جایگزینی پساب‌های صنعتی با آب یا همان بازچرخانی آب در صنعت فولاد کویر/پساب‌های شهری به جای آب خام در صنعت فولاد کویر در ایران استفاده می‌شود

به گزارش می‌متالز، علیرضا نمکی فعال اجتماعی و سیاسی نوشت: فولاد، به عنوان بزرگ‌ترین صنعت مواد جهان، گردش مالی ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ دلاری در پی خود دارد و ده برابر بزرگ‌تر از صنعت آلومینیوم، هفت ممیز پنج دهم برابر بزرگ‌تر از صنعت مس و چهار برابر صنعت سیمان است


فولاد پس از نفت خام دومین ماده پر مصرف در کشور‌های مختلف جهان بوده و کاربرد‌های بی‌شمار آن در صنایع مختلف غیرقابل انکار است. صنایعی نظیر ساختمان و انبوه‌سازی، خودروسازی، تولید قطعات، لوازم خانگی و … از فولاد به عنوان مواد اولیه خود استفاده می‌کنند. در سال‌های اخیر رشد مصرف فولاد در کشور‌های مختلف به شدت در رشد اقتصادی آن‌ها مؤثر بوده است، تا جایی که گفته می‌شود هر یک% رشد مصرف فولاد در یک کشور، معادل رشد اقتصادی هشتاد ممیز پنج صدم% آن کشور باشد.

در سال‌های گذشته میزان تولید و مصرف فولاد خام در جهان به صورت چشمگیری افزایش یافته است. در سال دو هزار و نوزده تولید فولاد خام در سرتاسر دنیا حدود یک میلیارد و هشتصد و هفتاد میلیون تن بوده که نسبت به سال دو هزار و نه (ده سال پیش) حدود پنجاه% افزایش یافته است.
جالب است بدانید که بیشتر از نود و پنج% تولید فلزات اساسی در جهان مربوط به فولاد و آلیاژ‌های فولادی بوده و مصرف فلزات دیگری مثل، آلومینیوم، سرب، روی و … کمتر از پنج% می‌باشد! پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آتی نیز روند رو به رشد تولید و مصرف فولاد به خصوص در اقتصاد‌های در حال توسعه ادامه‌دار باشد.

