرکت آرامکو با پوسکوی کره‌جنوبی که خود یکی از ورق‌های فولادی باکیفیت را در سطح جهان تولید می‌کند، بسیار حائز اهمیت است.

چالش‌ها و ریسک‌ها

یکی از چالش‌های اصلی صنعت فولاد، تامین مواد اولیه است. امروزه ذخیره قطعی سنگ‌آهن کشور ۸/ ۲ میلیارد تن است که طی سال‌های گذشته به میزان یک‌میلیارد تن به ذخایر کشور اضافه شده است؛ اما این میزان نیز پاسخگوی نیاز کشور نخواهد بود. در حال حاضر، در سی استان کشور بیش از ۶۴۰‌هزار کیلومتر معدن در حال اکتشاف است، این در حالی است که افزایش ذخایر معدنی کشور مستلزم حفر عمیق‌تر معادن زیرزمینی است. یکی دیگر از چالش‌های مهم پیش‌روی این صنعت، تامین انرژی واحد‌های فعال در این صنعت است.

بهای تمام‌شده و مواد اولیه

نرخ خرید کنسانتره سنگ‌آهن، گندله و آهن اسفنجی براساس توافق شرکت‌های فولادی و معدنی به صورت ضریبی از قیمت شمش فولاد خوزستان که در دوره‌های سه‌ماهه اعلام می‌شود، محاسبه می‌شود. براساس توافق انجام‌شده، سقف قیمت کنسانتره سنگ‌آهن در سال ۱۴۰۰ برمبنای ۹‌درصد شمش فولاد خوزستان، سقف نرخ گندله بر مبنای ۲۶ درصد شمش فولادخوزستان و آهن اسفنجی برمبنای ۵۸‌درصد شمش فولاد خوزستان بوده است. پارامتر‌های متعددی همچون قیمت فولاد، نفت‌خام، آلومینیوم، طلا، شاخص تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره، نرخ تورم، ارزش دلار، ارزش سهام و میزان تولید آهن و فولاد، بر قیمت جهانی سنگ‌آهن موثرند. همچنین با توجه به اهمیت این فلز در دنیا میزان عرضه و تقاضا بر قیمت جهانی سنگ‌آهن اثرگذار است. در ایران قیمت‌گذاری دستوری از اوایل دهه ۸۰ در زنجیره آهن و فولاد متداول شد. از آنجا که کل زنجیره، از سنگ‌آهن تا فولاد و حتی محصولات نهایی دولتی بود و به نوعی داخل بنگاهی محسوب می‌شد، این مدل محل اعتراض قرار نمی‌گرفت. در اواسط دهه ۸۰ که صادرات به چین رونق گرفت و فعالیت معادن خصوصی و کوچک توسعه یافت، اختلاف قیمت بازار داخلی و صادراتی به چشم آمد و به‌تدریج تلاش برای تاثیرگذاری و ترمیم فاصله قیمتی آغاز شد. فرآیند قیمت‌گذاری مهم‌ترین جزء از مدل هر کسب‌وکار است و تصمیم‌گیری در خصوص آن تاثیر زیادی بر سودآوری بنگاه می‌گذارد. هر بنگاه اقتصادی باید محصولات خود را به‌گونه‌ای قیمت‌گذاری کند که بتواند درآمد‌هایی متناسب با ارزش ارائه‌شده به مشتری به دست آورد و از این طریق، موقعیت آن را نسبت به مشتریان، کالا‌های مکمل، رقبا و تازه‌واردان بالقوه حفظ کند.

سود‌سازی

باید در نظر داشت که برای پیش‌بینی سود سال‌جاری مفروضات و عوامل تاثیر‌گذار محتاطانه در نظر گرفته شده‌اند. تغییرات نرخ جهانی فولاد و دلار بیشترین تاثیر را بر وضعیت مالی شرکت می‌گذارد. همچنین قابل ذکر است که با توجه به محدوده قیمت فعلی سهم با سود پیش‌بینی‌شده ۱۳۸ تومانی به ازای هر سهم برای سال مالی ۱۴۰۱، می‌توان گفت در حال حاضر یکی از نسبت‌های P/ E پایین بازار سرمایه است. با توجه به شرایط فعلی و چشم‌انداز قیمت‌های جهانی، سهم به‌منظور سرمایه‌گذاری بلندمدت دارای پتانسیل مناسبی برای رشد با ریسک بسیار پایین است. از مهم‌ترین متغیر‌هایی که سود شرکت را در سال‌های آتی تحت تاثیر قرار می‌دهند، علاوه بر نرخ دلار و نرخ محصولات، بحث قطع‌شدن گاز در زمستان و همچنین موضوع تامین کنسانتره، سنگ‌آهن، گندله و آهن اسفنجی باکیفیت است. فولادمبارکه از شرکت‌هایی است که تقریبا به بلوغ رسیده و پس از اتمام طرح‌های توسعه خود در دوسال آینده انتظار می‌رود سیاست تقسیم سود خود را تغییر دهد و عمده سود خود را بین سهامداران تقسیم کند. نکته مهم دیگر این است که فولادمبارکه در مجمع عمومی عادی سالانه خود با رأی حداکثری سهامداران، حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان (۱۷۰تومان به ازای هر سهم) سود تقسیم کرد که بیش از میانگین دوسال اخیر بود. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که اگر سیاست تقسیم سود بالا باعث شود سهامداران عمده شرکت بتوانند طرح‌های توسعه جدید ایجاد کنند و شرکت‌های زیرمجموعه پرپتانسیل و در راستای حمایت از شرکت باشند، می‌توان چشم‌انداز خوبی در راستای این سیاست داشت؛ در غیر این‌صورت، اگر سود‌های نقدی توسط سهامداران عمده در مسیر بهبود و توسعه شرکت نباشد، ممکن است ضربه بزرگی در چند سال آینده به سرمایه در گردش شرکت وارد شود. در آخر «فولاد» با پیش‌بینی سود ۱۳۸ تومانی برای سال‌جاری و نسبت P/ E آینده‌نگر ۴ واحدی شرایط خوبی دارد؛ اما با توجه به ارزش بازار بالا و شرایط بهتر شرکت‌های هم‌گروه با ارزش بازار معمول و با توجه به نبود جریان‌های نقدینگی بزرگ در بازار سرمایه، این شرکت نمی‌تواند گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاران میان‌مدت و کوتاه‌مدت باشد.

منبع: دنیای اقتصاد