تامین پایدار مواد اولیه «فخوز»، رسالت شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان

به گزارش می‌متالز، در ابتدای این نشست «محمد جامعی» مدیر روابط عمومی شرکت فولاد خوزستان بیان کرد: سال گذشته دیوان محاسبات کشور، گزارشی در رابطه با میزان ذخایر سنگ‌ آهن ایران منتشر کرد که بر اساس آن، میزان ذخایر سنگ‌ آهن کشور دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن برآورد شده بود؛ در صورت عدم توسعه فعالیت‌های اکتشافی و عدم استخراج مواد معدنی از لایه‌های عمقی، این مقدار تنها تا ۱۷ سال آینده پاسخگوی تامین مواد اولیه صنایع فولادی خواهد بود. علاوه براین موضوع، شرکت‌های معدنی که وظیفه تامین پایدار مواد اولیه کارخانه‌های فولادسازی را بر عهده دارند، سرمایه و دانش خود را برای توسعه صنایع پایین‌دستی صرف کرده‌اند؛ بدیهی است شرکت‌هایی که به مصرف سنگ‌ آهن نیاز دارند، آن را در بازار عرضه نمی‌کنند و این مساله برای شرکت‌هایی که از ابتدا ماهیت آن‌ها تولید محصولات نهایی بوده است، چالش‌هایی را در زمینه تامین مواد اولیه به وجود می‌آورد. در این شرایط شرکت‌های بزرگ فولادسازی مانند شرکت فولاد خوزستان به ناچار برای تولید پایدار محصولات، حفظ سرمایه سها‌م‌داران، ایجاد امنیت شغلی برای کارکنان، اجرای طرح‌های توسعه‌ای و افزایش ظرفیت تولید، باید به سمت تملک معادن سنگ‌آهن حرکت کنند. در همین راستا در سال ۱۴۰۰، شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان با بهره‌گیری از متخصصان حوزه معدن شروع به فعالیت کرد. لازم به ذکر است که تا قبل از تاسیس این مجموعه، وظیفه تامین مواد اولیه در شرکت فولاد خوزستان بر عهده واحد خرید مواد اولیه و انرژی بود؛ اگرچه این واحد به فعالیت خود در شرکت مادر ادامه می‌دهد و کماکان به دنبال خرید مواد اولیه باکیفیت و مقرون به صرفه است، اما اهمیت فعالیت شرکت فولاد خوزستان در حوزه بالا‌دست زنجیره فولاد همچنان به قوت خود باقی مانده است، زیرا تملک معادن یک مساله حیاتی و استراتژیک محسوب می‌شود و تضمینی برای بقا و ادامه فعالیت این شرکت به شمار می‌رود.

وی در خصوص اهمیت تامین مواد اولیه برای تحقق چشم‌انداز صنعت فولاد، تاکید کرد: در حال حاضر سالانه حدود ۳۳ میلیون تن فولاد در کشور تولید می‌شود که این عدد با تدوین سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ باید به ۵۵ میلیون تن برسد؛ برای تحقق این هدف به تامین ۱۶۷ میلیون تن سنگ‌ آهن نیاز است، اما هم‌اکنون میزان تولید سنگ‌ آهن در کشور به ۱۰۳ میلیون تن در سال می‌رسد. همچنین در حال حاضر نزدیک به ۴۰ میلیون تن طرح توسعه در زمینه افزایش ظرفیت تولید سنگ‌ آهن در کشور وجود دارد که با فرض محقق شدن تمام این ظرفیت‌ها، باز هم با کمبود ۲۲ میلیون تنی تامین این ماده معدنی مواجه هستیم. کاهش عرضه سنگ‌ آهن تاثیر مستقیمی بر قیمت‌ها در بازار دارد و در صورت عدم تامین کافی مواد اولیه، سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های فولادسازی در زمینه نیروی انسانی، تجهیزات و ماشین‌آلات و… بلااستفاده باقی می‌مانند. خوشبختانه شرکت فولاد خوزستان با تاسیس شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان، با سرعت در حوزه معدن پیشروی کرده و به دنبال تامین پایدار خوراک مورد نیاز خود است.