باید در این کوتاه نوشت، یاد آوری گردد: صنایع معدنی در ایران طی سال‌های گذشته علاوه بر نقشی که در توسعه منطقه‌ای و اشتغال‌زایی برای مناطق مختلف کشور ایفا کرده‌اند، به یکی از عوامل مؤثر در ارزآوری کشور نیز تبدیل شده‌اند و نقش حائز اهمیتی را همواره در اقتصاد ایران از این بابت به دوش داشته‌اند، ضمن اینکه از خروج مقادیر قابل توجه‌ای از ارز برای تأمین مواد اولیه که در صنایع دیگر مورد احتیاج است نیز جلوگیری به عمل آورده است و همچنین از منظری دیگر با ایجاد صنایع تبدیلی و جانبی از خام فروشی محصولات و هدر رفت ارزان ثروت، کشور را از گزند آن هم تا حدود بسیاری بدور ساخته است و بعنوان یکی از شاخص‌های تعیین کننده در افزایش درصد رشد ناخالص ملی نقش مهم و اساسی بر عهده داشته است.
این موضوعی زمانی اهمیت دو صد چندان پیدا می‌کند که بدانیم که اگر هر کشوری با تحریم رو به رو باشد، اگر تولید داخلی آن کشور رشد یافته و در داخل کشور ثروت تولید شود، خود به خود یعنی دور زدن تحریم‌ها و خنثی نمودن و بی اثر کردن آن، چرا که هدف اصلی تحریم‌ها این است که تولید ناخالص ملی یک کشور را کاهش دهد تا بدینوسیله ثروت پایدار و تأثیر ناپذیر در تنگنا‌های تحریمی در کشور دچار جنگ اقتصادی و تحریم شده تولید نگردد و با رشد منفی در کنار افزایش نقدینگی هدایت نشده به بخش تولیدات مؤثر باعث بر هم خوردن اقتصاد بازار آن کشور شود.
با این اشاره و توضیح باز باید گفت: فولاد، بزرگ‌ترین صنعت مواد جهان است، که گردش مالی ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ دلاری آن که ده برابر بزرگ‌تر از صنایع تولیدی مثل آلومینیوم، و هفت ممیز پنج دهم برابر بزرگ‌تر از صنعت مس و چهار برابر صنعت سیمان است که سهم به سزایی از توجه دولت‌ها به صنایع معدنی را به خود اختصاص داده است.
در این رهگذر تولید فولاد ایران در سال‌های گذشته همواره روند افزایشی داشته و نسبت به ده سال گذشته نیز حدود سه برابر صاحب رشد شده است! همچنین صنعت فولاد در ایران توانسته است علاوه بر تأمین مصرف داخلی، در بین ده کشور صادرکننده فولاد خام نیز قرار گیرد؛ که در پنجره تالار بورس بخش فروش داخلی فولاد خام و سایر محصولات فولادی تولید شده در شرکت‌های داخلی عمدتاً در بورس با نشان سبز در تأمین امیدواری به بازار سرمایه در رنگ بندی محسوب شده است. علاوه برآن، تأمین نیاز داخلی، افزایش تولید و فروش صادراتی به جهت تأمین ارز مورد نیاز کشور از محل صادرات غیر نفتی، نگاه به این محصول را بسیار مورد اهمیت نموده است. ضمن اینکه بواسطه حضور در بورس توانسته است به صورت شفاف تعهدات مالیاتی خود را نیز به انجام برساند تا به هیچ وجه فرار مالیاتی در این بخش تولیدی و صنعتی مشاهده نگردد، لذا پیش‌بینی می‌شود که حمایت‌های ویژه دولتی از این صنعت با توجه به این گزاره‌ها در آینده ادامه‌دار و اشتیاق لازم را هرچه بیشتر به وجود بیاورد.
در این میان تعدادی از مجموعه‌های فولادی، سنگ بنای صنعت فولاد هستند که هرچه پویاتر باشند، سایر صنایع وابسته در کشور نیز سرزنده‌تر خواهند بود.
تولید فولاد به جهت کاربرد‌های فراوان آن در صنایع مختلف به جزء جدایی‌ناپذیر اقتصاد تبدیل شده است، تا جایی که حتی می‌توان رشد تولید فولاد را معیاری برای رشد اقتصادی یک کشور درنظر گرفت. محصولات فولادی کاربرد‌های فراوانی در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی و انبوه‌سازی، خودروسازی، لوازم خانگی و.. دارند. در واقع چرخه فولاد از مواد اولیه‌ای همچون سنگ‌آهن در معادن شروع شده و پس از طی مراحلی به محصولات مورد استفاده‌ای همچون تیرآهن، میلگرد، ورق، پروفیل، لوله، استیل و … تبدیل می‌شود.

بدیهی است که رونق اقتصادی در بخش‌های پایین‌دستی چرخه فولاد مثل مسکن، می‌تواند باعث رونق صنعت فولاد شود؛ لذا در تحلیل بنیادی گروه فولاد سازی توجه به صنایع مصرف‌کننده و رونق و رکود آن‌ها می‌تواند چشم‌انداز مناسبی نسبت به آینده بازار‌های داخلی برای فروش شرکت‌های این گروه ایجاد کند.

