مشکلات عدیده فروآلیاژ‌ها و تعطیلی آنها در آینده بسیار نزدیک

به گزارش‌ می‌متالز، صنعت فروآلیاژ تامین‌کننده مواد اولیه اکسیژن‌زدا و جوانه‌زا و آلیاژساز صنعت فولاد کشور است. بدون تولیدات این صنعت عملا امکان تولید فولاد در کشور وجود نخواهد داشت. خودکفایی و توسعه صنعت فولاد مرهون صنعت فروآلیاژ و تمام کسانی است که در این صنعت پیشرو بوده و سرمایه‌گذاری کرده‌اند.  قدمت این صنعت در کشور به حدود ۳۰ سال می‌رسد. در این مدت از دو کارخانه با ظرفیت تولید ۸۰ هزار تن فروسیلیس به ۳۵۰ هزار تن فروسیلیس، ۲۷۰ هزار تن سیلیکومنگنز، ۵۰ هزار تن فروکروم، ۱۸ هزار تن فروسیلیکو منیزیم و تولید انواع جوانه‌زا‌ها رسیده‌ایم. در این مدت از واردکننده صرف فروآلیاژ‌ها به صادرکننده آنها در اکثر انواع آنها رسیده‌ایم. به نحوی که باعث ارزآوری ۲۰۰ میلیون دلاری و مانع خروج ارز حدود ۴۰۰ میلیون دلاری در سال شده‌اند و گذشته از تکمیل زنجیره فولاد باعث اشتغال ۱۰ هزار نفر به صورت مستقیم و ۴۰ هزار نفر به صورت غیرمستقیم شده‌اند. صنعت میانی که از طرفی باعث رونق معادن سیلیس، زغال سنگ، سنگ منگنز شده است و از طرفی با نگاه به چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ و تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تمامی دغدغه و نگرانی تولیدکنندگان فولاد کشور را از تامین مواد اولیه فروآلیاژی آنها برطرف کرده است.

با وجود خدمات بی‌شائبه این صنعت به صنعت فولاد کشور لیکن در سالیان اخیر با سیاست‌گذاری‌ها و بخش‌نامه‌های خلق‌الساعه با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است به نحوی که نفس آن به شمارش افتاده و از یک صنعت سودآور به یک صنعت زیان‌ده تبدیل شده است لذا به چند مورد از مهم‌ترین مشکلات پیش روی این صنعت اشاره می‌شود:

«رضا عابدی‌جوزم» رئیس هیات مدیره انجمن صنفی فروآلیاژ با اشاره به وجود ۷ برابری قیمت برق طی سه سال گذشته گفت: در سال گذشته مجددا با افزایش دو برابری قیمت برق مواجه شده‌ایم، این در حالی است که ابلاغ این بخش‌نامه در بهمن‌ماه اتفاق افتاد و بر اساس آن متناظر به اردیبهشت تا بهمن سال گذشته عطف به ماسبق شد. این بدان معنی است که کارخانجات بایستی مابه‌التفاوت نرخ برق اعلامی و بخش‌نامه‌ای را با وجود گذشت ۹ ماه و با وجود فروش محصولات و عدم محاسبه اثرگذاری افزایش نرخ برق که بالغ بر ۲۰ درصد است را پرداخت کنند.

وی افزود: نرخ واقعی تمام‌شده برق برای صنعت فروآلیاژ با وجود عوارض هزینه برق سبز، نرخ سوخت نیروگاه‌ها، ارزش افزوده و ترانزیت در سال جاری به حدود ۱۴۰۰ تومان رسیده است. این در حالی است که هنوز نرخ هر ECA سال جاری ابلاغ نشده است و امسال نیز به روال سال گذشته قبوض به صورت علی‌الحساب صادر می‌شود.

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی فروآلیاژ ادامه داد: همچنین بر اساس شنیده‌ها و با افزایش نرخ پایه برق و در حالت نرخ دو ECA  و با احتساب هزینه‌های جانبی ذکرشده این مبلغ برای هر کیلووات ساعت در سال جاری به حدود ۲۰۰۰ تومان افزایش پیدا خواهد کرد؛ لذا از آنجا که نرخ برق عملأ تبدیل به تهدید جدی برای صنایع فروآلیاژ شده است لازم است هر چه سریع‌تر ابلاغیه سال جاری و با تعرفه حداکثر یک ECA توسط وزارت نیرو انجام شود و به موازات موضوع پرداخت مابه‌التفاوت ۹ ماهه سال گذشته منتفی شود.