در ادامه وحید سیدعلی، مدیرعامل شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان در رابطه با اهداف شکل‌گیری این شرکت توضیحات تکمیلی ارائه داد و گفت: ممکن است برای افراد این سوال مطرح شود که چرا شرکت فولاد خوزستان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین فولادسازان کشور که کارنامه درخشانی در تولید محصولات میانی فولاد مانند اسلب، بیلت و بلوم دارد، به سمت فعالیت در حوزه معدن حرکت کرده است؟ در جواب این سوال باید گفت که متاسفانه اقداماتی از سوی سازمان‌های دولتی متولی در خصوص آمایش سرزمینی صورت نگرفته و یا اگر هم اقداماتی در این زمینه انجام شده، موثر نبوده است. این مساله در کنار ابلاغ بخشنامه‌های متعدد و خلق‌الساعه در زمینه تامین مواد اولیه در حال حاضر شرکت فولاد خوزستان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است؛ در حالی که ادامه فعالیت شرکت فولاد خوزستان، تداوم تولید محصولات فولادی و دستیابی به تولید ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن فولاد در چشم‌انداز ۱۴۱۰، به تامین پایدار مواد اولیه گره خورده است. زمانی که دولت و نهاد‌های مربوطه حمایت‌های لازم را از صنایع فولادی به عمل نمی‌آورند، چاره‌ای جز فعالیت در حوزه معدن برای تامین خوراک اولیه باقی نمی‌ماند؛ در این راستا، هسته مرکزی و مدیریتی شرکت فولاد خوزستان برای افزایش قدرت رقابت‌پذیری خود در بازار، در مورخ هشتم دی ماه ۱۴۰۰ تصمیم به تشکیل شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان با وظیفه تامین پایدار مواد اولیه شرکت مادر گرفت. در حال حاضر حدود دو سال است که از فعالیت این مجموعه می‌گذرد و سرمایه ثبتی آن یک هزار میلیارد تومان معادل یک همت است.

نقشه راه شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان

وی با اشاره به چالش‌هایی که در بخش معدن وجود دارد، ابراز کرد: فعالیت در این بخش به مولفه‌های بسیاری وابسته است و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، به ویژه در خصوص تملک و مشارکت در معادن، زیرا سند و یا الگوریتمی برای نحوه تملک معادن و محدوده‌های معدنی تعریف نشده است؛ با این حال پس از فعالیت شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان شرایط تغییر کرد. ما در سال ۱۴۰۰ با بهره‌گیری از دانش نخبگان، کارشناسان و شرکت‌های مشاور فعال در بخش معدن و صنایع معدنی، مسیر دقیق و درست تملک و ارزش‌گذاری یک معدن را مشخص کردیم؛ به همین دلیل الگوریتمی برای ارزیابی یک معدن از ابعاد فنی و اقتصادی تعریف شد که این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا با راستی‌آزمایی‌های صورت گرفته، تصمیمات دقیقی را در این حوزه داشته باشند. با تصویب این الگوریتم، خط مشی شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان مشخص شد و ما توانستیم در کمربند آهنی کشور که از غرب تا فلات مرکزی و جنوب ایران امتداد دارد، پایگاه‌های مطالعاتی را برای شناسایی معادن و محدوده‌هایی که پتانسیل تامین پایدار مواد اولیه گروه فولاد خوزستان را دارند، ایجاد کنیم. تا به امروز ۱۸ مورد از معادن و محدوده‌های معدنی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و دو معدن که امتیاز پروانه آن‌ها به شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان واگذار شده است، تحت تملک شرکت مادر قرار دارند؛ بی‌شک در آینده اتفاقات بزرگ و مهمی رخ خواهد داد و این خبر مسرت‌بخش را به سهام‌داران و ذی‌نفعان شرکت اعلام می‌کنم که در کوتاه‌مدت، ۱۰ معدن دیگر نیز تحت تملک شرکت فولاد خوزستان قرار خواهند گرفت. لازم به ذکر است که شرکت فولاد خوزستان علاوه بر تامین پایدار خوراک اولیه، نیاز مبرمی به تامین مواد مصرفی خود مانند آهک، دولومیت، بنتونیت، منگنز و فروآلیاژ‌ها دارد؛ در همین راستا برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفت که ماحصل آن‌ها تملک یک معدن آهک دولومیت در استان خوزستان بود. گفتنی است که ژنز زمین‌شناسی این استان دارای سنگ‌آهن پرعیاری نیست، اما ژنز سنگ‌آهن کشور (مگنتیت، هماتیت، مکنیت و…) در کمربند آهنی ایران همراه با فلزات دیگری است و ذخایر کشور به صورت پلی‌متال شکل گرفته‌اند.