در نگاه به آمار‌ها گمرک نیز می‌بینیم در بخش صادرات نیز در شش ماهه یک سال هزار و چهارصد معادل یک میلیون و هفتصد هزار تن محصولات مختلف فولادی بوده است. این درحالی است که در سند چشم‌انداز پیش‌بینی بیست میلیون تن صادرات سالانه و سی و پنج میلیون مصرف داخلی در سال هزار و چهارصد و چهار در نظر گرفته شده است
کشور‌های (آسه آن) ASEAN مانندمالزی، مانندمالزی، سنگاپور، میانمار، تایوان، تایلند، فیلیپین، اندونزی به‌طور کلی کشور‌های خاور دور آسیا واردکننده اصلی فولاد ایران بوده‌اند که با توسعه دیپلماسی اقتصادی به ویژه با کشور‌های همسایه در نگاه دولت سیزده می‌توان مسیر صادرات محصولات فولادی را نیز شتاب بخشید

لذا تولید فولاد ایران در سال‌های گذشته همواره روند افزایشی داشته و نسبت به ده سال گذشته نیز حدود سه برابر شده است! همچنین صنعت فولاد در ایران توانسته علاوه بر تأمین مصرف داخلی، در بین ده کشور صادرکننده فولاد خام نیز قرار گیرد که این یک دست آورد ویژه برای انقلاب اسلامی محسوب می‌گردد.
یکبار دیگر یادآوری این نکته لازم به نظر می‌رسد که بخش فروش داخلی فولاد خام و سایر محصولات فولادی تولید شده در شرکت‌های داخلی عمدتاً در بورس کالا انجام می‌شود، که علاوه بر تأمین نیاز داخلی، افزایش تولید و فروش صادراتی به جهت تأمین ارز مورد نیاز کشور از محل صادرات غیر نفتی بسیار مورد اهمیت است؛ لذا پیش‌بینی می‌شود که حمایت‌های ویژه دولتی از این صنعت با این قابلیت و ظرفیت‌های ویژه در آینده نیز ادامه‌دار باشد.
به طور کلی می‌شود گفت با نگاه دولت سیزده به ظرفیت‌های داخلی و رشد و ضریب دادن به آن، و آینده بازار جهانی فولاد که می‌توان آن را مثبت ارزیابی کرد. تولیدکنندگان ایرانی فولاد در صورت اتخاذ استراتژی‌های مناسب اگر بتوانند از ظرفیت‌های موجود در بازار‌های داخلی و خارجی و حمایت‌های دولتی استفاده کرده و علاوه بر سودآوری مناسب برای سهامداران بورسی خود، می‌توانند سهم ویژه‌ای در رشد و رونق اقتصادی کشور داشته باشند. در آن صورت پیش‌بینی می‌شود که طی سال‌های آینده روند تولید فولاد ایران همچنان رو به افزایش بوده و تا سال دو هزار و بیست و پنج به بیش از پنجاه میلیون تن در سال برسد.

هرچه به صنعت فولاد بیشتر توجه شود و این صنعت مورد حمایت بیشتری قرار گیرد، اقتصاد و صنعت کشور در ریل توسعه و با سرعت بیشتری حرکت کرده و به پیشرفت قابل انتظار در مدل اقتصاد مقاومتی و جهش تولید خواهد شدباید در ادامه این سخن نوشت به بخش‌هایی از سخنان مقام معظم رهبری در دیدار ده بهمن ماه سال جاری با صنعت گران بپردازیم که در آن نشست فرمودند: ایستادگی تولیدکنندگان در مقابل حمله به اقتصاد و تلاش دشمن برای ممانعت از فروش نفت و گاز، قطع منابع ارزی و برنامه‌ریزی برای مسدودسازی مبادلات خارجی ایران، در واقع جهاد و از بزرگ‌ترین عبادت‌ها است پس با استناد به فرمایشات معظم له و توضیحات قبلی در مورد ارز آوری این صنعت برای کشور در قطع وابستگی اقتصادی به این ابزار تحریمی می‌توان چنین برداشت نمود که فعالان در صنعت فولاد جهادگرانی هستند که بزرگترین عبادت‌ها را انجام می‌دهند