وی با تاکید بر اینکه طی سالیان اخیر انجمن فروآلیاژ تمام هم و غم خود را برای همراهی با صنعت فولاد کشور صرف کرده است، خاطرنشان ساخت: در زمانی که نرخ جهانی فروآلیاژ‌ها به شدت افزایش پیدا کرده بود بر عهد خود با صنعت فولاد کشور ماند و در حالی که می‌توانست با صادرات به سود مناسبی برسد تامین نیاز داخل را اولویت کار خود قرار داد و مانع توقف تولید این کارخانجات شد. در حال حاضر با وجود افزایش نرخ مواد اولیه و هزینه‌های کارگری،  برق، حمل‌و‌نقل و با قیمت‌های فعلی امکان ادامه کار برای این صنعت وجود ندارد.

شایان ذکر است که در مدت دو سال در بازه زمانی فروردین ۱۴۰۱ تا فروردین ۱۴۰۳ که تورم کشور بیش از ۱۰۰ درصد بوده است و در همین مدت دو ساله به عنوان مثال نرخ زغال سنگ حرارتی به میزان حدود ۱۲۰ درصد افزایش داشته و نرخ سنگ سیلیس به میزان بیش از ۲۰۰ درصد افزایش داشته است، هر دو جزء مواد اولیه اصلی در تولید فروسیلیس هستند.

همچنین طی این مدت بهای تمام‌شده این محصول بیش از ۱۳۰ درصد اضافه شده است و این در حالیست که نرخ فروش فروسیلیس صرفا ۳۲ درصد افزایش داشته است که این عدد بیانگر عقب ماندن نرخ فروش فروسیلیس از تورم و افزایش هزینه‌های تولید است به‌ طوری‌ که صنعتی سودده را به صنعتی زیان‌ده تبدیل کرده است. لذا در شرایط فعلی تنها راهکار حیات این صنعت افزایش نرخ فروش متناسب با نرخ تورم داخلی است.

عوارض صادراتی و مالیات بر ارزش افزوده، عملا صادرات محصولات فروآلیاژ‌ها را متوقف خواهد کرد

در ادامه این گفتگو «محسن طوبایی» رئیس هیات مدیره شرکت لوتوس آدلی و عضو انجمن فروآلیاژ با اشاره به اینکه حدود ۵ ماه از سال به دلیل ناترازی انرژی و عدم تامین برق با ظرفیت ۲۰% مشغول فعالیت هستیم، تصریح کرد: با توجه به اینکه کوره‌های استفاده شده در این صنعت از نوع قوس الکتریکی است و دائم‌کار است کاهش توان کوره و خاموشی آن لطمات فراوانی به تجهیزات کوره وارد کرده و هزینه‌های بالایی برای نگهداری و تعمیرات آنها صرف خواهد شد.

وی افزود: این کاهش توان، گذشته از افزایش هزینه‌های تعمیرات و نگهداری تجهیزات باعث فرصت از دست رفتن فروش حدود ۱۲ همتی برای این صنعت شده است چرا که در زمان توقف تولید در ماه‌های مختلف صنایع مجبور به تامین هزینه‌های ثابت خود از قبیل: حقوق و دستمزد، بیمه، هزینه‌های سرویس ایاب‌و‌ذهاب و غذا هستند و این در حالی است که بیکاری کارگران در محل کار تبعات مختلفی داشته و تعدیل و تسویه با آنها باعث التهاب در جامعه می‌شود.

عضو انجمن فروآلیاژ اضافه کرد: در این شرایط صنایع مختلف با مشکلات عدیده نقدینگی مواجه هستند و نیاز به سرمایه در گردش دارند و بایستی بانک‌ها به یاری صنعت بیایند.

طوبایی بیان کرد: به دلیل توسعه نامتوازن، تولیدات این صنایع بیش از نیاز کشور است و بایستی مازاد بر نیاز صادر شود. در چنین مواقعی دولت‌ها اقدام به تهیه بسته مشوق‌های صادراتی می‌کنند که این موضوع نه تنها اتفاق نیفتاده است بلکه با وضع عوارض صادراتی و مالیات بر ارزش افزوده و اخذ مالیات عملکرد از صادرات عملا صادرات را با مشکل و وقفه مواجه کرده‌اند. مشکلات ذکر شده علاوه بر مشکلاتی است که به واسطه تحریم وجود دارد چرا که در اثر تحریم نه تنها صادرات با مشکلات خاص مواجه است بلکه به ناچار می‌بایست با قیمت‌های کم‌تر از قیمت‌های جهانی صادر شود. علاوه بر این هزینه‌های مربوط به جابه‌جایی و انتقال ارز و ریسک عملیات صادرات از طریقی غیر از سیستم بانکی (ثبت سفارش، LC فروش و …) از موضوعات مهم در صادرات است.