مدیرعامل شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان در خصوص اهمیت اکتشافات عمیق ادامه داد: در حال حاضر در منابع مختلف، ارقام متفاوتی از میزان حفاری اکتشافی در عمق ذکر می‌شود، اما به جرئت می‌توان گفت که تاکنون در کشور بیش از ۲۰۰ تا ۲۵۰ متر در یک محدوده معدنی مشخص حفاری اکتشافی صورت نگرفته است. اگر هم میزان حفاری اکتشافی در عمق افزایش یابد و تمام اقدامات لازم برای شناسایی منابع جدید صورت گیرد، این سوال مطرح می‌شود که چگونه می‌خواهیم سنگ‌آهن را از عمق استخراج کنیم؟ آیا دانش و یا ماشین‌آلات مورد نیاز در کشور وجود دارد و انجام این کار مقرون به صرفه است؟ باید توجه داشت که فعالیت‌های اکتشافی و استخراجی در معادن با اجرای طرح‌های توسعه‌‎ای شرکت‌ها متفاوت است، زیرا میزان پیشرفت پروژه‌ها به راحتی قابل اندازه‌گیری و مشاهده است، اما در حوزه معدن باید حفاری‌های اکتشافی و پیت معدن تکمیل شود تا اطلاعات دقیق را در اختیار داشته باشیم. ضمن اینکه بهره‌برداری از یک معدن به زمان و سرمایه‌گذاری بسیار بالایی نیاز دارد؛ آیا تمام شرکت‌هایی که به حوزه معدن ورود پیدا می‌کنند، امکان صرف این زمان و سرمایه را خواهند داشت؟ از طرفی هم باید در نظر داشت فرآیند استخراج معادن کشور با توجه به عدم وجود تجهیزات لازم برای استخراج به روش تونلی، عمدتا به روش روباز انجام می‌شود و اکنون تنها معادن زغال‌ سنگ در کشور به صورت تونلی حفاری شده‌اند و فعالیت دارند که این معادن نیز با چالش‌ها ایمنی بزرگی مواجه هستند؛ با توجه به اتفاقات رخ داده، این روش خطرات زیادی را به همراه دارد. خوشبختانه اعضای هیات مدیره شرکت فولاد خوزستان به این موارد واقف هستند و برای دستیابی به نتایج مطلوب در حوزه معدن، خطرات احتمالی را به جان نمی‌خرند.

دستاوردی بزرگ در کارنامه شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان

سیدعلی در خصوص اقدامات صورت گرفته در معدن گوزلدره استان زنجان، تصریح کرد: اقداماتی که در راستای تملک و بهره‌برداری از معدن گوزلدره انجام شد بر اساس الگوریتم مصوب شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان بود؛ گفتنی است که ما به مدت ۹ ماه در این معدن، حدود دو هزار و ۵۰۰ متر حفاری اکتشافی انجام دادیم و نتیجه این اقدامات صدور پروانه ۱۰ میلیون تنی سنگ‌ آهن با عیار کلوخه ۴۴ درصدی از سوی سازمان صمت استان زنجان بود. صدور پروانه ۱۰ میلیون تنی در استان زنجان بی‌سابقه است و جزو افتخارات این استان و شرکت فولاد خوزستان محسوب می‌شود. خوشبختانه کیفیت کنسانتره معدن گوزلدره به حدی بالا بوده که در خط تولید شرکت فولاد خوزستان، حدود ۹۴ درصد متالیزیشن داشته است؛ به همین دلیل این معدن در پروژه زمزم ۳ شرکت فولاد خوزستان به عنوان یکی از تامین‌کنندگان خوراک ورودی در نظر گرفته شده است. البته فعالیت‌های اکتشافی در معدن گوزلدره هم‌زمان با فرآیند استخراج و تولید همچنان ادامه خواهد داشت. همچنین گفتنی است حدود ۱۱۴ نفر در این معدن فعالیت دارند که ۷۷ نفر آن‌ها نیروی‌های بومی استان زنجان هستند. لازم به ذکر است که اقدامات شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان در این استان به اینجا ختم نشده و معدن دیگر این مجموعه که حدود هشت ماه فعالیت‌های اکتشافی در آن صورت گرفته و در فاصله زمانی یک ساعته از معدن گوزلدره قرار داد، در سه ماهه اول سال ۱۴۰۳ وارد مدار تولید می‌شود.

وی با اشاره به نقاط قوت شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان، اظهار داشت: این شرکت دارای دپارتمان تخصصی اکتشاف و استخراج است که موضوعی بسیار حائز اهمیت بوده و برای ما بسیار ارزشمند است، زیرا فقط دو سال از زمان تاسیس شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان می‌گذرد و ما با بهره‌مندی از دانش جوانان نخبه این مرزوبوم، به دنبال توسعه فعالیت‌های خود در بخش معدن و صنایع معدنی هستیم. گروه فولاد خوزستان قادر است که خریداری و واردات ماشین‌آلات معدنی را با هزینه‌هایی بسیار کمتر انجام دهد و با توجه به ارزش معادن تحت تملک و سرمایه ثبتی شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان، امکان اخذ تسهیلات و «LC» داخلی از بانک‌ها برای این مجموعه فراهم است. در حال حاضر فعالیت شرکت فولاد خوزستان تنها به تولید فولاد میانی ختم نشده و با تاسیس شرکت‌های صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد و توسعه معادن فولاد خوزستان نقش پررنگی در تکمیل زنجیره فولاد دارد.

منبع: فلزات آنلاین