همچنین معظم له در دیدار مزبور با تأکید بر اینکه اطلاع مردم از موفقیت‌های فعالان اقتصادی از زبان خود این افراد، برای مقابله با جنگ روانی دشمن مفید است، فرمودند: البته اگر در این ده سال مسوولان با تولیدکنندگان همراهی بیشتری می‌کردند، آسیب‌ها کمتر، و موفقیت‌ها بیشتر می‌شد.
در مورد این قسمت از فرمایشات رهبر معظم انقلاب نیز می‌شود این چنین برداشت کرد که در واقع یکی از مؤلفه‌های جهاد تبیین برای خنثی کردن جنگ ادراکی و روانی دشمن، معرفی کامل صنایع مادری همچون فولاد و نقش اثر گذار مثبت آن در مقابله با جنگ اقتصادی دشمن بر علیه کشور توسط فعالان در این صنعت می‌باشد و از نگاهی دیگر از مسوولان انقلابی در دولت سیزده نیز می‌شود به عنوان یک مطالبه مردمی در خواست گردد، بر خلاف عملکرد دولت قبل، این مسوولین در همراهی با این قبیل صنعتگران همراهی و همکاری و در زدودن موانع پیش پای تولید آنان بیشتر کوشا باشند تا سایر صنایع پایین دستی و وابسته به این صنعت نیز به تحرک و رشد وا داشته شوند.

