ممنوعیت فعالیت معدن کانسار آذرین در حریم چشمه‌های آب / عمر اعتراضات مردمی به ۱۲ سال می‌رسد

به گزارش می‌متالز، معدن کانسارآذرین کاشان، همان معدن سنگ آهنی که در دامنه کوه کرکس و در حوالی شهر کامو و جوشقان قرار دارد، از سال ۷۸ مجوز فعالیت گرفته که در سال ۹۳ و با اعتراض مردم، با دستور نهاد‌های قضایی، منع فعالیت شد، اجازه دوباره فعالیت شرکت در تابستان سال گذشته صادر شده و از همان زمان نگرانی‌های مردم نسبت به تخریب محیط زیست در اثر فعالیت این معدن رسانه‌ای شد.

در اردیبهشت امسال که بار دیگر اثر فعالیت معدن مشاهده شد، مردم در محل معدن گردآمدند. مردم خواستار توقف فعالیت و ابطال پروانه بهره‌برداری این شرکت بودند و همچنان بر این خواسته خود، تأکید دارند. حجت الاسلام سلیمانی، امام جمعه جوشقان و جمعی از مسوولان فرمانداری کاشان نیز در این تجمع حضور یافتند. در این تجمع امام جمعه جوشقان از مسوولان خواست تا مساله را برای مردم شفاف سازی کنند و فرماندار کاشان وعده داد که روز شنبه، جلسه‌ای با مسوولان مرتبط در شهرستان در محل معدن و با حضور مردم برگزار شود که برگزار نشد.

پس از اعتراضات پی در پی مردم کامو و چوگان و جوشقان قالی، بالاخره خبر رسید که شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان تصمیم گرفته وضعیت فعالیت این شرکت و احتمال آسیب به آب‌های زیرزمینی منطقه را بررسی کند.

محدودیت‌های فعالیت معدن

رسیدگی به پرونده این معدن از پاییز ۱۴۰۰ به شرکت آب منطقه‌ای اصفهان تکلیف شده است. به گفته مدیران این شرکت بررسی اثرات فعالیت این معدن روی آب منطقه کامو، به یک شرکت مشاور واگذار شده بود و نتیجه تحقیقات این شرکت مشاور در اردیبهشت ماه به شرکت آّب منطقه‌ای اعلام شد. نتیجه تحقیقات این بود که اولا محل چشم‌های فصلی که در محدوده معدن وجود داشت، در اثر بهره برداری از معدن تغییر کرده است. ثانیا نتیجه آنالیز آب هم نشان داده که فعالیت معدن اثری در کیفیت آب نداشته و املاح موجود در آب در حد استاندارد است. همچنین اگر قرار به ادامه فعالیت معدن باشد، باید در جلسه شورای عالی معادن استان اصفهان تعیین تکلیف شود و ادامه کار معدن وابسته به ضوابط و برنامه‌های مدیریتی است.

با این حال مسوولان شرکت آب منطقه‌ای اصفهان تاکنون نه نام شرکت مشاور را فاش کرده اند و نه اطلاعات دقیق تری درباره نتایج بررسی‌های این شرکت ارائه داده اند؛ بنابراین مسوولان جایی برای بررسی سوابق این شرکت مشاور درنظر نگرفته اند. از سوی دیگر نتایج تحقیقات این شرکت منتشر نشده است.

شرکت مشاور کیست؟

براساس اطلاعات برخی منابع، نام شرکت مشاور «بهین آب زنده رود» است؛ شرکتی دانش بنیان مستقر در شهرک علمی و فناوری اصفهان که فعالیت خود را از سال ۸۱ آغاز کرده است. طراحی و ساخت سامانه‌های گندزدایی آب از جمله فعالیت‌های تعریف شده این شرکت معرفی شده است. ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌های عمرانی و صنعتی هم بخش دیگری از فعالیت‌های این شرکت است.

مدیران آب منطقه‌ای و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان براساس نتایج تحقیقات این شرکت، راهکار‌هایی برای فعالیت معدن درنظر گرفته اند؛ مثلا معدن شبکه چاه اکتشافی ایجاد کند، تراز آب را به دست آورد و حداقل پنج متر بالاتر از تراز آب فعالیت کند. هیچ انفجاری صورت نگیرد و برداشت از معدن به صورت باز کردن ماده معدنی باشد.