وی خاطرنشان ساخت: در دوره گذشته بابت مشوق مالیاتی، صادرات از مالیات معاف بود و ارزش افزوده به دلیل اینکه مصرف‌کننده خارجی است و امکان اخذ مالیات ارزش افزوده از آن‌ها وجود ندارد اخذ نمی‌شد. اما با وضع این قوانین دولت که در عمل بایستی تسهیل‌گر و حامی تولیدکنندگان و تجار باشد موجبات ضرر و زیان و ورشکستگی آن‌ها را فراهم کرده است؛ لذا در این خصوص می‌بایست ضمن ایجاد تسهیلات برای صادرکنندگان و حذف تعرفه صادراتی و اصلاح موضوعات مالیاتی حتما نسبت به اصلاح قیمت ارز از نیما به ارز آزاد اقدام شود.

ایجاد کارخانه‌های جدید فروآلیاژ که نیازی به محصول آنها نیست امری غیرعقلایی است

همچنین در پایان این گفتگو، «اکبر استادحسن» دبیر انجمن صنفی فروآلیاژ اظهار داشت: صدور بی‌محابای مجوز‌های تاسیس کارخانجات و صنایع انرژی‌بر یکی از مواردی است که به صنعت فروآلیاژ و صنعت برق این کشور لطمه زده است. بر اساس اطلاعات سایت وزارت صمت تا تاریخ خرداد ۱۴۰۱ بالغ بر ۲٫۲ میلیون تن مجوز تاسیس برای فروسیلیسیم و ۱٫۹ میلیون تن برای فرومنگنز و سیلیکومنگنز صادر شده است که از این مقدار ۵۶۰ هزار تن برای فروسیلیسیم و ۳۴۵ هزار تن برای فرومنگنز و سیلیکومنگنز پیشرفت فیزیکی دارند.

وی افزود: یادآوری این نکته حائز اهمیت است که این آمار مربوط به خرداد سال ۱۴۰۱ است و از آن موقع به‌روز نشده است. مسلما تا به امروز با راه‌اندازی درگاه ملی مجوز‌های کشور این اعداد تغییرات شگرفی کرده است. اما با فرض عدم تغییر، نکات مورد اشاره حائز اهمیت است. در حالی که تولیدات فعلی بیش از نیاز کشور بوده و در تولید فروسیلیسیم حدود ۳ برابر نیاز کشور ظرفیت تولید وجود دارد، اصرار بر صدور مجوز تاسیس چه منافعی به دنبال دارد؟

دبیر انجمن صنفی فروآلیاژ‌ها ادامه داد: برای راه‌اندازی کارخانجات تولید ۲٫۲ میلیون تن فروسیلیسیم ۵۱ همت و برای راه‌اندازی ۱٫۹ میلیون تن فرومنگنز و سیلیکومنگنز ۳۴ همت سرمایه‌گذاری لازم است. این برآورد هزینه در زمان صدور مجوز بوده است و به صورت میانگین برای حال حاضر حداقل بایستی در ضریب ۳ ضرب شود به طوری که میزان سرمایه‌گذاری مورد نیاز به بیش از ۲۵۰ همت خواهد رسید و این رقم معادل بیش از ۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این حوزه است. در صورتی که با توجه به مازاد عرضه بر تقاضا در این صنعت اصلا لزومی به این سرمایه‌گذاری نبوده و این موضوع خلاف منافع ملی کشور است.

استادحسن با تاکید بر اینکه فروآلیاژ‌ها علی‌الخصوص فروسیلیسیم به عنوان کالا‌های تولیدی انرژی‌بر شناخته می‌شوند، خاطرنشان کرد: برای تولید ۱ تن فروسیلیسیم حدود ۱۰ مگاوات ساعت و برای تولید هر تن سیلیکومنگنز ۶ مگاوات ساعت و هر تن فرومنگنز ۴ مگاوات ساعت برق لازم است؛ لذا برای تولید ۲٫۲ میلیون تن فروسیلیسیم نیروگاهی به میزان ۲٫۲۰۰ مگاوات و برای تولید ۱٫۹ میلیون تن فرومنگنز و سیلیکومنگنز معادل ۱٫۱۵۰ مگاوات برق لازم است. این مقدار بدون احتساب نیاز برقی تولیدات فعلی کشور است. این نیاز در شرایطی است که هم اکنون در ۵ ماه از سال صنایع موجود فاقد توان برق برای تولید محصولات خود هستند و ایجاد کارخانه‌های جدید فروآلیاژ که نیازی به محصول آنها نیست، امری غیرعقلایی است.