چرا که رهبر معظم انقلاب با تاکید بر این نکته می‌فرمایند:"باید در کنار حمایت از صنایع اصلی و مادر، از صنایع پایین‌دستی و اشتغال‌آفرین نیز حمایت‌های دولتی و بانکی انجام شود که پتروپالایشگاه‌ها در ذیل صنعت نفت و زنجیره صنایع پایین‌دستیِ صنعت فولاد، نمونه‌هایی از این موضوع هستند.
موردی که در سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی در هزار و سیصد و نود و هشت/نه/بیست و هشت هم در آن زمان دیده و شنیده شد و پیرامون این مسئله تولیدکنندگان را فرماندهان، پیشروان، خط شکنان و صفوف مقدم عرصه حیاتی «تولید داخلی، رونق اقتصادی و گسترش رفاه عمومی» توصیف نمودند و خاطرنشان کردند: این میدان خطیر، میدان یک جنگ واقعی است.
ایشان در سخنان دو سال قبل خویش مسلح کردن انقلاب به سلاح و اراده تولید داخلی را علاج مشکلات برشمارند و افزودند: تنها راه حل مسائل موجود، این است که مسیر تقویت و رونق تولید داخلی را با جدیت ادامه دهیم و با تصمیمات صحیح و اقدامات لازم، موانع را برطرف کنیم.
از نگاه رهبر انقلاب و منظومه فکری ایشان، توجه به تولید داخل را موجب دور شدن کشور از حالت شرطی شدن می‌باشد و در نگاهی عمیق‌تر در مقایسه با برخی مسوولین اجرایی در دولت قبل می‌فرمایند: گره زدن روند حل مشکلات به تصمیمات دیگران موجب بروز بدترین مشکلات برای کشور می‌شود.
نگاه عمقی‌تر معظم له برای بی اثر کردن و خنثی نمودن تحریم‌ها را در آن دیدار هم می‌شود در این بخش از سخنان ایشان متوجه شد که می‌فرمایند: البته دور زدن تحریم‌ها به عنوان یک تاکتیک خیلی خوب است، اما کار و راهبرد اساسی را باید بر مصون سازی کشور از آسیب تحریم‌ها متمرکز کرد.
حضرت آیت الله خامنه‌ای در همین زمینه در آن دیدار باز می‌افزایند: ان‌شاءالله با استفاده از ظرفیت‌های بی نظیری که تنها بخشی از آن‌ها مورد استفاده قرار گرفته و به برکت فعالیت فعالان اقتصادی، تحریم‌ها را از تهدید به فرصت تبدیل خواهیم کرد.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه این نکته را نیز یادآور می‌شوند: که اگر ملت ایران و فعالان اقتصادی و اندیشمندان کشور بتوانند با تکیه بر توان داخلی تحریم‌ها را بی اثر کنند، عامل تحریم کننده نیز از ادامه تحریم‌ها دست برخواهد داشت، زیرا متضرر خواهد شد.
با توجه به اینکه صنعت فولاد می‌تواند یک کارآفرین در ایجاد اشتغال پایدار و با ثبات در بحث اقتصاد مقاومتی نیز محسوب شود پس اهمیت این صنعت در رفع بسیاری از مشکلات داخلی خصوصاً در مقابله با بیکاری برای قشر جوان خصوصاً تحصیلکرده را با توجه به نرخ رشد جمعیت در حال و آینده دوصد افزون می‌نماید.
چرا که رهبر انقلاب اسلامی، نیروی جوان یا به تعبیر کارشناسان «پنجره جمعیتی» را یکی از مزیت‌های مهم کشور برشمارند و در ادامه تاکید می‌فرمایند: ما امروز در دل این فرصت قرار داریم، البته فقط تا بیست سال آینده، امکان استفاده از این مزیت مهم وجود دارد و اگر در این بیست سال غفلت شود، کشور وارد عرصه سالمندی خواهد شد و دیگر نمی‌توان کاری را پیش برد.
در توصیه‌ای عالمانه ابراز می‌دارند: دستگاه‌های حکومتی باید با جدیت، به دنبال بهبود محیط کسب و کار و برطرف کردن قوانین مزاحم و اصلاح عملکرد‌های غلط باشند تا محیط مساعد تولید در کشور به‌وجود آید.
در این میان رسانه‌ها نیز باید به عنوان بخشی از رسالت ذاتی خود در جهاد تبیین، موفقیت‌های عرصه‌های مختلف تولیدی را برای مردم به‌ویژه جوانان بازگو کنند و با معرفی ظرفیت‌ها به مشتاقانِ فعالیت تولیدی، مطالبات منطقی فعالان اقتصادی را نیز پیگیری نمایند تا مسوولان به آن‌ها توجه نشان دهند.
اگر چه چالش‌هایی در مسیر این صنعت تولیدی مثل تأمین آب مورد نیاز در صنایع معدنی و به ویژه برای فولادسازان دیده می‌شود، اما با نگاه واقع بینانه می‌شود پی برد که این دغدغه به چه میزان جدی است؟ که در پاسخ باید گفته شود بر اساس آمار‌های دوره‌ای وزارت نیرو، بیش از نود درصد آبی که در ایران مصرف می‌شود، در حوزه کشاورزی بوده و در کنار آن، شش درصد سهم شرب و سه تا چهار درصد هم در کل در صنایع کشور مصرف می‌شود که از این صنایع و سهمی که در مصرف آب صنعتی دارند، فقط سهم اندکی به صنایع معدنی و فلزات اختصاص می‌یابد که در مورد درصد آن، می‌توان گفت کمتر از دو درصد از مصرف آب صنعتی را شامل می‌شود پس اگر چنانچه همین میزان استحصال و یا استفاده هم برای دغدغمندان نا گوار است باید ضمن حمایت از این قبیل صنایع به آن‌ها توصیه گردد.
جایگزینی پساب‌های صنعتی با آب یا همان بازچرخانی آب و استفاده از پساب‌های شهری به جای آب خام در صنعت و جلوگیری از ورود پساب‌های صنعتی و شهری به محیط زیست اقدام نمایند که این مسئله از مدت‌ها قبل مد نظر صنعتگران این صنعت در ایجاد تصفیه خانه و خرید پساب‌ها و فاضلاب شبکه شهری بوده است و در این راستا اقدام نموده‌اند و یا که در حال انجام آن می‌باشند به نحوی که در چرخه مصرف آب در بخش قابل شرب برای استفاده در این صنعت یا درصد استفاده آن در برخی شرکت‌های فولاد سازی هم اکنون نزدیک به صفر و یا کمترین میزان آن را در بر گیرد.

منبع: سراج