منع مصاحبه درباره پرونده معدن

با این حال، همه مسوولان استانی اصفهان از مصاحبه درباره موضوع فعالیت این معدن منع شده اند؛ گفته می‌شود ارگان‌های مرتبط با موضوع این پرونده، در استانداری اصفهان شورایی تشکیل داده اند و مقرر شده تصمیمات این مسوولان درباره فعالیت معدن در این شورا مطرح و تصویب شود و پس از آن، مسوولان استانی این تصمیمات را مطرح کنند تا از پراکنده گویی و صحبت‌های ناهماهنگ درباره فعالیت معدن جلوگیری شود.

با همه این توصیفات، محمود قطبی فر، قائم مقام مدیرعامل شرکت معدنی کانسارآذرین کاشان در گفتگو با خبرنگار تأکید می‌کند که مجموعه مدیریت این معدن تاکنون فراتر از قانون عمل نکرده و قرار هم نیست کاری فراتر از قانون انجام دهد.

فعالیت در حد فرآوری مواد معدنی

او با ارائه مستنداتی بیان می‌کند که فعالیت این معدن که باعث نگرانی مردم شده، در واقع مربوط به فرآوری مواد معدنی استخراج شده در سال‌های پیشین است.

قطبی فر می‌گوید: در سال‌های ۸۶ تا ۹۲ که گروه دیگری بهره بردار این معدن بودند، مواد معدنی را استخراج کردند. اما به دلیل اینکه فرآوری و فروش این مواد معدنی آن زمان به صرفه نبوده، آن را دپو کرده اند. فعالیت ما در هفت یا هشت ماه گذشته صرفا این بوده که این مواد معدنی دپو شده را فرآوری وبه شرکت گل گهر ارسال کرده ایم.

او بیان می‌کند که براساس نامه‌ای که سازمان صنعت، معدن و تجارت به شورای شهر کامو و چوگان ارسال کرده، اجازه هیچگونه فعالیت انفجاری در محدوده معدن صادر نشده و طی ۱۰ سال گذشته هیچ انفجاری رخ نداده است.

قطبی‌فر همچنین توضیح می‌دهد: عرصه معدن ۵۷۰ هکتار است. شرکت آب منطقه‌ای حریم چشمه‌ها را مشخص کند، تا از سوی مسوولان معدن اطراف این حریم فنس کشی شده، نگهبان مستقر شود تا از هرگونه فعالیت در حریم چشمه‌ها جلوگیری شود.

وعده‌های کانسارآذرین برای حفظ چشمه‌های آب

قائم مقام مدیرعامل کانسارآذرین تأکید می‌کند که هر زمانی ثابت شود که فعالیت این معدن ممکن است حتی به یک نفر آسیب بزند، از ادامه کار معدن جلوگیری خواهد شد.

سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان در نامه‌ای به شورای اسلامی شهر کامو اعلام کرده که با موافقت این سازمان و اداره آب منطقه‌ای «با تعیین حدود و شرایطی با فعالیت مجدد این معدن موافقت به عمل آمده است.»

همچنین در نامه‌ای که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای به معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان در تیر ۱۴۰۰ نوشته، اعلام شده که «طبق اذعان نمایندگان شرکت تاکنون فقط مطالعات ژئوفیزیکی در معدن انجام شده و فعالیت‌های صورت گرفته در محل معدن و تغییر در وضعیت طبیعی منابع آب منطقه مربوط به شرکت بهره برداری قبلی بوده است.»

در این نامه تأکید شده که شرکت کانسارآذرین کاشان تعهد داده که طی تعاملاتی که با دفتر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای خواهد داشت، همه آلودگی‌های موجود در منطقه را برطرف کرده و «ضوابط زیست محیطی بهره برداری از معدن را به صورتی که تهدیدی متوجه کیفیت منابع آب منطقه نباشد، رعایت کند.»

نکته حائز اهمیت اینکه به نظر می‌رسد مسوولان استانی اصفهان برای کاهش التهاب و نگرانی مردم بهتر است در فضایی شفاف‌تر و تعاملی‌تر با مردم و مالکان شرکت معدنی کانسارآذرین به بررسی این پرونده بپردازند.

منبع: خبرگزاری دانشجو